2. NAFARROAKO TOKI ADMINISTRAZIOA
2.2. XEDAPEN ETA IRAGARKIAK, HERRIEN ARABERA ANTOLATUAK
MENDIGORRIA
Plan ekonomiko-finantzarioa gastu-araua betetzeko
Plan ekonomiko-finantzario hau Aurrekontu Egonkortasunari eta Finantza Iraunkortasunari buruzko apirilaren 27ko 2/2012 Lege Organikoaren 21. artikuluan ezarritakoarekin bat prestatu da, gastu-araua ez betetzeagatik 2018ko aurrekontuaren betearazpenean eta 2019ko aurrekontuaren prestaketan.
1.–AURREKONTU EGONKORTASUNERAKO ARAU FISKALEN AZTERKETA
2018ko likidazioa
1.–Aurrekontu egonkortasuna.
Aurrekontu egonkortasunaren arauak behartzen du aurrekontuaren likidazioan oreka edo superabita izatera.
AURREKONTU EGONKORTASUNA | DOITUAK |
Sarrera ez-finantzarioak (1.-7. kapituluak) | 842.837,98 |
Gastu ez-finantzarioak (1.-7. kapituluak) | 979.143,48 |
Aurrekontu egonkortasuna (+) edo ezegonkortasuna (-) | -136.305,50 |
Udalaren 2018ko aurrekontuaren likidazioan, datu kontsolidatuek erakusten dute ez dela betetzen aurrekontu egonkortasunaren muga.
Gastu-araua ez betetzearen arrazoia da gastu jakin batzuk diruzaintzako gerakinaren bidez finantzatu direla. Gastu gehienak ez egiturazkotzat har daitezke, hainbat inbertsiori baitagozkie.
2.–Zorraren muga.
2018ko abenduaren 31n, Udalaren zor bizia 1.428.640,02 eurokoa zen; 2018ko ekitaldiaren likidazioan sarrera arruntak 804,986,78 eurokoak dira, eta horregatik entitateak gainditu egiten du zorraren muga, zor bizia sarrera arrunten %110 baino handiagoa baita.
2018ko abenduaren 31n, Mendigorriko Udalak itundutako lau kredituen saldo erabilien arabera, honako zifrak azaltzen dira:
Zor-bizia (kredituen saldo erabiliak): 865,437,51 euro.
Diru-sarrera arruntak 2018ko aurrekontu orokor eta bakarrean: 804.986,78 euro.
Ehunekoa: %107,51 (%102,68 842.837,99 euroren gainean).
3.–Gastu-araua.
Gastu-arauaren mugaren arabera, 2018ko ekitaldiaren likidazioan gastu konputagarria gehienez ere %2,4 igo daiteke, 2017ko likidazioaren gastu konputagarria abiapuntu hartuta.
2017ko eta 2018ko aurrekontuen likidazioak aztertuta, honako emaitza hauek ateratzen dira:
GASTU-ARAUAREN BETEARAZPENARI BURUZKO AZTERKETA |
| 2017 | 2018 |
Gastu ez-finantzarioa (1.-7. kapituluak) | 717.924,31 | 979.143,48 |
Inbertsio errealak besterentzea | 0,00 | 2.165,71 |
3. kapitulua, gastuetakoa: | 1.150,02 | 510,03 |
Transferentzia finalisten bidez finantzatutako gastua | 101.703,64 | 132.137,01 |
Inbertsio finantzarioki jasangarriak | 68.466,65 | |
Gastu konputagarria | 543.706,33 | 844.330,73 |
Gastu-arauaren muga | 556.755,28 | |
Gastu-arauaren muga 556.755,28 eurokoa da (2017ko gastu konputagarria x %2,4); horren ondorioz, gastu-araua ez da bete.
PLAN EKONOMIKO-FINANTZARIOA
2.–EGOERA EKONOMIKO-FINANTZARIOAREN AZTERKETA
ETA DIAGNOSTIKOA
Gastu-araua ez betetzearen arrazoia da gastu jakin batzuk diruzaintzako gerakinaren bidez finantzatu direla. Gastu gehienak ez-egiturazkoak dira eta horietako batzuk 2018ko ekitaldian burututako inbertsioak dira, gainontzekoak 2019ko ekitaldiko aurrekontua egiterakoan kontuan hartu diren bitartean.
Halaber, entitatearen egoera ekonomiko eta finantzarioa egonkorra da. Udalak zorra badu ere, gastu orokorretarako diruzaintzako gerakina, 2018a ixtean, 530.641,12 euro da; beraz, argi dago entitateak kaudimen finantzarioa duela. Era berean, baliabide atxikiengatik dagoen diruzaintzako gerakina 146.284,25 euro da.
Ondoko tauletan Udalaren magnitude ekonomiko nagusiak agertzen dira, baita azken hiru urteetan izan duten bilakaera ere.
DIRU-SARRERAK | 2016KO LIKIDAZIOA | 2017KO LIKIDAZIOA | ALDAKETA
(%) | 2018KO LIKIDAZIOA | ALDAKETA
(%) |
1. KAPITULUA | 249.106,67 | 271.934,42 | %9,16 | 264.026,70 | -%2,91 |
2. KAPITULUA | 24.547,34 | 39.635,07 | %61,46 | 33.809,61 | -%14,70 |
3. KAPITULUA | 74.685,47 | 71.368,20 | -%4,44 | 86.985,36 | %21,88 |
4. KAPITULUA | 344.600,90 | 359.078,40 | %4,20 | 364.421,24 | %1,49 |
5. KAPITULUA | 59.048,49 | 64.909,90 | %9,93 | 55.743,87 | -%14,12 |
6. KAPITULUA | | | | 2.165,71 | %100 |
7. KAPITULUA | 29.310,00 | 18.060,06 | -%38,38 | 45.705,63 | %153,07 |
8. KAPITULUA | | | | | |
9. KAPITULUA | | | | | |
GUZTIRA | 781.298,87 | 824.986,05 | %5,59 | 852.858,12 | %3,38 |
GASTUAK | 2016KO LIKIDAZIOA | 2017KO LIKIDAZIOA | ALDAKETA
(%) | 2018KO LIKIDAZIOA | ALDAKETA
(%) |
1. KAPITULUA | 186.613,36 | 213.965,43 | %14,66 | 233.583,63 | %9,17 |
2. KAPITULUA | 359.996,23 | 369.928,73 | %2,76 | 384.943,51 | %4,06 |
3. KAPITULUA | 2.686,43 | 1.454,61 | -%45,85 | 748,32 | -%48,55 |
4. KAPITULUA | 60.437,36 | 56.527,25 | -%6,47 | 63.157,66 | %11,73 |
5. KAPITULUA | | | | | |
6. KAPITULUA | 58.553,77 | 72.118,76 | %23,17 | 286.975,48 | %297,92 |
7. KAPITULUA | 1.536,82 | 3.929,53 | %155,69 | 9.734,88 | %147,74 |
8. KAPITULUA | | | | | |
9. KAPITULUA | 125.554,14 | 82.242,83 | -%34,50 | 42.379,01 | -%48,47 |
GUZTIRA | 795.378,11 | 800.167,14 | %0,60 | 1.021.522,49 | %27,66 |
Honako taula hauetan azaltzen da gastu eta diru-sarrera arruntak antzekoak izan direla eta ez-betetzearen jatorria 2018ko ekitaldiko kapital-gastuan dagoela, aurreko urtekoarekiko igoera nabaria egiten baitu.
Hona hemen azken hiru urteetako gerakina, emaitzak eta zor bizia:
| 2016KO LIKIDAZIOA | 2017KO LIKIDAZIOA | 2018KO LIKIDAZIOA |
EMAITZA | 69.095,89 | 88.956,30 | %28,74 | 69.799,89 | -%92,15 |
GERAKINA | 705.950,65 | 770.148,31 | %9,09 | 676.925,37 | -%12,10 |
ZORRA 12/31N | 1.553.261,86 | 1.471.019,03 | -%5,29 | 1.428.640,02 | -%2,88 |
Hurrengo taulan aurrezki gordin, aurrezki garbi eta finantza-kargaren bilakaera agertzen da:
| 2016KO LIKIDAZIOA | 2017KO LIKIDAZIOA | 2018KO LIKIDAZIOA |
AURREZKI GORDINA | 144.941,92 | 166.507,58 | %14,88 | 123.301,98 | -%25,95 |
FINANTZA-KARGA | 128.240,57 | 83.697,44 | -%34,73 | 43,127,33 | -%48,47 |
AURREZKI GARBIA | 16.701,35 | 82.810,14 | %395,83 | 80.174,65 | -%3,18 |
3.–JARDUKETA-ESTRATEGIAK ETA HARTU BEHARREKO NEURRIAK
2019ko aurrekontua
Orobat, Aurrekontu Egonkortasunari eta Finantza Iraunkortasunari buruzko 2/2012 Lege Organikoan ezarritakoarekin bat, lege horrek ezartzen dituen hiru arau fiskalen betearazpena aztertzen da jarraian:
1.–Aurrekontu egonkortasunaren araua.
Aurrekontu egonkortasunaren arauak behartzen du aurrekontuan oreka edo superabita izatera.
Aurrekontuko saldo ez-finantzarioa (sarreren 1.-7. kapituluak ken gastuen 1.-7. kapituluak, kontabilitate nazionaleko doikuntzak egin ondoren):
Sarreren 1.-7. kapituluak | 786.989,60 |
Gastuen 1.-7. kapituluak | 744.610,59 |
Aurrekontuko saldoa | 42.379,01 |
Udalaren 2019ko aurrekontuan, datu kontsolidatuek erakusten dute bete egiten dela aurrekontu egonkortasunaren muga.
2.–Zorraren muga.
Entitatearen zor bizia aurrekontuko sarrera arrunten %110 baino handiagoa da. Beraz, entitateak ezarritako muga bete gabe jarraitzen du eta hala egingo du hurrengo urteetan urte honetan amaitzen den mailegua baino zenbateko handiagoa amortizatzen ez badu.
2018ko abenduaren 31n, Mendigorriko Udalak itundutako lau kredituen saldo erabilien arabera, honako zifrak azaltzen dira:
Zor-bizia (kredituen saldo erabiliak): 865,437,51 euro.
Diru-sarrera arruntak 2018ko aurrekontu orokor eta bakarrean: 804.986,78 euro.
Ehunekoa: %107,51 (842.837,99 eurotik %102,68).
3.–Gastu-araua.
Gastu-arauaren mugaren arabera, 2019ko ekitaldiaren aurrekontuan gastu konputagarria gehienez ere %2,7 igo daiteke, 2018ko likidazioan agertzen den gastu konputagarria abiapuntu hartuta.
Gastu konputagarriak dira gastu ez-finantzarioak (beste administrazio publikoen transferentzia finalisten bidez finantzatua) eta interesen gastuak kenduta.
2018ko ekitaldiko aurrekontuaren likidazio zenbatetsian eta 2019ko aurrekontuan agertzen diren magnitudeak aztertuta, honako ondorio hauek ateratzen dira:
GASTU-ARAUAREN BETEARAZPENARI BURUZKO AZTERKETA |
| 2018 | 2019 |
Gastu ez-finantzarioa (1.-7. kapituluak) | 979.143,48 | 744.610,59 |
Inbertsio errealak besterentzea | 2.165,71 | 0,00 |
Transferentzia finalisten bidez finantzatutako gastua | 510,03 | 95.678,95 |
3. kapitulua, gastuetakoa: | 132.137,01 | 24.300,00 |
GASTU KONPUTAGARRIA | 846.496,44 | 624.631,64 |
Gastu konputagarriaren igoera (%) | | -26,21 |
Beraz, gastu araua betetzen da, 2019ko aurrekontuaren ondoriozko gastu konputagarria 2018koa baino %26,12 txikiagoa baita.
2019KO JARDUKETAREN AURREIKUSPENA
1.–Aurrekontu egonkortasunaren araua.
Aurrekontu egonkortasunaren arauak behartzen du aurrekontuan oreka edo superabita izatera.
Aurrekontuko saldo ez-finantzarioa (sarreren 1.-7. kapituluak ken gastuen 1.-7. kapituluak, kontabilitate nazionaleko doikuntzak egin ondoren):
Sarreren 1.-7. kapituluak | 802.729,39 |
Gastuen 1.-7. kapituluak | 733.414,80 |
Aurrekontuko saldoa | 69.314,59 |
Udalaren 2020ko aurrekontuaren aurreikuspenean, datu kontsolidatuek erakusten dute bete egiten dela aurrekontu egonkortasunaren muga.
2.–Zorraren muga.
Entitatearen zor bizia %110a baino handiagoa izango dela aurreikusten da, 2019ko aurrekontuaren azterketan azaldu den moduan.
2018ko abenduaren 31n, Mendigorriko Udalak itundutako lau kredituen saldo erabilien arabera, honako zifra hauek azaltzen dira:
Zor-bizia (kredituen saldo erabiliak): 865,437,51 euro.
Diru-sarrera arruntak 2018ko aurrekontu orokor eta bakarrean: 804.986,78 euro.
Ehunekoa: %107,51 (%102,68, 842.837,99 euroren gainean).
3.–Gastu-araua.
Gastu-arauaren mugaren arabera, 2020ko ekitaldiaren aurrekontuan gastu konputagarria gehienez ere %2,9 igo daiteke, 2019ko likidazioan agertzen den gastu konputagarria abiapuntu hartuta.
Gastu konputagarriak dira gastu ez-finantzarioak (beste administrazio publikoen transferentzia finalisten bidez finantzatua) eta interesen gastuak kenduta.
2018ko aurrekontuaren likidazioan azaltzen diren magnitudeak eta 2020ko aurrekontua aztertuta, ondorio hauek ateratzen dira:
GASTU-ARAUAREN BETEARAZPENARI BURUZKO AZTERKETA |
| 2019 | 2020 |
Gastu ez-finantzarioa (1.-7. kapituluak) | 744.610,59 | 733.414,80 |
Inbertsio errealak besterentzea | 0,00 | 0,00 |
Transferentzia finalisten bidez finantzatutako gastua | 95.678,95 | 94.175,53 |
3. kapitulua, gastuetakoa | 24.300,00 | 24.300,00 |
GASTU KONPUTAGARRIA | 624.631,64 | 614.939,27 |
Gastu konputagarriaren igoera (%) | | -1,55 |
Beraz, 2020ko aurrekontuaren aurreikuspenak gastu araua betetzen du, 2019ko aurrekontua oinarritzat hartuz.
Azkenik, adieraztea Nafarroako Toki Entitateei aurrekontu egonkortasuna aplikatzeko 3. gidan adierazitakoarekin bat, egonkortasuna eta gastu-araua betetzen ez badira gastu orokorretarako diruzaintzako gerakinaren bidez finantzatutako aurrekontu aldaketengatik, gerakin hori benetakoa bada eta aurreko urteetako aurrezkietatik badator, eta magnitude ekonomikoen bilakaerak hori baieztatzen badu, prestatu eta onesten den ekonomia eta finantza plana mugatzen ahalko da desorekaren jatorria azaltzera, kontabilitate nazionaleko baldintzetan, eta egonkortasuna eta gastu-araua etorkizunean betetzeko konpromisoa jasotzera.
Ondorioz, muga fiskalekin bat datorren aurrekontu bat onartuko da, 2019rako udalbatzak onetsi zuen aurrekontuak egiten duen moduan, haren betearaztea zainduz, beharrezkoak diren neurriak hartuz likidazioa burutzean arau fiskalak bete ditzan. Kontuan hartuta, lehen azaldu den moduan, ia segurua dela Udal honek urte batzuetan zehar ez dituela zorpetze mugak beteko, diru-sarrera arruntekin alderatuz duen zor bizi altua dela eta.
Mendigorrian, 2019ko maiatzaren 3an.–Bitarteko idazkaria-kontu hartzailea, Juan Antonio Echeverría Echarte.
Iragarkiaren kodea: L1907007
