2. NAFARROAKO TOKI ADMINISTRAZIOA
2.2. XEDAPEN ETA IRAGARKIAK, HERRIEN ARABERA ANTOLATUAK
ZIZUR
Zerga kontrolerako plana 2023-2026 ekitaldietarako
Zizur ZendeakoUdalak, 2023ko maiatzaren 2an egindako osoko bilkuran, onetsi zuen Zerga kontrolerako udal plana 2023., 2024., 2025. eta 2026. ekitaldietarako, honako hauetan zehaztutako irismen eta edukiarekin: 13/2000 Foru Lege Orokorra, Nafarroako Tributuei buruzkoa, eta Nafarroako Foru Komunitateko Zerga Ikuskaritzaren Erregelamendua, zeina onetsi baitzen 152/2001 Foru Dekretuaren bidez.
Argitara ematen da aipatutako planaren testu osoa, behar diren ondorioak izan ditzan, bat etorriz 13/2000 Foru Lege Orokorraren 137. artikuluarekin (Nafarroako Tributuei buruzko Foru Legea):
ZIZUR ZENDEAKO UDALAREN ZERGA KONTROLERAKO UDAL PLANA, 2023., 2024., 2025. ETA 2026. EKITALDIETARAKO
SARRERA
Lehena:
Zizur Zendeako Udaleko zergak kudeatzeko eta ikuskatzeko udal zerbitzuentzat beharrezkoa da Zerga kontrolerako udal plana egitea 2023., 2024., 2025. eta 2026. ekitaldietarako.
Zerga kontrolerako udal plana funtsezko tresna da, planifikatu dadin udal administrazioak urtero egin behar dituen egiaztapen eta ikerketa jarduketak. Planak zehazten ditu zenbat eta nolakoak izanen diren kontrol jarduketak, eta horiek, hain zuzen, ahalbidetuko dute ekitaldian ezarritako helburuak lortzea.
Bigarrena:
Zerga kontrolerako udal planak, funtsean, bi helburu nagusi izan behar ditu. Batetik, zerga justizia bermatzea Konstituzioak agintzen duenarekin bat, 31.1 artikuluak hauxe baitio hitzez hitz: "Denek lagunduko dute gastu publikoei aurre egiten, nork bere ekonomia-ahalmenaren arabera, tributu-sistema justu baten bitartez; berdintasun eta progresibotasun printzipioetan oinarrituko da sistema hori, eta ezein kasutan ez da iritsiko konfiskatzeraino", eta, bestetik, Konstituzioaren 142. artikuluan azaltzen den helburua, toki erakundeen nahikotasun ekonomikoaren printzipioan oinarritua: "Toki-ogasunek behar adina baliabide izan beharko dute legeak korporazio bakoitzari esleitzen dizkion eginkizun guztiak betetzeko. Baliabide horiek, nagusiki, beren tributu propioak izanez eta Estatuarenetan nahiz autonomia-erkidegoenetan parte hartuz bilduko dituzte". Beraz, modu koordinatuan planifikatu behar da zerga betebeharrak kontrolatzeko eta balioak egiaztatzeko eginkizunak betetzen dituzten organoen jarduna, eta ikuskaritza unitateen ahaleginak bideratu behar dira zerga-iruzurrak atzematera eta eraginkortasunez erregularizatzera.
Hirugarrena:
Udal zerga guztietan iruzurrak atzematea izanen da planaren helburua, eta arreta eta ardura bereziz zainduko dira ekonomia-jardueren gaineko zerga, hiri-lurren balio-gehikuntzaren gaineko zerga, eraikuntza, instalazio eta obren gaineko zerga eta jabari publikoaren erabilera pribatiboaren tasa. Nolanahi ere, kontua ez da hemen zehatz-mehatz azaltzea zerga kontrolerako planaren indarraldian egin beharreko jarduketak. Aitzitik, zerga kontrolerako plan horretan aipatzen dira xedatzen diren jarduera ildo nagusiak, eta, orobat, zer arlotan zentratuko diren, lehentasunez, zerga kudeaketa eta ikuskapeneko udal zerbitzuen ekintza nagusiak, deusetan ukatu gabe ekonomia-jardueren gaineko zergaren arloan Ekonomia eta Ogasuneko kontseilariaren eskuordetzea behar duten eskumenak. Honako hauek zehaztuko dute zein izanen diren jarduera horiek: aplikatzekoa den araudiak, udalerriko errealitate fiskalak eta udalerriak eskura dituen baliabideek.
Finean, kudeaketa eta ikuskapen prozeduraren bitartez aztertuko eta ikertuko da zergapekoek ongi betetzen ote dituzten Tokiko Ogasun Publikoarekiko betebeharrak.
Bestalde, jarduketen norainokoa partziala edota orokorra izaten ahal da. Jarduketa orokorrak eginen dira zergapekoaren zerga egoera bere osoan egiaztatzeko, Toki Ogasunaren edozein baliabideri dagokionez; eta jarduketa partzialetan, berriz, zerga bakar bat edo zergetako batzuk aztertuko dira.
Kudeaketa arloan, honelakoak eginen dira: zerga kudeaketako egiaztapen eta ikerketa lanak; egiaztapen mugatuko prozedurak; edo, kontraesanezko peritu-tasazioko prozesuak baliatuz, balioak egiaztatzeko prozedurak, hori egitea bidezko bada.
Zergak kudeatzeko eta ikuskatzeko departamentuek, beren jarduketetan, ikertu beharko dute ea zehatzak eta egiazkoak diren zergapekoek adierazitako egitateak eta inguruabarrak, tributu bakoitzerako eskatzen diren aitorpen eta jakinarazpenetan. Halaber, ikertuko dute ea baden egitatezko elementuren bat edo zerga arloan garrantzitsua den beste aurrekariren bat, administrazioak ezagutzen ez duena osoki edo hein batean. Azkenik, aztertuko dute ea zehatzak diren zergapekoek egindako zerga likidazioko eragiketak eta, era berean, ezarriko dute haien zerga egoeran egokitzat jotzen duten erregularizazioa.
Informazioa lortzeko jarduketak eginen dira, pertsona edo erakunde baten eskuetan dauden datu edo aurrekariak ezagutzeko, baldin eta informazio hori zerga arloan garrantzitsua bada beste pertsona edo erakunde batzuei dagokienez, eta informazio hori, oro har, ez bada Zerga Administrazioari aitorpen bidez jakinarazi beharrekoa.
Deusetan ukatu gabe administrazioko beste organo batzuen eskumenak, emanen dira argibideak eta aholkuak, hala eskatuz gero, ekonomia eta finantza gaiez, gai juridikoez edo gai teknikoez.
Aplikatzekoa den legedia:
Udaleko zerga kudeaketa eta ikuskapeneko departamentuei dagokie subjektu pasiboen eta gainerako tributudunen zerga egoera aztertzeko eginkizuna, Udalarekiko zerga betebeharrak eta eginbeharrak zehazki konplitzen dituzten jakiteko, eta, hala balegokio, beharrezko erregularizazioa egiteko.
Udaleko zerga ikuskaritzak egin beharreko jardueren norainokoa eta edukia honako arau hauetan daude zehaztuta: Tributuei buruzko abenduaren 14ko 13/2000 Foru Lege Orokorrean eta Nafarroako Foru Komunitateko Zerga Ikuskaritzaren Erregelamenduan, zeina onetsi baitzen ekainaren 11ko 152/2001 Foru Dekretuaren bidez.
Udal zergak kudeatzeko eta ikuskatzeko eginkizunak egokituko dira organo eskudunak onetsitako zerga kontrolerako planetara.
Zerga kontrolerako plan bakoitzean zehaztu behar da zer irizpide hartu behar diren kontuan subjektu pasiboak hautatzeko eta planaren barnean sartzeko.
Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratzen dira zerga kontrolerako plan bakoitzak oinarritzat dituen irizpide orokorrak, eta, horrela, betetzen da ezartzen den betebeharra hala Tributuei buruzko 13/2000 Foru Lege Orokorraren 137. artikuluan nola ekainaren 11ko 152/2001 Foru Dekretuaren 10.4 artikuluan (foru dekretu horren bidez onetsi zen Nafarroako Foru Komunitateko Tributu Ikuskapenari buruzko Erregelamendua).
Zergak ikuskatzeko planaren funtsa eta indarraldia:
Espainiako Konstituzioak, 31. artikuluan, inplizituki babesten du zerga kontrolerako plana beharrezkoa dela Konstituzioaren beraren agindua gauzatu ahal izateko: "Denek lagunduko dute gastu publikoei aurre egiten, nork bere ekonomia-ahalmenaren arabera".
Zerga arloko ez-betetzeak kontrolatu eta iruzurrari kontra egitea, horra hor tributuen udal administrazioaren oinarrizko jarduketa lerroetako bat, ezarri dioten eginkizuna betetzeko, alegia, Espainiako zerga-sistema eraginkortasunez aplikatzea bere eskumeneko lurraldean.
Funtsezko xedea da egiaztapen eta ikerketa jarduera sustatzea eta areagotzea, tributua orokortze aldera eta, horrenbestez, zergen kudeaketa eraginkorrago bihurtze aldera, herritarrek bermatuak izan ditzaten, horrela, zerga kontuetan beren arteko justizia eta berdintasuna, eta ahal den neurrian gehitu daitezen likidaturiko eta bildutako eskubideak.
Plana 2023tik 2026ra bitarte egonen da indarrean, bi urte horiek barne.
Isilpekotasuna:
Kudeaketa eta ikuskapen jarduketek gauzatu beharreko planak isilpekoak dira, eta ez zaie publizitaterik emanen.
Zerga kontrolerako plana baimen orokor bat da, epe jakin batean ekin ahal izateko egiaztapen eta ikerketa jarduketei, edo informazioa lortzeko jarduketei, zergapekoen gainean. Hark biltzen ditu zergapekoak hautatzeko erabiliko diren irizpideak, sektorearen eta lurraldearen araberakoak, kuantitatiboak nahiz konparatiboak, bai eta jarduketen iraupena ere.
Jarduketak baimentzeari nahiz antolatzeari dagokionez, zerga kontrolerako planetan ahalik eta hobekien kudeatzen dira zerga ikuskaritzak dituen material eta giza baliabide mugatuak, berma dadin behar bezala banatuko dela zergen karga. Baliabide mugatu horiekin egiten diren jarduketak ere mugatuak izanen dira ezinbestez. Hori dela eta, ikuskatuko diren zerga-egitateak hautatu beharra dago. Ikuskapenerako planak, beraz, lana arrazionalizatzen du, bideratuz departamentuaren ahalegina ekonomiaren sektore edo eremu jakinetara.
Ikertu beharreko zergapekoak hautatu ondoren, ikuskatzaileek edo kudeatzaileek, bai eta departamentuko gainerako langileek ere, bete beharreko zeregin bat izanen dute, lan-karga batzuk finkaturik horretarako, hots: estrategia jakin bati dagozkion espedienteak esleitzen zaizkio aktuario edo ikuskapen-unitate bakoitzari, epe jakin batean instruitzeko. Lana ezin da orduka edo emaitzen arabera neurtu, baizik eta jarritako ahaleginari eta gogoari erreparatuta, eta horiek batzuetan espedienteetan gelditzen dira.
Plan hau egitean honako alderdi hauek landu behar dira:
–Ausazko alderdia:
Iruzurra eragotziko da baldin eta egiaztapenetako batzuk egiten bazaizkie itxuraz nabarmenak ez diren zenbait zergapekori.
–Barne alderdi diskriminatzailea:
Alderdi honetan, kontuan hartuko dira, zergapekoen aitorpenetako datuak erkatzean, iruzurra egin dela susmatzeko moduko kontu deigarriak agertzen dituzten kasuak.
–Sektorekako adierazle ekonomikoen alderdia:
Azterketa sektorialetan oinarrituta, sektore bakoitzeko ratio normalak ezartzen dira, eta desbideratzeak zerga iruzurraren seinaletzat har litezke.
–Zerbait oker dagoela erakusten duten datu zehatzen alderdia:
Kasu honetan, gauza jakina da jarduera izan badutela, baina ez dutela bidezko den aitorpenik aurkezten.
Zerga kontrolerako plana betetzeko behar diren baliabideak:
Baliabide materialak:
Behar den laguntza teknikoa emanen dute honako udal alor hauek: Hirigintzak, Ogasunak eta Ondareak.
Funtzionarioei utziko zaie zerga kudeaketako datu-baseak erabiltzen, behar-beharrezkoa baitute zergapekoen egoera aitortua ezagutzea, jakiteko nolako egoeran dagoen zergapekoa tributuen aldetik, bai ikuskapena hasi aurretik, bai haren tributu-egoera erregularizatzeko orduan, azken hori bidezkoa balitz. Izan ere, erregularizazio-proposamenetan kontuan hartu beharko da zergapekoak zer aitortu duen.
Funtzionarioen eskura jarriko dira katastroko informazioa, jarduera kaltegarrien espedienteak, jarduerak irekitzeko eta obrak egiteko lizentzien espedienteak eta, halaber, jarduerei buruzko askotariko datuak, besteak beste, zenbait lehiaketatan aurkeztu izanari buruzkoak.
Funtsezko informazioak dira honako hauek: obra handiak eta txikiak egiteko lizentzien espedienteak, eraikuntza, instalazio eta obren gaineko zerga, eta ondasun higiezinen gaineko zergan izena ematen dutenen kontrola; esan bezala, horrelako informazioak, besteak beste, funtsezkoak dira kontrolatzeko ekonomia-jardueren gaineko zerga ordaindu behar duten zenbait jarduera, batez ere higiezinen eraikuntza eta sustapena, sektore horiek garrantzi ekonomiko handia baitute Udalaren diru kutxetarako.
Baliabide guztiak emanen zaizkie udalerrian barrena mugitzeko, eta beren xedeak betetzeko behar dituzten bitarteko guztiak izanen dituzte.
Giza baliabideak:
Zerga Administrazioko funtzionarioek eta gainerako langileek eginen dituzte kudeaketa eta ikuskapen jarduketak; zehazki, zerga kudeaketa eta ikuskapenaren arloko eginkizunak dituzten organoetako halako lanpostuetan aritzen direnek. Era berean, funtzionario ez diren langileen esku uzten ahal dira prestakizunak egiteko ardura eta zerga arloan garrantzia duten egitate edo inguruabarrak egiaztatzeko edo frogatzeko jarduketen ardura, baldin zerga administrazioaren zerbitzuan ari badira.
Ikuskaritza:
Puntu honetan, erabaki da Zizur Zendeako Udaleko alkate Rafael Ansó Ansók betetzea Ikuskaritzako buruaren kargua, eta Zizur Zendeako Udaleko kontu-hartzaile Sonia Escribano Iturraldek, berriz, ikuskatzaile aktuarioarena.
Laguntza jasoko dute ikuskapen lanetan aritzeko.
Alkateak izanen ditu errekurtsoen ebazpenen gaineko eskumenak, edo hark eskuordetzen duen pertsonak.
Zerga kontrolerako plan hau ongi betetzeko, ezinbestekoa da Udaleko departamentuen arteko lankidetza estua. Berariaz aipatu behar dira Zerga Kudeaketaren Alorra eta Hirigintza Alorra.
Prestakuntza:
Baimena emanen da erakunde publikoek nahiz pribatuek antolatzen dituzten zerga arloko ikastaro eta mintegietara joateko.
Helburu orokorrak:
1. Egiaztapen eta ikerketa jarduketa orokorrak. Talde honetan programa multzo hauek sartzen dira:
A.–Orokorrak. Izan daitezke gaikakoak, sektorekakoak edo ikuskaritza bulegoek proposaturikoak, segun eta zer berezitasun ekonomiko dituen jarduketaren eremu geografikoak.
B.–Zergapekoen gaineko jarduketa programa, udal tributu jakin baten arloan.
2. Bestelako egiaztapen jarduketak. Talde honetan sartu dira jarduketa partzialak eta laburtuak. Halakoek, gehienbat, kudeaketa alorrean hasitako espedienteetan izaten dute abiaburua.
3. Jarduketa osagarriak. Txostenak egiteko eta aholku emateko jarduketak.
Berariazko sektore edo jarduerak Zerga Ikuskapeneko 2023., 2024., 2025. eta 2026. ekitaldietako Plan Orokorrerako.
Jarduera motetan oinarritutako estrategia:
Zergen kudeaketako eta ikuskapeneko berezko eginkizunak aurrera eramanen dira egokituz kasu bakoitzean hautatutako sektoreetara, deusetan ukatu gabe aktuarioen ekimena, bat etorriz eraginkortasun eta egokitasun irizpideekin.
Sektore edo jarduerak:
–Eraikuntzak, instalazioak edo obrak salmentarako eta/edo alokairurako sustatu dituzten enpresak.
–Merkataritza-sektorea, 100 metro koadrotik gorako lokaletan.
–Fabrikazio jarduerak.
–Azalera handietako merkataritza misto edo integratuko jarduerak.
–Energia elektrikoa ekoitzi, garraiatu eta banatzeko jarduerak.
–Energia eta gasa merkaturatzeko jarduerak.
–Ondasun higiezinen alokairuan aritzen diren enpresak.
–Goitik behera eraikitzen, eraikinak konpontzen eta zaharberritzen edo igeltserotzan eta oro har eraikuntzako lan txikietan aritzen diren enpresak.
–Finantza erakundeak eta aseguru entitateak, udalerrian jendeari irekitako bulegoak badituzte.
Udalen diru-sarreren artean, ekonomia-jardueren gaineko zerga kontrolatzea garrantzitsua da. Izan ere, zerga horretan edozein erregularizazio egiten denean, unean uneko diru-sarrerak ez ezik etorkizuneko ekitaldi ekonomikoetarako diru-sarrera arruntak ere handitzen dira. Horregatik, aukeratzen diren sektoreak aukeratzen direla, eta aktuarioen ekimena deusetan eragotzi gabe, tributudunen gaineko egiaztapena egin behar da udalerri osoan.
Lurraldean oinarritutako estrategia:
Udalerriko karrika, sektore edo esparru hauetan egiaztatuko da jarduerak irekitzeko lizentziaren tasa:
–Industria sektoreak.
–Sektore sakabanatuetan kokatutako jarduerak.
Bistan da estrategia horren arrazoia: eremu horietan gauzatzen dira udalerriko industria- eta merkataritza-jarduera gehienak.
Irekitzeko lizentziarik ez duten jarduerak atzeman beharra dago, egiaztatzeko ezen industria eta merkataritza establezimenduek betetzen dituztela segurtasun, osasun eta osasungarritasun baldintzak eta eskatzen diren beste baldintza guztiak, eta haien zerga egoera erregularizatzeko edo, hala behar denean, departamentu eskudunak jarduera itxiarazteko.
Zerga-oinarrian oinarritutako estrategia:
Eraikuntza, instalazio eta obren gaineko zerga eta hirigintzako lizentziaren tasa egiaztatuko zaizkie tributu horien zerga-egitateak egiten dituzten zergapekoei, baldin eta horiek obra handitzat kalifikaturik badaude hirigintza-lizentzien eta jardueretarako lizentzien izapidetzeari buruz indarrean den ordenantzan, edo haren ordezkoan.
Ahalik eta hobekien kudeatu nahi dira zerga Ikuskaritzak dituen giza baliabide nahiz baliabide material urriak, emaitza egokiak bermatzeko. Baliabide mugatu horiekin egiten diren jarduketak ere mugatuak izanen dira ezinbestez, eta hautatu beharko da zer zerga egitate ikuskatu. Beraz, lana arrazionalizatu nahi da, departamentuaren ahalegina bideratuz ekonomiaren sektore edo eremu jakinetara; kasu honetan, bideratuko da hirigintza gehien garatzen ari den udalerriko eremu geografikora, hortxe gerta daitezkeelako arau-hausterik astunenak. Arau-hauste horien artean, Zerga Ikuskaritzaren ahaleginen xede izanen dira munta handienekoak, bereziki zenbateko jakin bat gainditzen dutenak, efizientzia eta ekonomia irizpideen arabera.
Gazolatzen, 2023ko maiatzaren 3an.–Alkate udalburua, Rafael Ansó Ansó.
Iragarkiaren kodea: L2307178
