131. ALDIZKARIA - 2014ko uztailaren 7a

1. NAFARROAKO FORU KOMUNITATEA

1.7. BESTELAKOAK

51/2014 FORU AGINDUA, ekainaren 2koa, Hezkuntzako kontseilariak emana, Nafarroako Foru Komunitateko lurralde eremuan diren Lehen Hezkuntzako ikastetxeetako irakaskuntzen ezarpena eta ordutegia arautzen dituena.

Lehen Hezkuntzaren antolaketa berria maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoaren 16.etik 21.era bitarteko artikuluetan garatzen da, abenduaren 9ko 8/2013 Lege Organikoaren bidez aldatu ondoren. Lehen Hezkuntzaren oinarrizko curriculum berria otsailaren 28ko 126/2014 Errege Dekretuan zehaztu da.

Aipatu 126/2014 Errege Dekretuaren 3. artikuluan xedatutakoaren ondorioz, Nafarroako Gobernuak Lehen Hezkuntzaren curriculuma garatu du bere eskumen eremurako, dagokion foru dekretuaren bidez.

Antolamenduaren eta Aukera Berdintasunaren Zerbitzuko zuzendariak aldeko txostena aurkeztu du foru agindu hau onets dadin, zeinaren bidez Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoan ezarritako Lehen Hezkuntzako irakaskuntza berrien ezarpena eta ordutegia arautzen baitira, hura abenduaren 9ko 8/2013 Lege Organikoaren bidez aldatu ondoren, Nafarroako Foru Komunitateko lurralde eremuan diren ikastetxe publiko, pribatu eta pribatu itunduetarako.

Irakaskuntza horien lehenagoko oinarrizko erregulazioan ez bezala, non gutxieneko ordu kopuru bat zehaztua baitzegoen arlo bakoitzerako, 126/2014 Errege Dekretuaren 8. artikuluko 5. atalak adierazten du irakasgai ardatzetarako gutxieneko irakastorduak, modu orokorrean kontatuta, ez direla etapa horretarako orokorrean finkatutako irakastordu guztien %50 baino gutxiago izanen. Baina orain arteko esperientziaren argitan, hobe da denbora jakin bat zehaztea arlo bakoitza tratatzeko, ikasle guztientzat oro har ezarritako ahalmen pertsonalak, gaitasunak eta helburuak ahalik eta gehien gara daitezen.

Azken urteotan Europar Batasunak eta Europako Kontseiluak emandako jarraibideen arabera, Hezkuntza Departamentuak atzerriko bigarren hizkuntzaren alde egin du hizkuntza eredu guztietan Lehen Hezkuntzako laugarren mailatik aurrera, hain da garrantzitsua eleaniztasuna, faktore erabakigarri gisa, gero eta kultura eta hizkuntza aniztasun handiagoan jarduteko bakoitzaren komunikazio gaitasunerako.

Hezkuntza Departamentuak hiru arlo berriren curriculuma zehaztu du autonomia erkidegoen konfigurazio libreko multzoan. Horietako bi, Irakurtzeko Estrategiak eta Testuen Sorrera eta Arrazoibide Matematikoa eta Problemak Ebaztea izenekoak, ikasketak G ereduan egiten dituzten ikasle guztien tratamendu berdintasuna bermatzearren, zein den ere ikastetxea. Hirugarrena, Musika-hezkuntzaren arloa, Atzerriko Bigarren Hizkuntza aukeratzen duten ikasleek Arte-hezkuntzaren arloko curriculumaren zati hori egiterik izan dezaten.

Foru agindu hau prestatzerakoan ondokoak hartu dira kontuan: abuztuaren 31ko 1070/1990 Errege Dekretua, irakaskuntza ez-unibertsitarioko eginkizun eta zerbitzuak Estatuak Nafarroako Foru Komunitatearen esku uztea onesten duena; otsailaren 28ko 126/2014 Errege Dekretua, Lehen Hezkuntzako oinarrizko curriculuma ezartzen duena; eta Nafarroako Foru Komunitatean Lehen Hezkuntzako irakaskuntzen curriculuma ezartzen duen foru dekretua.

Nafarroako Gobernuari eta Lehendakariari buruzko abenduaren 3ko 14/2004 Foru Legearen 41.1.g) artikuluan ematen zaizkidan ahalmenak erabiliz,

AGINDU DUT:

1. artikulua. Xedea eta aplikazio eremua.

Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoan Lehen Hezkuntzarako ezarritako irakaskuntzen ezarpena eta ordutegia arautzea du xede foru agindu honek, Nafarroako Foru Komunitatearen lurraldean diren ikastetxe publikoetarako zein ikastetxe pribatuetarako eta pribatu itunduetarako.

2. artikulua. Printzipio orokorrak.

Lehen Hezkuntzako irakaskuntzak ematen dituzten ikastetxeek, hala publikoek nola pribatuek eta pribatu itunduek, printzipio orokor hauek bete beharko dituzte:

a) Lehen Hezkuntzako maila bakoitzean eskola jarduerak 175 egun izanen ditu gutxienez. Kontu horretan ikasle guztiek, hirugarren eta seigarren mailak bukatzean, ebaluazioetan eman beharreko egunak sartuko dira. Asteko irakastorduak 25 izanen dira.

b) Ikastetxeek, hala publikoek nola pribatuek eta pribatu itunduek, eskola ordutegia astean 5 eskola saio bitarte luzatzea eska dezakete. Luzapen horrek ez du behin ere ituna handitzea ekarriko ikastetxe pribatu itunduetan, ezta plantilla ere ikastetxe publikoetan. Familiei ez die inolako kosturik sortuko. Hezkuntza Departamentuak, egutegiari eta ordutegi orokorrari buruz urtero argitaratzen duen araudiaren barrenean, ordutegia luzatzeko eskaerarako prozedura zehaztuko du.

c) Lehen Hezkuntzako curriculumeko irakaskuntzak emateko behar den denbora banatzean haien izaera orokor eta integratzailea errespetatu beharko da.

3. artikulua. Ikastetxe publikoen ordutegi antolaketa.

1. Oro har, Lehen Hezkuntza ematen duten ikastetxe publikoek irizpide hauek kontuan hartuta zehaztuko dute eskolako ordutegia:

a) 50 minutuko eskola saioak antolatuko dira, asteazkenetako saio bat izan ezik, 60 minutukoa izanen baita. Era berean, irailean eta ekainean, egun bakoitzeko saio bat 60 minutukoa izanen da.

b) Ikasleek ordu erdiko jolas-ordua izanen dute egunean, goizaren erdialdean.

2. Foru agindu honen I. eta II. eranskinetan, hurrenez hurren, ezarritakoak dira Lehen Hezkuntzako lehenetik hirugarrenera eta laugarrenetik seigarrenera arteko mailei dagozkien asteko eskola saioak, arlo bakoitzeko, hizkuntza eredu desberdinetarako.

3. Autonomia erkidegoen konfigurazio libreko arloen multzoan arlo hauek ikasiko dira:

–Irakurtzeko Estrategiak eta Testuen Sorrera, baita Arrazoibide Matematikoa eta Problemak Ebaztea ere, biak G ereduko ikasleentzat G/A ikastetxeetan.

–Euskal Hizkuntza eta Literatura, hizkuntza ereduak hala eskatzen duen kasuetan.

–Musika-hezkuntza, Atzerriko Bigarren Hizkuntza aukeratu eta Arte-hezkuntzaren arloa egiten ez duten ikasleentzat, berariazko arloen multzoan.

Gainera, autonomia erkidegoen konfigurazio libreko arloen multzoko saio bat Irakurketarako izanen da.

4. Berariazko arloen multzoan, ikastetxeek Arte-hezkuntza eskainiko dute etapako maila guztietan. Arlo horretako saioetako bat Hezkuntza Plastikorako izanen da, eta beste bat Musika-hezkuntzarako.

5. Ikastetxeek Lehen Hezkuntzako laugarren mailatik aurrera, Atzerriko Bigarren Hizkuntza eskaintzen ahalko dute berariazko arloen multzoan, bi saio astean hain zuzen, Hezkuntza Departamentuak baimendu ondoren. Eskaintza ikasle guztientzat izanen da, zein den ere haien ikasketen hizkuntza eredua. Hura emateko behar diren bi saioak konfigurazio hauetako batetik aterako dira:

a) Irakurketaren saiotik eta Atzerriko Lehen Hizkuntzaren curriculumeko errefortzu saioetako batetik.

b) Irakurketaren saiotik eta Arte-hezkuntzaren arloko Hezkuntza Plastikoaren saiotik.

c) Aurreko bi aukerez gain, G ereduko ikastetxeek Gaztelania eta Literatura arloko saio bat erabiltzen ahalko dute, eta beste bat Matematika arlokoa.

6. Saioa Irakurketatik eta Hezkuntza Plastikotik kenduta Bigarren Atzerriko Hizkuntza ematen duten ikastetxeetan, Atzerriko Bigarren Hizkuntza aukeratzen duten ikasleek Musika-hezkuntzaren arloa ere eginen dute autonomia erkidegoen konfigurazio libreko arloen multzoan.

4. artikulua. Ikastetxe pribatuen eta pribatu itunduen ordutegi antolaketa.

1. Aurreko artikuluan eta foru agindu honen I. eta II. eranskinetan ezarritako ordutegi antolaketa orientazio gisakoa da ikastetxe pribatuentzat eta pribatu itunduentzat.

2. Lehen Hezkuntzako irakaskuntzen curriculuma Nafarroako Foru Komunitaterako arautzen duen foru dekretuan ezarritakoa aintzat hartuta, ikastetxeek honako hau izan beharko dute kontuan:

a) Ardatz diren arloei gutxienez dagozkien irakastorduak, modu orokorrean kontatuta Lehen Hezkuntza osorako, ez dira foru agindu honen 2 a) artikuluan Hezkuntza Departamentuak finkatutako irakastordu orokorren guztirakoaren %50 baino gutxiago izanen, eta arlo ardatz guztiak maila bakoitzean ematea bermatuko da.

b) Gainerako irakastorduak, Hezkuntza Departamentuak orokor gisa finkatutakoak osatu arte, berariazko arloak zein autonomia erkidegoen konfigurazio libreko arloak emateko izanen dira.

c) Berariazko arloen multzoan, ikasleek Gorputz-hezkuntzaren arloa emanen dute, eta beste bat, Erlijioa edo Gizarte eta Herritar Balioak aukeratuta, biak nahitaez eskaintzen baitira ikastetxeetan.

d) Atzerriko Bigarren Hizkuntza, berariazko arloen multzokoa, laugarren mailatik aurrera eskaintzen ahalko da, Hezkuntza Departamentuak baimendu ondoren.

e) Hala behar duen hizkuntza ereduan, Euskal Hizkuntza eta Literatura autonomia erkidegoen konfigurazio libreko arloaren multzoan emanen da.

5. artikulua. Lehen Hezkuntzaren ezarpena.

1. 2014-2015 ikasturtean, Lehen Hezkuntzako lehen, hirugarren eta bosgarren mailei dagozkien irakaskuntza berriak ezarriko dira, Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoaren bidez araututa baitaude, eta curriculuma martxoaren 19ko 24/2007 Foru Dekretuaren bidez araututa daudenak emateari utziko zaio.

2. 2015-2016 ikasturtean, Lehen Hezkuntzako bigarren, laugarren eta seigarren mailei dagozkien irakaskuntza berriak ezarriko dira, Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoaren bidez araututa baitaude, eta curriculuma martxoaren 19ko 24/2007 Foru Dekretuaren bidez araututa daudenak emateari utziko zaio.

3. Atzerriko Bigarren Hizkuntza laugarren mailan ezarriko da, eta bosgarrenean eta seigarrenean jarraituko du, maila bat urtean, behin betiko ezarri arte.

XEDAPEN GEHIGARRIAK

Lehen xedapen gehigarria.–Lehen Hezkuntzan sartzea.

1. Oro har, sei urte betetzen dituzten urte naturalean sartuko dira ikasleak Lehen Hezkuntzako lehen mailan.

2. Hezkuntza premia bereziak dituzten ikasleen kasuan, zazpi urte betetzen dituzten urte naturalean hasten ahalko dira, beharrezkoa den ebaluazioa egin ondoren, ikaslearen gurasoekin edo legezko ordezkariekin ados jarrita, eta Hezkuntzako Ikuskapen Zerbitzuak eta Antolamenduaren eta Aukera Berdintasunaren Zerbitzuak aldeko txostena eginik.

Bigarren xedapen gehigarria.–Irakurtzeko Estrategiak eta Testuen Sorrera, Arrazoibide Matematikoa eta Problemak Ebaztea eta Musika-hezkuntza arloen curriculuma.

Irakurtzeko Estrategiak eta Testuen Sorrera, Arrazoibide Matematikoa eta Problemak Ebaztea eta Musika-hezkuntza arloetarako, foru agindu honen III. eranskinean aipatzen dira ikastetxeetan aplikatu beharreko edukiak, ebaluazio irizpideak eta ebaluatzen ahal diren ikaskuntza estandarrak.

Hirugarren xedapen gehigarria.–Autonomia erkidegoen konfigurazio libreko arloak baimentzea

1. Hurrengo puntuetan ezarritakoa da ikastetxe publikoek, pribatuek eta pribatu itunduek jarraitu behar duten prozedura beste arlo batzuk eskaintzeko autonomia erkidegoen konfigurazio libreko arloen multzoan.

2. Apirilaren 1a baino lehen, ikastetxeko zuzendariak eskaera aurkeztuko dio Antolamenduaren eta Aukera Berdintasunaren Zerbitzuko zuzendariari, eta honako hauek erantsiko ditu eskaeran:

a) Arloko justifikazioa ikastetxeko hezkuntza proiektuari buruz.

b) Arloko curriculuma: helburuak, gaitasunak, edukiak, metodologia didaktikoa, ebaluazio irizpideak eta ebaluatzen ahal diren ikaskuntza estandarrak.

c) Arloa garatzeko eskura dituzten materialak eta baliabide didaktikoak.

d) Arloa emateko ardura duten irakasleak.

3. Jasotako dokumentaziotik abiatuta, ikastetxeko ikuskatzaileak balorazio txostena eginen du, Hezkuntzako Ikuskapen Zerbitzuko zuzendariaren oniritzia duela.

4. Matrikulatzeko epea hasi baino lehen, Hezkuntzaren, Lanbide Heziketaren eta Unibertsitateen zuzendari nagusiak, bidezko bada, eskatutako arloa ematea baimenduko du.

5. Arloa ematea baimendurik, gutxienez hiru urtean eskainiko da. Epe hori bukaturik, ikastetxeak ematen jarraitu nahi badu, beste eskaera bat aurkeztu beharko dio Antolamenduaren eta Aukera Berdintasunaren Zerbitzuko zuzendariari.

Laugarren xedapen gehigarria.–Ikastetxe pribatuen eta pribatu itunduen titularren eskumenak.

Foru agindu honetan xedatutakoa, batez ere baimentze prozedurei buruzkoa, ikastetxe pribatuetan eta pribatu itunduetan aplikatuko da, ikastetxe horietako titularrek dituzten eskumenak galarazi gabe.

Bosgarren xedapen gehigarria.–Antolatzeko autonomia.

Foru agindu honetan azaldutakoak ez beste ordutegi antolaketa batzuk esperimentatu gogo dituzten ikastetxe publikoek eskatu egin beharko dituzte baimentzeko, Hezkuntza Departamentuak ezarriko duen moduan.

XEDAPEN IRAGANKORRAK

Lehen xedapen iragankorra.–Araudiaren indarraldia.

2014-2015 ikasturtean, martxoaren 19ko 24/2007 Foru Dekretuan xedatutakoak, maiatzaren 23ko 51/2007 Foru Aginduak eta horiek garatzen dituzten arau guztiek izanen dute indarra Lehen Hezkuntzako bigarren, laugarren eta seigarren mailetan.

Bigarren xedapen iragankorra.–Lehen Hezkuntzako hirugarren zikloan Atzerriko Bigarren Hizkuntza emateko baimena duten ikastetxeak.

1. Hezkuntza eta Kulturako kontseilariaren martxoaren 17ko 91/2000 Foru Aginduan aipatzen den hizkuntza proiektua integratzeko planaren arabera Lehen Hezkuntzako hirugarren zikloan Atzerriko Bigarren Hizkuntza emateko baimena duten ikastetxeek bosgarren eta seigarren mailetan jarraituko dute ematen 2015-2016 ikasturtera arte, eta hortik aurrera emateari utziko diote, maila batean urtero, 2017-2018 ikasturtean erabat iraungi arte.

2. Ikastetxe horiek Atzerriko Bigarren Hizkuntza Lehen Hezkuntzako laugarren mailatik aurrera eman nahi izatera, berriz baimena eskatu beharko dute.

XEDAPEN INDARGABETZAILEAK

Xedapen indargabetzaile bakarra.–Indargabetutako arauak.

1. Lehen Hezkuntzako irakaskuntzak erabat ezartzen direnetik, Hezkuntzako kontseilariaren maiatzaren 23ko 51/2007 Foru Aginduan Lehen Hezkuntzako etapari buruz ageri den guztia indargabetuko da, foru agindu honen azken xedapen bakarrean ezarritakoaren arabera.

2. Orobat, indarrik gabe gelditzen dira foru agindu honetan ezarritakoaren kontrakoak diren maila bereko edo apalagoko arauak.

AZKEN XEDAPENAK

Azken xedapen bakarra.–Indarra hartzea.

Foru agindu honek Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratu eta biharamunean hartuko du indarra.

Iruñean, 2014ko ekainaren 2an.–Hezkuntzako kontseilaria, José Iribas Sánchez de Boado.

I. ERANSKINA

Lehen Hezkuntzako lehen, bigarren eta hirugarren mailak

ARLOAK

EREDUA

G

G/A

D

D/A

ARLO ARDATZAK

Natur Zientziak

2

2

2

2

Gizarte Zientziak

2

2

2

2

Gaztelania eta Literatura

6

4

4

4

Matematika

6

4

4

4

Atzerriko Lehen Hizkuntza

3

3

3

3

BERARIAZKO ARLOAK

Gorputz-hezkuntza

2

2

2

2

Erlijioa / Gizarte eta Hiritar Balioak

2

2

2

2

Arte-hezkuntza

2

2

2

2

AUTONOMIA ERKIDEGOEN KONFIGURAZIO LIBREKO ARLOAK

Irakurtzeko Estrategiak eta Testuen Sorrera, eta Arrazoibide Matematikoa eta Problemak Ebaztea/Euskal Hizkuntza eta Literatura

-

(2+2)/4

4

4

Curriculumaren errefortzua Atzerriko Lehen Hizkuntzan

2

2

2

2

Irakurketa

1

1

1

1

II. ERANSKINA

Lehen Hezkuntzako laugarren, bosgarren eta seigarren mailak

ARLOAK

EREDUA

G

G/A

D

D/A

ARLO ARDATZAK

Natur Zientziak

2

2

2

2

Gizarte Zientziak

2

2

2

2

Gaztelania eta Literatura

6

4

4

4

Matematika

6

4

4

4

Atzerriko Lehen Hizkuntza

3

3

3

3

BERARIAZKO ARLOAK

Gorputz-hezkuntza

2

2

2

2

Erlijioa / Gizarte eta Hiritar Balioak

2

2

2

2

Arte-hezkuntza

2

2

2

2

Atzerriko Bigarren Hizkuntza*

2

2

2

2

AUTONOMIA ERKIDEGOEN KONFIGURAZIO LIBREKO ARLOAK

Irakurtzeko Estrategiak eta Testuen Sorrera, eta Arrazoibide Matematikoa eta Problemak Ebaztea/Euskal Hizkuntza eta Literatura

-

(2+2)/4

4

4

Curriculumaren errefortzua Atzerriko Lehen Hizkuntzan

2

2

2

2

Irakurketa

1

1

1

1

* Foru agindu honen 3. artikuluan ezarritakoaren arabera emanen da Atzerriko Bigarren Hizkuntza.

III. ERANSKINA

Irakurtzeko Estrategiak eta Testuen Sorrera, Arrazoibide Matematikoa eta Problemak Ebaztea eta Musika-hezkuntza arloen curriculuma

Irakurtzeko Estrategiak eta Testuen Sorrera.

Irakurtzeko eta idazteko trebetasunak etapan zehar garatzea du helburu Irakurtzeko Estrategiak eta Testuen Sorrera izeneko lantegiak. Trebetasun horiek garatzeari esker, ikasleak behar bezala ariko dira familia, gizarte eta lanbide bizitzako edozein komunikazio egoeratan. Gizakiaren pentsamendua hizkuntzaren bidez egituratzen da; horregatik ulertzeko eta adierazteko gaitasuna da ikasteko tresnarik hoberena eta eraginkorrena.

Ahozko eta idatzizko komunikazio trebetasunak elkarri estu loturik daude, eta batzuk garatuz gero, besteak ere indartzen dira. Lantegi honen lehen zatia ikasleen irakurtzeko estrategiak hobetzera dago bideratuta. Ez dago zalantzarik irakurriz ikasten dela irakurtzen. Praktika funtsezkoa da irakurtzeko trebetasun horiek garatu eta sendotu ahal izateko; hala ere, lantegi honen bidez estrategia pertsonalak eskuratzen lagundu gogo zaie ikasleei, hainbat testuinguru eta egoeratan erabil ditzaten, Gaztelania eta Literatura arloko helburuen osagarri.

Lantegiaren bigarren zatiaren bidez, idatzita komunikatzeko trebetasuna indartu gogo da. Testu idatziak sortzeko, besterik gabe lortzen ez diren zenbait trebetasun behar dira; izan ere, berariazko tratamendu didaktiko planifikatua behar du, maiz aritzeaz eta gogoeta egiteaz gain.

Gaztelania eta Literatura arloan bezala, lantegi honetan, ardatz baten inguruan antolatzen da hizkuntzaren erabilera funtzionalari lotutako komunikazio ikuspegia; hain zuzen ere, hizkuntzaren erabilera sozialean hainbat eremutan: pribatuan eta publikoan, familian eta eskolan.

Munduaren ezagutza, besteena eta norberarena, osatzen duten ezagutza prozesuak abiarazteko tresnak dira irakurketa eta idazketa eta, beraz, funtsezko eginkizuna dute bizitzan gauza berriak ikasteko tresna gisa. Ikaslea konplexutasun maila desberdineko eta hainbat generotako testuak ulertzeko gauza izatea da lantegi honen asmoa, eta testuaren azalean edo barrenean diren ideiak berregiteko gauza izatea, bere pentsamendu kritiko eta sortzailea izan dezan.

Testu bat ulertzeko, irakurketaren hainbat estrategia abiatu behar dira, eta horiek gelan praktikatu behar dira, eta bizitzaren esparru guztietan eta irakurketa mota guztietan proiektatu: irakurri informazioa eskuratzeko, irakurri norberaren hizkuntza ikasteko, irakurri gozatzeko.

Idazteko prozesuak irakatsiz, ikaslea hura hiru zatitan banatutako prozedura dela ohar dadila lortu nahi da: idazkia planifikatzea, zirriborroetatik abiatuta idaztea eta zirriborro horiek berrikustea behin betiko testua idatzi aurretik. Ebaluazioa ez zaio azken produktuari, norberak edo taldeak landutakoari, bakarrik aplikatzen; aitzitik, testu idatziaren garapen osoa ebaluatzen da, eta ebaluatzen irakasten, ikasleen beraien produkzioetatik abiatuta; taldean berrikustea ohiko jardunbidetzat hartu behar da kasu hauetan, ikaskuntza autonomoa bultzatzearren. Modu berean, idazteko tekniketan aurrera egiteko, mekanismo batzuk eskuratu behar dira eta haien bidez gauza izan behar du ikasleak testuinguru bakoitzari (familia, ikasketak, administrazioa, gizartea eta lanbidea) dagozkion generoak bereizi eta haiek curriculumaren arlo guztietan erabiltzeko.

LEHEN HEZKUNTZAKO 1. MAILA

EDUKIAK

EBALUAZIO IRIZPIDEAK

EBALUATZEN AHAL DIREN IKASKUNTZA ESTANDARRAK

IRAKURTZEKO ESTRATEGIAK

Testuak tipologiaren arabera ulertzea, batez ere:

–Narrazio testu errazak, oinarrizko bilbeak dituztenak.

–Deskripzio zati labur eta oso errazak dituzten testuak.

Hainbat irakurketa mota: adierazkorra, pertsonala, isiltasunean, ahots goran, gidatua eta komentatua.

Irakurritako testuak ulertzeko estrategiak:

–Irakurri aurretik:

• Lehendik den ezagutza abian jartzea.

• Proposamen bat egitea.

• Hipotesi orokorrak planteatzea testuari buruz.

–Irakurri bitartean:

• Irakurtzen dena ulertzen dela egiaztatzea.

• Informazioaren laburpena egitea, irakurketan aurrera egin ahala.

• Ondorioak atera eta hipotesiak egitea etengabe.

• Galderak egitea irakurri ahala.

• Ulermena doitzea berriro irakurrita.

• Informazioaren garrantzia baloratzea irakurri ahala.

• Irakurtzen dena hizkera errazago eta familiarrago batera itzultzea.

• Kanpoko iturrietara jotzea ulertzen ez denean: galdetu, hiztegiak kontsultatu, eta abar.

–Irakurri ondoren:

• Testuaren ulermen orokorra baloratzea.

• Testuaren edukia laburtzea.

• Testura itzultzea, hutsuneak betetzeko.

1.–Tipologia desberdineko testu errazak ulertzen ditu.

2.–Irakurgai mota desberdinak erabiltzen ditu, zein agintzen zaion.

3.–Era guztietako testuak ulertzeko estrategiak erabiltzen ditu.

1.1. Mezua modu orokorrean ulertzen du, eta ideia nagusiak bereizten ditu, bistakoak direnean.

1.2. Informazio esplizitu eta lokalizatua bilatzen du testuan.

1.3. Informazioaren oinarrizko interpretazioak egiten ditu.

1.4. Edukiari zein formari buruzko informazioa baloratzen du.

2.1. Isilpeko irakurketa egiten du, eta ulertzen du.

2.2. Testua modu adierazgarrian irakurtzen du, intonazio eta ahoskera egokiz.

3.1. Helduek lagunduta, duen ezagutza abian jartzen du, eta hartaz baliatzen da testua ulertzeko.

3.2. Ondorio txikiak ateratzen ditu, eta hipotesi errazak egiten.

3.3. Kanpoko hainbat iturri kontsultatzen ditu irakurtzen jarraitzeko.

3.5. Hitzen eta espresioen esanahia ondorioztatzen du, testuinguruak lagunduta.

TESTU IDATZIAK SORTZEA

Testu mota desberdinak sortzea, batez ere honako hauek:

–Narrazio testuak.

–Deskribapenak:

Testuak sortzeko estrategiak:

–Plangintza.

–Zirriborroa idaztea.

–Testua berrikustea, hobetzeko.

Testuaren kohesioa eta idazkera hobetzeko arau eta prozedurak: lotuneak, aditzaren denbora mantentzea, esaldi bukaerako puntuazioa.

Erabilerako ortografia.

Kaligrafia. Ordena eta aurkezpena.

1.–Kontatu eta deskribatu egiten duten testuak, argi, ordenaz eta koherentziaz sortzea, eta arau ortografikoak aplikatzea, kaligrafia, ordena eta aurkezpena zainduta.

2.1. Testuak planifikatzea zerrendak, eskemak, kontzeptuzko mapak eta laburpenak eginez.

2.2. Testu errazak egoki, koherentziaz, kohesioz eta zuzen idaztea.

2.3. Norberaren testuak berrikustea, hobetzeko helburuz.

3.–Testua lerroaldeka antolatzea.

4.–Testu idatziak zuzen egiten ditu, ortografia egokia dutela.

5.–Ongi idatzi eta aurkeztutako testuak egiten ditu.

1.1. Narrazio txikiak argi idazten ditu. Enuntziatuak sekuentzia lineal kohesionatuetan lotzen ditu. Esaldiak puntuen bidez bereizten ditu (8-15 lerroko erreferentzia)

2.1.1. Helduek lagunduta, ideiak ahoz bildu eta antolatzen ditu testuen plangintza egiteko unean.

2.2.1. Akatsez ohartzen da bere testuak berriz irakurtzean.

2.3.1. Hobekuntzaren bat egiten du bere testuetan haiek irakurri ondoren.

3.1. Testu oso errazak koherentziaz eta barne kohesioz idazten ditu, bere adinerako espero den moduan.

4.1. Zuzen aplikatzen ditu puntuazio markak (puntua, koma).

5.1. Testuak sortu eta aurkezten ditu, haiek aurkezteko ezarritako oinarrizko arauei jarraituz: marjinak, paperean kokatzea, garbitasuna, kaligrafiaren kalitatea, lerroaldeen arteko tartea, lerroen arteko tartea...

LEHEN HEZKUNTZAKO 2. MAILA

EDUKIAK

EBALUAZIO IRIZPIDEAK

EBALUATZEN AHAL DIREN IKASKUNTZA ESTANDARRAK

IRAKURTZEKO ESTRATEGIAK

Testuak tipologiaren arabera ulertzea:

–Narrazio testu errazak, oinarrizko bilbeak dituztenak.

–Deskripzio zati laburrak dituzten testuak.

–Azalpen testuak egitura linealekin, ikasleen ezagutzatik hurbileko informazioa emanez.

Hainbat irakurketa mota: adierazkorra, pertsonala, isiltasunean, ahots goran, gidatua eta komentatua.

Irakurritako testuak ulertzeko estrategiak:

–Irakurri aurretik:

• Lehendik den ezagutza abian jartzea.

• Proposamen bat egitea.

• Hipotesi orokorrak planteatzea testuari buruz.

–Irakurri bitartean:

• Irakurtzen dena ulertzen dela egiaztatzea.

• Informazioaren laburpena egitea, irakurketan aurrera egin ahala.

• Ondorioak atera eta hipotesiak egitea etengabe.

• Galderak egitea irakurri ahala.

• Ulermena doitzea berriro irakurrita.

• Informazioaren garrantzia baloratzea irakurri ahala.

• Irakurtzen dena hizkera errazago eta familiarrago batera itzultzea.

• Kanpoko iturrietara jotzea ulertzen ez denean: galdetu, hiztegiak kontsultatu, eta abar.

–Irakurri ondoren:

• Testuaren ulermen orokorra baloratzea.

• Testuaren edukia laburtzea.

• Testura itzultzea, hutsuneak betetzeko.

1.–Tipologia desberdineko testu errazak ulertzen ditu.

2.–Irakurgai mota desberdinak erabiltzen ditu, zein agintzen zaion.

3.–Era guztietako testuak ulertzeko estrategiak erabiltzen ditu.

1.1. Mezua modu orokorrean ulertzen du, eta ideia nagusiak bereizten ditu, bistakoak direnean.

1.2. Informazio esplizitu eta lokalizatua bilatzen du testuan.

1.3. Informazioaren oinarrizko interpretazioak egiten ditu.

1.4. Edukiari zein formari buruzko informazioa baloratzen du.

1.5. Testuen asmoa atzematen du.

2.1. Isilpeko irakurketa egiten du, eta ulertzen du.

2.2. Testua modu adierazgarrian irakurtzen du, intonazio eta ahoskera egokiz.

3.1. Helduek lagunduta, duen ezagutza abian jartzen du, eta hartaz baliatzen da testua ulertzeko.

3.2. Ondorio txikiak ateratzen ditu, eta hipotesi errazak egiten.

3.3. Kanpoko hainbat iturri kontsultatzen ditu irakurtzen jarraitzeko.

3.5. Hitzen eta espresioen esanahia ondorioztatzen du, testuinguruak lagunduta.

TESTU IDATZIAK SORTZEA

Testu mota desberdinak sortzea, batez ere honako hauek:

–Narrazio testuak.

–Deskribapenak.

Testuak sortzeko estrategiak:

–Plangintza.

–Zirriborroa idaztea.

–Testua berrikustea, hobetzeko.

Testuaren idazketa eta kohesioa hobetzeko arau eta prozedurak: lokailuak, lerroaldetan banatzea, errepikapenak saihestea, aditz-denbora mantentzea, puntuazioa.

Oinarrizko arau ortografikoak eta puntuazio markak (puntua, koma, puntu eta koma, gidoia, bi puntu, intonazio markak) aplikatzea. Azentuazioa.

Kaligrafia. Ordena eta aurkezpena.

1.–Kontatu eta deskribatu egiten duten testuak, argi, ordenaz eta koherentziaz sortzea, eta arau ortografikoak aplikatzea, kaligrafia, ordena eta aurkezpena zainduta.

2.1. Testuak planifikatzea zerrendak, eskemak, kontzeptuzko mapak eta laburpenak eginez.

2.2. Testu errazak egoki, koherentziaz, kohesioz eta zuzen idaztea.

2.3. Norberaren testuak berrikustea, hobetzeko helburuz.

3.–Testua lerroaldeka antolatzea.

4.–Testu idatziak zuzen egiten ditu, ortografia egokia dutela.

5.–Ongi idatzi eta aurkeztutako testuak egiten ditu.

1.1 Kontatu eta deskribatu egiten duten testuak idazten ditu, ideiak argi antolatuta, enuntziatuak sekuentzia lineal kohesionatuetan lotuta eta gramatikako zein ortografiako arauak errespetatuta (13-20 lerroko erreferentzia)

2.1. Helduek lagunduta, ideiak bildu eta antolatzen ditu testuen plangintza egiteko unean, hainbat baliabide erabilita: zerrendak, eta abar.

2.2. Akatsez ohartzen da bere testuak berriz irakurtzean.

2.3. Hobekuntzaren bat egiten du bere testuetan haiek irakurri ondoren.

3.1. Testu errazak koherentziaz eta barne kohesioz idazten ditu, bere adinerako espero den moduan.

3.2. Testuak lerroaldetan banatuta idazten ditu (bi edo hiru lerroalde).

4.1. Puntuazio markak (puntua, koma, puntu eta koma, bi puntu, etenpuntuak, harridura eta galdera markak...) zuzen aplikatzen ditu, erabiltzen den ortografiarekin.

5.1. Testuak sortu eta aurkezten ditu, haiek aurkezteko ezarritako oinarrizko arauei jarraituz: marjinak, paperean kokatzea, garbitasuna, kaligrafiaren kalitatea, lerroaldeen arteko tartea, lerroen arteko tartea...

LEHEN HEZKUNTZAKO 3. MAILA

EDUKIAK

EBALUAZIO IRIZPIDEAK

EBALUATZEN AHAL DIREN IKASKUNTZA ESTANDARRAK

IRAKURTZEKO ESTRATEGIAK

Testuak tipologiaren arabera ulertzea:

–Narrazio testu errazak, oinarrizko bilbeak dituztenak.

–Testu deskribatzaileak.

–Egitura linealeko azalpen testuak.

Hainbat irakurketa mota: adierazkorra, pertsonala, isiltasunean, ahots goran, gidatua eta komentatua.

Irakurritako testuak ulertzeko estrategiak:

–Irakurri aurretik:

• Lehendik den ezagutza abian jartzea.

• Proposamen bat egitea.

• Hipotesi orokorrak planteatzea testuari buruz.

–Irakurri bitartean:

• Irakurtzen dena ulertzen dela egiaztatzea.

• Informazioaren laburpena egitea, irakurketan aurrera egin ahala.

• Ondorioak atera eta hipotesiak egitea etengabe.

• Galderak egitea irakurri ahala.

• Ulermena doitzea berriro irakurrita.

• Informazioaren garrantzia baloratzea irakurri ahala.

• Irakurtzen dena hizkera errazago eta familiarrago batera itzultzea.

• Kanpoko iturrietara jotzea ulertzen ez denean: galdetu, hiztegiak kontsultatu, eta abar.

–Irakurri ondoren:

• Testuaren ulermen orokorra baloratzea.

• Testuaren edukia laburtzea.

• Testura itzultzea, hutsuneak betetzeko.

1.–Tipologia desberdineko testu errazak ulertzen ditu.

2.–Irakurgai mota desberdinak erabiltzen ditu, zein agintzen zaion.

3.–Era guztietako testuak ulertzeko estrategiak erabiltzen ditu.

1.1. Mezua modu orokorrean ulertzen du, eta ideia nagusiak eta bigarren mailakoak bereizten ditu irakurritako testuetan.

1.2. Informazio esplizitu eta lokalizatua bilatzen du testuan.

1.3. Informazioa interpretatzen du, testu errazen hitzez-hitzezkotasunetik harago.

1.4. Edukiari zein formari buruzko informazioa baloratzen du.

1.5. Testuen asmoa atzematen du.

2.1. Isilpeko irakurketa egiten du, eta ulertzen du.

2.2. Testua modu adierazgarrian irakurtzen du, intonazio eta ahoskera egokiz.

3.1. Helduek lagunduta, duen ezagutza abian jartzen du, eta hartaz baliatzen da testua ulertzeko.

3.2. Ondorio txikiak ateratzen ditu, eta hipotesi errazak egiten.

3.3. Kanpoko hainbat iturri kontsultatzen ditu irakurtzen jarraitzeko.

3.4. Hitzen eta espresioen esanahia ondorioztatzen du, testuinguruak lagunduta.

TESTU IDATZIAK SORTZEA

Testu mota desberdinak sortzea, batez ere honako hauek:

–Narrazio testuak.

–Deskribapenak:

Testuak sortzeko estrategiak:

–Plangintza.

–Zirriborroa idaztea.

–Testua berrikustea, hobetzeko.

Testuaren idazketa eta kohesioa hobetzeko arau eta prozedurak: lokailuak, lerroaldetan banatzea, errepikapenak saihestea, aditz-denbora mantentzea, puntuazioa.

Oinarrizko arau ortografikoak eta puntuazio markak (puntua, koma, puntu eta koma, gidoia, bi puntu, intonazio markak) aplikatzea. Azentuazioa.

Kaligrafia. Ordena eta aurkezpena.

1.–Kontatu eta deskribatu egiten duten testuak, argi, ordenaz eta koherentziaz sortzea, eta arau ortografikoak aplikatzea, kaligrafia, ordena eta aurkezpena zainduta.

2.1. Testuak planifikatzea zerrendak, eskemak, kontzeptuzko mapak eta laburpenak eginez.

2.2. Testu errazak egoki, koherentziaz, kohesioz eta zuzen idaztea.

2.3. Norberaren testuak berrikustea, hobetzeko helburuz.

3.–Testua lerroaldeka antolatzea.

4.–Testu idatziak zuzen egiten ditu, ortografia egokia dutela.

5.–Ongi idatzi eta aurkeztutako testuak egiten ditu.

1.1. Kontatu eta deskribatu egiten duten testuak idazten ditu, ideiak argi antolatuta, enuntziatuak sekuentzia lineal kohesionatuetan lotuta eta gramatikako zein ortografiako arauak errespetatuta (20-30 lerroko erreferentzia)

2.1. Helduek lagunduta, ideiak bildu eta antolatzen ditu testuen plangintza egiteko unean, hainbat baliabide erabilita: zerrendak, kontzeptuzko mapak, eta abar.

2.2. Akatsez ohartzen da bere testuak berriz irakurtzean.

2.3. Hobekuntzaren bat egiten du bere testuetan haiek irakurri ondoren.

3.1. Testu errazak koherentziaz eta barne kohesioz idazten ditu, bere adinerako espero den moduan.

3.2. Testuak lerroaldetan banatuta idazten ditu (hiru edo lau lerroalde).

4.1. Puntuazio markak (puntua, koma, puntu eta koma, bi puntu, etenpuntuak, harridura eta galdera markak...) zuzen aplikatzen ditu, azentuazioko eta ortografiako oinarrizko arauak zuzen erabilita.

5.1. Testuak sortu eta aurkezten ditu, haiek aurkezteko ezarritako oinarrizko arauei jarraituz: marjinak, paperean kokatzea, garbitasuna, kaligrafiaren kalitatea, lerroaldeen arteko tartea, lerroen arteko tartea...

LEHEN HEZKUNTZAKO 4. MAILA

EDUKIAK

EBALUAZIO IRIZPIDEAK

EBALUATZEN AHAL DIREN IKASKUNTZA ESTANDARRAK

IRAKURTZEKO ESTRATEGIAK

Testuak tipologiaren arabera ulertzea:

–Narrazio testu errazak, oinarrizko bilbeak dituztenak.

–Testu deskribatzaileak.

–Egitura linealeko azalpen testuak.

–Argudiozko testu argi eta esplizituak.

–Jarraibideak ematen dituzten testu errazak.

Hainbat irakurketa mota: adierazkorra, pertsonala, isiltasunean, ahots goran, gidatua eta komentatua.

Ikasteko irakurketan hastea: teknika oinarrizkoenak:

–Laburpenak, eskema errazak, mapak.

–Kontzeptuzko mapak, zerrendak, eta abar.

1.–Tipologia desberdineko testu errazak ulertzen ditu.

2.–Irakurgai mota desberdinak erabiltzen ditu, zein agintzen zaion.

3.–Laburpen, eskema edo kontzeptuzko mapa txiki bat egiten du.

4.–Era guztietako testuak ulertzeko estrategiak erabiltzen ditu.

1.1. Mezua modu orokorrean ulertzen du, eta ideia nagusiak eta bigarren mailakoak bereizten ditu irakurritako testuetan.

1.2. Informazio esplizitu eta lokalizatua bilatzen du testuan.

1.3. Informazioa interpretatzen du, testu errazen hitzez-hitzezkotasunetik harago.

1.4. Edukiari zein formari buruzko informazioa baloratzen du.

1.5. Testuen asmoa atzematen du.

2.1. Isilpeko irakurketa egiten du, eta ulertzen du.

2.2. Testua modu adierazgarrian irakurtzen du, intonazio eta ahoskera egokiz.

3.1. Irakurritako testuen zortzitik hamar lerro bitarteko laburpen txikiak egiten ditu.

3.2. Eskema oso errazak egiten ditu azalpen testuetatik abiatuta, irakasleek edo helduek laguntzaren bat emanda.

Irakurritako testuak ulertzeko estrategiak:

–Irakurri aurretik:

• Lehendik den ezagutza abian jartzea.

• Proposamen bat egitea.

• Hipotesi orokorrak planteatzea testuari buruz.

–Irakurri bitartean:

• Irakurtzen dena ulertzen dela

egiaztatzea.

• Informazioaren laburpena egitea, irakurketan aurrera egin ahala.

• Ondorioak atera eta hipotesiak egitea etengabe.

• Galderak egitea irakurri ahala.

• Ulermena doitzea berriro irakurrita.

• Informazioaren garrantzia baloratzea irakurri ahala.

• Irakurtzen dena hizkera errazago eta familiarrago batera itzultzea.

• Kanpoko iturrietara jotzea ulertzen ez denean: galdetu, hiztegiak kontsultatu, eta abar.

–Irakurri ondoren:

• Testuaren ulermen orokorra baloratzea.

• Testuaren edukia laburtzea.

• Testura itzultzea, hutsuneak betetzeko.

3.3. Ulermen orokorrean laguntzen duten testu bateko hitz gakoak seinalatu eta azpimarratzen ditu.

4.1. Helduek lagunduta, duen ezagutza abian jartzen du, eta hartaz baliatzen da testua ulertzeko.

4.2. Ondorio txikiak ateratzen ditu, eta hipotesi errazak egiten.

4.3. Kanpoko hainbat iturri kontsultatzen ditu irakurtzen jarraitzeko.

4.5. Hitzen eta espresioen esanahia ondorioztatzen du, testuinguruak lagunduta.

4.6. Ondorioak atera, interpretatu eta hipotesiak egiten ditu edukiari buruz.

TESTU IDATZIAK SORTZEA

Hainbat testu mota sortzea ezagupenak, esperientziak eta beharrak adierazteko:

–Narrazio testuak.

–Deskribapenak.

–Azalpen testuak.

Testuak sortzeko estrategiak:

–Plangintza.

–Zirriborroa idaztea.

–Testua berrikustea, hobetzeko.

Testuaren idazketa eta kohesioa hobetzeko arau eta prozedurak: lokailuak, lerroaldetan banatzea, errepikapenak saihestea, aditz-denbora mantentzea, puntuazioa.

Oinarrizko arau ortografikoak eta puntuazio markak (puntua, koma, puntu eta koma, gidoia, bi puntu, intonazio markak) aplikatzea. Azentuazioa.

Kaligrafia. Ordena eta aurkezpena.

1.–Kontatu, deskribatu eta azaldu egiten duten testuak argi, ordenaz eta koherentziaz sortzea, eta arau ortografikoak aplikatzea, kaligrafia, ordena eta aurkezpena zainduta.

2.1. Testuak planifikatzea zerrendak, eskemak, kontzeptuzko mapak eta laburpenak eginez.

2.2. Testu errazak egoki, koherentziaz, kohesioz eta zuzen idaztea.

2.3. Norberaren testuak berrikustea hobetzeko helburuz.

3.–Testua lerroaldeka antolatzea.

4.–Testu idatziak zuzen egiten ditu, ortografia egokia dutela.

5.–Ongi idatzi eta aurkeztutako testuak egiten ditu.

1.1. Kontatu, deskribatu eta azaldu egiten duten testuak idazten ditu, ideiak argi antolatuta, enuntziatuak sekuentzia lineal kohesionatuetan lotuta eta gramatikako zein ortografiako arauak errespetatuta (20-40 lerroko erreferentzia)

2.1. Helduek lagunduta, ideiak bildu eta antolatzen ditu testuen plangintza egiteko unean, hainbat baliabide erabilita: zerrendak, kontzeptuzko mapak, eta abar.

2.2. Akatsez ohartzen da bere testuak berriz irakurtzean.

2.3. Bere testuak hobetzen ditu, haiek irakurri ondoren.

3.1. Testu errazak koherentziaz eta barne kohesioz idazten ditu, bere adinerako espero den moduan.

3.2. Testuak lerroaldetan banatuta idazten ditu (hiru edo lau lerroalde).

4.1. Puntuazio markak (puntua, koma, puntu eta koma, bi puntu, etenpuntuak, harridura eta galdera markak...) zuzen aplikatzen ditu, azentuazioko eta ortografiako oinarrizko arauak zuzen erabilita.

5.1. Testuak sortu eta aurkezten ditu, haiek aurkezteko ezarritako oinarrizko arauei jarraituz: marjinak, paperean kokatzea, garbitasuna, kaligrafiaren kalitatea, lerroaldeen arteko tartea, lerroen arteko tartea...

LEHEN HEZKUNTZAKO 5. MAILA

EDUKIAK

EBALUAZIO IRIZPIDEAK

EBALUATZEN AHAL DIREN IKASKUNTZA ESTANDARRAK

IRAKURTZEKO ESTRATEGIAK

Testuak tipologiaren arabera ulertzea:

–Narrazio testuak.

–Testu deskribatzaileak.

–Azalpen testuak.

–Argudiozko testuak.

–Jarraibideak ematen dituzten testuak.

Hainbat irakurketa mota: adierazkorra, pertsonala, isiltasunean, ahots goran, gidatua eta komentatua.

Ikasteko irakurtzea: teknikak.

–Informazioa lortu, antolatu eta adierazteko teknikak.

–Sintesiak prestatzeko teknikak: laburpenak, eskemak, kontzeptuzko mapak, zerrendak, bi sarrerako taulak, eta abar.

Irakurritako testuak ulertzeko estrategiak:

–Irakurri aurretik:

• Lehendik den ezagutza abian jartzea.

• Proposamen bat egitea.

• Hipotesi orokorrak planteatzea testuari buruz.

–Irakurri bitartean:

• Irakurtzen dena ulertzen dela egiaztatzea.

• Informazioaren laburpena egitea, irakurketan aurrera egin ahala.

• Ondorioak atera eta hipotesiak egitea etengabe.

• Galderak egitea irakurri ahala.

• Ulermena doitzea berriro irakurrita.

• Informazioaren garrantzia baloratzea irakurri ahala.

• Irakurtzen dena hizkera errazago eta familiarrago batera itzultzea.

• Kanpoko iturrietara jotzea ulertzen ez denean: galdetu, hiztegiak kontsultatu, eta abar.

–Irakurri ondoren:

• Testuaren ulermen orokorra baloratzea.

• Testuaren edukia laburtzea.

• Testura itzultzea, hutsuneak betetzeko.

1.–Tipologia desberdineko testu errazak ulertzen ditu.

2.–Helbururako irakurketa mota egokiena aukeratzen du.

3.–Teknika desberdinak aplikatzen ditu ikaskuntzaren zereginak burutzeko.

4.–Era guztietako testuak ulertzeko estrategiak erabiltzen ditu.

1.1. Mezua modu orokorrean ulertzen du, eta ideia nagusiak eta bigarren mailakoak bereizten ditu irakurritako testuetan.

1.2. Testuan informazioa bilatzen du.

1.3. Informazioa interpretatzen du, testu errazen hitzez-hitzezkotasunetik harago.

1.4. Edukiari zein formari buruzko informazioa baloratzen du.

1.5. Testuen asmoa atzematen du. Testuen antolaketaren zatiak bereizten ditu, eta gaiaren garapena aztertzen du.

2.1. Isilpeko irakurketa egiten du, eta ulertzen du.

2.2. Testua modu adierazgarrian irakurtzen du, intonazio eta ahoskera egokiz.

3.1. Irakurritako testuen laburpenak egiten ditu. Testu mota desberdinen elementu bereizgarriak identifikatzen ditu.

3.2. Eskemak egiten ditu, azalpen testuetatik abiatuta.

3.3. Ulermen orokorrean laguntzen duten testu bateko hitz gakoak seinalatu eta azpimarratzen ditu.

3.4. Giltza-eskemak, bi sarrerako taulak, kontzeptuzko mapak, eta abar interpretatu eta egiten ditu.

4.1. Lehendik duen ezagutza jartzen du abian, eta hartaz laguntzen da testuak ulertzeko.

4.2. Ondorioak ateratzen ditu, eta hipotesiak egiten.

4.3. Grafikoetan jasotako informazioa ulertzen du, eta erlazioak ezartzen ditu haiei lotuta testuan agertzen den informazioarekin.

4.4. Kanpoko hainbat iturri kontsultatzen ditu irakurtzen jarraitzeko.

4.5. Hitzen eta espresioen esanahia ondorioztatzen du, testuinguruak lagunduta.

4.6. Ondorioak atera, interpretatu eta hipotesiak egiten ditu edukiari buruz.

4.7. Irudizko hizkuntza, metaforak, pertsonifikazioak, hiperboleak eta hitz-jokoak interpretatzen ditu.

4.8. Informazioa interpretatu eta hari buruzko laburpena egiteko gauza da.

TESTU IDATZIAK SORTZEA

Hainbat testu mota sortzea ezagupenak, esperientziak eta beharrak adierazteko:

–Narrazio testuak.

–Deskribapenak.

–Azalpen testuak.

–Argudiozko testuak.

–Jarraibideak ematen dituztenak.

Testuak sortzeko estrategiak:

–Plangintza.

1.–Tipologia desberdineko testuak sortzea hainbat komunikazio asmorekin, koherentziaz, argi eta ongi egituratuta, egitura errespetatuz eta ortografiako arauak aplikatuta, kaligrafia, ordena eta aurkezpena zainduta.

2.1. Testuak planifikatzea zerrendak, eskemak, kontzeptuzko mapak eta laburpenak eginez.

2.2. Testuak egoki, koherentziaz, kohesioz eta zuzen idaztea.

1.1. Kontatu, deskribatu, azaldu, argudiatu eta jarraibideak ematen dituzten testuak idazten ditu, erregistro egokia erabilita, ideiak argi antolatuta, enuntziatuak sekuentzia lineal kohesionatuetan lotuz eta gramatikaren eta ortografiaren arauak errespetatuta.

2.1. Ideiak bildu eta antolatzen ditu testuen plangintza egiteko unean, hainbat baliabide erabilita: zerrendak, kontzeptuzko mapak, eta abar.

2.2. Testuinguruari eta helburuari egokitutako testuak sortzen ditu, barne kohesioz, koherentziaz eta zuzen.

2.3. Bere testuak hobetzen ditu, haiek irakurri ondoren.

3.1. Testu koherenteak eta kohesioz idazten ditu.

–Zirriborroa idaztea.

–Testua berrikustea, hobetzeko.

Testuaren idazketa eta kohesioa hobetzeko arau eta prozedurak: lokailuak, lexikoa ordeztea, lerroaldetan banatzea, errepikapenak saihestea, aditz-denbora mantentzea, puntuazioa.

4. mailako oinarrizko arau ortografikoak eta puntuazio markak (puntua, koma, puntu eta koma, gidoia, bi puntu, marra, intonazio markak, parentesiak, kakotxak) aplikatzea. Azentuazioa.

Kaligrafia. Ordena eta aurkezpena.

2.3. Norberaren testuak berrikustea hobetzeko helburuz.

3.1. Testu prozedurak erabiltzen ditu koherentzia eta kohesioa bermatzeko.

3.2. Testua lerroaldeka antolatzen du.

4.–Testu idatziak zuzen egiten ditu, ortografia egokia dutela.

5.–Ongi idatzi eta aurkeztutako testuak egiten ditu.

3.2. Lerroaldetan banatutako testuak idazten ditu.

4.1. Puntuazio markak (puntua, koma, puntu eta koma, bi puntu, etenpuntuak, harridura eta galdera markak...) zuzen aplikatzen ditu, azentuazioko eta ortografiako oinarrizko arauak zuzen erabilita.

5.1. Testuak sortu eta aurkezten ditu, haiek aurkezteko ezarritako oinarrizko arauei jarraituz: marjinak, paperean kokatzea, garbitasuna, kaligrafiaren kalitatea, lerroaldeen arteko tartea, lerroen arteko tartea...

LEHEN HEZKUNTZAKO 6. MAILA

EDUKIAK

EBALUAZIO IRIZPIDEAK

EBALUATZEN AHAL DIREN IKASKUNTZA ESTANDARRAK

IRAKURTZEKO ESTRATEGIAK

Testuak tipologiaren arabera ulertzea:

–Narrazio testuak.

–Testu deskribatzaileak.

–Azalpen testuak.

–Argudiozko testuak.

–Jarraibideak ematen dituzten testuak.

Hainbat irakurketa mota: adierazkorra, pertsonala, isiltasunean, ahots goran, gidatua eta komentatua.

Ikasteko irakurtzea: teknikak.

–Informazioa lortu, antolatu eta adierazteko teknikak.

–Sintesiak prestatzeko teknikak: laburpenak, eskemak, kontzeptuzko mapak, zerrendak, bi sarrerako taulak, eta abar.

Irakurritako testuak ulertzeko estrategiak:

–Irakurri aurretik:

• Lehendik den ezagutza abian jartzea.

• Proposamen bat egitea.

• Hipotesi orokorrak planteatzea testuari buruz.

–Irakurri bitartean:

• Irakurtzen dena ulertzen dela egiaztatzea.

• Informazioaren laburpena egitea, irakurketan aurrera egin ahala.

• Ondorioak atera eta hipotesiak egitea etengabe.

• Galderak egitea irakurri ahala.

• Ulermena doitzea berriro irakurrita.

• Informazioaren garrantzia baloratzea irakurri ahala.

• Irakurtzen dena hizkera errazago eta familiarrago batera itzultzea.

• Kanpoko iturrietara jotzea ulertzen ez denean: galdetu, hiztegiak kontsultatu, eta abar.

–Irakurri ondoren:

• Testuaren ulermen orokorra baloratzea.

• Testuaren edukia laburtzea.

• Testura itzultzea, hutsuneak betetzeko.

1.–Tipologia desberdineko testu errazak ulertzen ditu.

2.–Helbururako irakurketa mota egokiena aukeratzen du.

3.–Teknika desberdinak aplikatzen ditu ikaskuntzaren zereginak burutzeko.

4.–Era guztietako testuak ulertzeko estrategiak erabiltzen ditu.

1.1. Mezua modu orokorrean ulertzen du, eta ideia nagusiak eta bigarren mailakoak bereizten ditu irakurritako testuetan.

1.2. Testuan informazioa bilatzen du.

1.3. Informazioa interpretatzen du, testu errazen hitzez-hitzezkotasunetik harago.

1.4. Edukiari zein formari buruzko informazioa baloratzen du.

1.5. Testuen asmoa atzematen du. Testuen antolaketaren zatiak bereizten ditu, eta gaiaren garapena aztertzen du.

2.1. Isilpeko irakurketa egiten du, eta ulertzen du.

2.2. Testua modu adierazgarrian irakurtzen du, intonazio eta ahoskera egokiz.

3.1. Irakurritako testuen laburpenak egiten ditu. Testu mota desberdinen elementu bereizgarriak identifikatzen ditu.

3.2. Eskemak egiten ditu, azalpen testuetatik abiatuta.

3.3. Ulermen orokorrean laguntzen duten testu bateko hitz gakoak seinalatu eta azpimarratzen ditu.

3.4. Giltza-eskemak, bi sarrerako taulak, kontzeptuzko mapak, eta abar interpretatu eta egiten ditu.

4.1. Lehendik duen ezagutza jartzen du abian, eta hartaz laguntzen da testuak ulertzeko.

4.2. Ondorioak ateratzen ditu, eta hipotesiak egiten.

4.3. Grafikoetan jasotako informazioa ulertzen du, eta erlazioak ezartzen ditu haiei lotuta testuan agertzen den informazioarekin.

4.4. Kanpoko hainbat iturri kontsultatzen ditu irakurtzen jarraitzeko.

4.5. Hitzen eta espresioen esanahia ondorioztatzen du, testuinguruak lagunduta.

4.6. Ondorioak atera, interpretatu eta hipotesiak egiten ditu edukiari buruz.

4.7. Irudizko hizkuntza, metaforak, pertsonifikazioak, hiperboleak eta hitz-jokoak interpretatzen ditu.

4.8. Informazioa interpretatu eta hari buruzko laburpena egiteko gauza da.

TESTU IDATZIAK SORTZEA

Hainbat testu mota sortzea ezagupenak, esperientziak eta beharrak adierazteko:

–Narrazio testuak.

–Deskribapenak.

–Azalpen testuak.

–Argudiozko testuak.

–Jarraibideak ematen dituztenak.

Testuak sortzeko estrategiak:

–Plangintza.

–Zirriborroa idaztea.

–Testua berrikustea, hobetzeko.

Testuaren idazketa eta kohesioa hobetzeko arau eta prozedurak: lokailuak, lexikoa ordeztea, lerroaldetan banatzea, errepikapenak saihestea, aditz-denbora mantentzea, puntuazioa.

Arau ortografikoak eta puntuazio markak (puntua, koma, puntu eta koma, gidoia, bi puntu, marra, intonazio markak, parentesiak, kakotxak) aplikatzea. Azentuazioa.

Kaligrafia. Ordena eta aurkezpena.

1.–Tipologia desberdineko testuak sortzea hainbat komunikazio asmorekin, koherentziaz, argi eta ongi egituratuta, egitura errespetatuz eta ortografiako arauak aplikatuta, kaligrafia, ordena eta aurkezpena zainduta.

2.1. Testuak planifikatzea zerrendak, eskemak, kontzeptuzko mapak eta laburpenak eginez.

2.2. Testuak egoki, koherentziaz, kohesioz eta zuzen idaztea.

2.3. Norberaren testuak berrikustea hobetzeko helburuz.

3.1. Testu prozedurak erabiltzen ditu, koherentzia eta kohesioa bermatzeko.

3.2. Testua lerroaldeka antolatzen du.

4.–Testu idatziak zuzen egiten ditu, ortografia egokia dutela.

5.–Ongi idatzi eta aurkeztutako testuak prestatzen ditu.

1.1. Kontatu, deskribatu, azaldu, argudiatu eta jarraibideak ematen dituzten testuak idazten ditu erregistro egokia erabilita, ideiak argi antolatuta, enuntziatuak sekuentzia lineal kohesionatuetan lotuz eta gramatikaren eta ortografiaren arauak errespetatuta.

2.1. Ideiak bildu eta antolatzen ditu testuen plangintza egiteko unean, hainbat baliabide erabilita: zerrendak, kontzeptuzko mapak, eta abar.

2.2. Testuinguruari eta helburuari egokitutako testuak sortzen ditu, barne

kohesioz, koherentziaz eta zuzen.

2.3. Bere testuak hobetzen ditu, haiek irakurri ondoren.

3.1. Testu koherenteak eta kohesioz idazten ditu.

3.2. Lerroaldetan banatutako testuak idazten ditu.

4.1. Puntuazio markak (puntua, koma, puntu eta koma, bi puntu, etenpuntuak, harridura eta galdera markak...) zuzen aplikatzen ditu, azentuazioko eta ortografiako oinarrizko arauak zuzen erabilita.

5.1. Testuak sortu eta aurkezten ditu, haiek aurkezteko ezarritako oinarrizko arauei jarraituz: marjinak, paperean kokatzea, garbitasuna, kaligrafiaren kalitatea, lerroaldeen arteko tartea, lerroen arteko tartea...

Arrazoibide matematikoa eta problemak ebaztea

Matematikari esker, errealitatea egituratu, aztertu eta informazioa lortzen da, hura baloratu eta erabakiak hartzeko; beharrezkoak dira eguneroko bizimoduan, ikasten ikasteko eta, orobat, matematika ikasteak ekarpena egiten dielako adimenaren prestakuntza orokorrari eta ezagutzaren garapenari. Tresna matematikoen erabilerari esker, hainbat egoerari heltzen ahal zaie.

Arrazoibide matematikoa eta problemak ebaztea izeneko lantegiak trebetasun matematikoak etapan garatzea du helburu, ikasleak gauza izan daitezen behar bezala jarduteko bizitza familiarraren zein sozialaren edozein egoeratan.

Lehen Hezkuntzan zenbakizko alfabetatze eraginkorra lortzea bilatzen da, hori zenbakiak eta beren erlazioak agertzen diren egoerei arrakastaz aurre egiteko gaitasun gisa ulertuta, horrela informazio eraginkorra lortu ahal izateko, bai zuzenean bai konparazioaren, zenbatespenaren eta buruz edo idatziz egindako kalkuluaren bidez. Zenbakizko alfabetatze benetakoa lortzeko ez da aski kalkulu idatziko algoritmoak menderatzea, zeren eta beharrezkoa baita zenbakien eta kantitateen aurrean konfiantzaz aritzea, behar diren aldiro erabiltzea eta haien arteko oinarrizko erlazioak identifikatzea.

Problemak ebazteko prozesuak jarduera matematikoaren ardatz nagusietako bat dira, eta matematika ikasteko iturri eta euskarri nagusia izan behar dute etapa osoan, hezkuntza matematikoaren giltzarri baitira. Problema bat ebazteko, oinarrizko gaitasun asko behar dira eta erabiltzen dira: irakurtzea, hausnartzea, hura ebazteko prozesua planifikatzea, estrategia eta prozedurak ezarri eta berrikustea, plana aldatzea beharrezkoa denean, soluzioa aurkitutakoan hura egiaztatzea, baita emaitzen berri ematea ere.

Maila bakoitzeko edukiak 2 multzotan antolatu dira: problemak ebazteko estrategiak eta kalkulu eragiketak egitea.

Problemak ebazteko estrategien bidez, ikasleak mailaz maila egin behar du aurrera problema ulertzeko prozesuetan, hura ebazteko plana bururatzean, hura gauzatzean eta emaitza egiaztatzeko atzera begiratzean.

Bestetik, kalkuluaren multzoaren bidez, aurrera egiten da mailaz maila kalkulu mentala garatzeko estrategiak hobetzen, bai ahoz bai idatzita, haiek bide ematen baitute planteatutako problemak behar bezala ebazteko.

Azkenik, ebaluatzen ahal diren ikaskuntza estandarrak ezarri dira, eta ebaluazio irizpideak pixkanaka eskuratzeko aukera ematen duten ekintzak zehaztu.

LEHEN HEZKUNTZAKO 1. MAILA

EDUKIAK

EBALUAZIO IRIZPIDEAK

EBALUATZEN AHAL DIREN IKASKUNTZA ESTANDARRAK

PROBLEMAK EBAZTEKO ETA ARRAZOIBIDE MATEMATIKORAKO ESTRATEGIAK

Problema ulertzea: berariazko informazioa lokalizatzea, ondorio errazak ateratzea, osagaien arteko erlazioak atzematea eta informazio inplizitua identifikatzea.

Plan bat asmatzea.

Plana gauzatzea: (heuristika-estrategiak).

Atzerako ikuspegia: emaitza egiaztatzea.

1.–Galdera eta kontzeptuak ulertu eta egin behar dituen eragiketak identifikatzea.

2.–Jarduketa plan bat eta estrategia prestatzea, dakizkien datuekin behar den soluziora iristeko gauza izan dadin.

3.–Urrats bakoitza egiaztatu eta aurreikusitako estrategia praktikan jartzea.

4.–Emaitza problemarentzat bilatutako soluzioa ote den egiaztatzea.

1.1. Problemaren galdera eta datuak ulertzen ditu.

1.2. Badaki zer eragiketa egin behar duen.

2.1. Enuntziatuak eskaintzen duen informazioaren analisi xehakatua egiten du eta hainbat galderaren erantzuna lortzen du, hala nola: zer datu ageri dira?, zer eskatzen digute?, eskaintzen zaizkigun datu guztiak garrantzitsuak dira?, beharrezko ez den daturik bada?, beharrezko datu guztiak ditugu?, nolakoa izanen da soluzioa? emaitzaren estimazioa egin dezakegu?

3.1. Testuarentzat esanahi egokia duen eragiketa aukeratzen du.

3.2. Zenbaki bat eta haren egiaztapena proposatzen ditu soluzioa aurkitzeko. Tanteatzea.

3.3. Marrazki edo eskema bat diseinatzen du soluzioa aurkitzeko. Zuzeneko zenbaketa, modelatu ondoren.

3.4. Zuzeneko arrazoibidea: kalkulu mentalean oinarritzen den prozesamendu induktiboa.

3.5. Datuak antolatzen ditu, eta kontuan ditu ebazteko. Ez du daturik ezabatzen.

4.1. Egindako eragiketak eta emaitzen unitateak berrikusten ditu, egoeraren soluzioak egiaztatu eta interpretatzen ditu.

KALKULUA:

Kalkulu mentala, ahozkoa eta idatzia.

KALKULU MENTALA (AHOZ):

1.–Batuketak eta kenketak kalkulatzea.

2.–Goranzko eta beheranzko serieak egitea.

KALKULU MENTALA (IDATZIA):

3.–Goranzko eta beheranzko zenbakizko serieak egitea.

KALKULU MENTALA (AHOZ):

1.1. Zifra bateko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

1.2. Hamarreko osoen batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

1.3. Hamarreko oso bateko eta zifra bateko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

2.1. 2ko eta 10eko kadentzia duten goranzko eta beheranzko serieak egiten ditu.

KALKULU MENTALA (IDATZIA):

3.1. Zenbakizko serie bakunak egiten ditu.

PROBLEMAK EBAZTEA

Aritmetikako problemak ebaztea.

Lehen mailako batuketa eta kenketako problemak ebazten ditu (urrats bakarra edo eragiketa bakarra).

Neurketaren inguruko problemak ebaztea.

Neurketaren nozioak (luzera, masa, edukiera eta denbora) aplikatzen ditu aritmetikako problemak ebazteko.

1.–Aritmetikako problemak planteatu eta ebaztea.

2.–Neurketako problemak planteatu eta ebaztea.

1.1. Lehen mailako batuketa eta kenketako problema aritmetikoak planteatu eta ebazten ditu.

1.2. Aritmetikako problemak planteatu eta ebazten ditu neurketaren nozioak (luzera, masa, edukiera eta denbora) aplikatuta.

LEHEN HEZKUNTZAKO 2. MAILA

EDUKIAK

EBALUAZIO IRIZPIDEAK

EBALUATZEN AHAL DIREN IKASKUNTZA ESTANDARRAK

PROBLEMAK EBAZTEKO ETA ARRAZOIBIDE MATEMATIKORAKO ESTRATEGIAK

Problema ulertzea: berariazko informazioa lokalizatzea, ondorio errazak ateratzea, osagaien arteko erlazioak atzematea eta informazio inplizitua identifikatzea.

Plan bat asmatzea:

Plana gauzatzea: (heuristika-estrategiak)

Atzerako ikuspegia: emaitza egiaztatzea.

1.–Galdera eta kontzeptuak ulertu eta egin behar dituen eragiketak identifikatzea.

2.–Jarduketa plan bat eta estrategia prestatzea, dakizkien datuekin behar den soluziora iristeko gauza izan dadin.

3.–Urrats bakoitza egiaztatu eta aurreikusitako estrategia praktikan jartzea.

4.–Emaitza problemarentzat bilatutako soluzioa ote den egiaztatzea.

1.1. Problemaren galdera eta datuak ulertzen ditu.

1.2. Badaki zer eragiketa egin behar duen.

2.1. Enuntziatuak eskaintzen duen informazioaren analisi xehakatua egiten du eta hainbat galderaren erantzuna lortzen du, hala nola: zer datu ageri dira?, zer eskatzen digute?, eskaintzen zaizkigun datu guztiak garrantzitsuak dira?, beharrezko ez den daturik bada?, beharrezko datu guztiak ditugu?, nolakoa izanen da soluzioa? emaitzaren estimazioa egin dezakegu?

3.1. Testuarentzat esanahi egokia duen eragiketa aukeratzen du.

3.2. Zenbaki bat eta haren egiaztapena proposatzen ditu soluzioa aurkitzeko. Tanteatzea.

3.3. Marrazki edo eskema bat diseinatzen du soluzioa aurkitzeko. Zuzeneko zenbaketa, modelatu ondoren.

3.4. Zuzeneko arrazoibidea: kalkulu mentalean oinarritzen den prozesamendu induktiboa.

3.5. Datuak antolatzen ditu, eta kontuan ditu ebazteko. Ez du daturik ezabatzen.

4.1. Egindako eragiketak eta emaitzen unitateak berrikusten ditu, egoeraren soluzioak egiaztatu eta interpretatzen ditu.

KALKULUA:

Kalkulu mentala, ahozkoa eta idatzia.

KALKULU MENTALA (AHOZ):

1.–Batuketak eta kenketak kalkulatzea.

2.–Goranzko eta beheranzko serieak egitea.

3.–Biderkatzeko taulak buruz ikasten ditu, 5ekoa arte.

KALKULU MENTALA (IDATZIA):

4.–Batuketak eta kenketak egitea.

5.–Batuketa edo kenketa batean falta den gaia kalkulatzea.

6.–Goranzko eta beheranzko zenbakizko serieak egitea.

KALKULU MENTALA (AHOZ):

1.1. Zifra bateko hiru zenbakiren arteko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

1.2. Ehuneko osoen batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

1.3. Ehuneko bateko, hamarreko oso bateko eta zifra bateko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

2.1. 2ko, 3ko, 5eko, 10eko eta 100eko kadentzia duten goranzko eta beheranzko serieak egiten ditu.

3.1. Buruz dakizki biderkatzeko taulak, 5ekoa arte.

KALKULU MENTALA (IDATZIA):

4.1. Zifra bateko hiru zenbakiren arteko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

4.2. Hamarreko eta ehuneko osoen arteko batuketak eta kenketak egiten ditu, era honetakoak: 80 + 350 + 540 + 400

5.1. Era honetako batuketa edo kenketa batean falta den gaia kalkulatzen du: 7 + –––– = 15.

6.1. Goranzko eta beheranzko zenbakizko serieak egiten ditu.

PROBLEMAK EBAZTEA

Aritmetikako problemak ebaztea:

–Lehen mailako batuketa eta kenketako problemak ebazten ditu (urrats bakarra edo eragiketa bakarra).

–Lehen mailako biderkaketako problemak ebazten ditu (urrats bakarra edo eragiketa bakarra, 5eko taula arte erabilita).

Neurketaren inguruko problemak ebaztea:

–Neurketaren nozioak (luzera, masa, edukiera eta denbora) aplikatzen ditu aritmetikako problemak ebazteko.

1.–Aritmetikako problemak planteatu eta ebaztea.

2.–Neurketako problemak planteatu eta ebaztea.

1.1. Lehen mailako batuketa eta kenketako problema aritmetikoak planteatu eta ebazten ditu.

1.2. Lehen mailako biderkaketako problemak planteatu eta ebazten ditu.

2.1. Aritmetikako problemak planteatu eta ebazten ditu neurketaren nozioak (luzera, masa, edukiera eta denbora) aplikatuta.

LEHEN HEZKUNTZAKO 3. MAILA

EDUKIAK

EBALUAZIO IRIZPIDEAK

EBALUATZEN AHAL DIREN IKASKUNTZA ESTANDARRAK

PROBLEMAK EBAZTEKO ETA ARRAZOIBIDE MATEMATIKORAKO ESTRATEGIAK

Problema ulertzea: berariazko informazioa lokalizatzea, ondorio errazak ateratzea, osagaien arteko erlazioak atzematea eta informazio inplizitua identifikatzea.

Plan bat asmatzea.

Plana gauzatzea: (heuristika-estrategiak).

Atzerako ikuspegia: emaitza egiaztatzea.

1.–Galdera eta kontzeptuak ulertu eta egin behar dituen eragiketak identifikatzea.

2.–Jarduketa plan bat eta estrategia prestatzea, dakizkien datuekin behar den soluziora iristeko gauza izan dadin.

3.–Urrats bakoitza egiaztatu eta aurreikusitako estrategia praktikan jartzea.

4.–Emaitza problemarentzat bilatutako soluzioa ote den egiaztatzea.

1.1. Problemaren galdera eta datuak ulertzen ditu.

1.2. Badaki zer eragiketa egin behar duen.

2.1. Enuntziatuak eskaintzen duen informazioaren analisi xehakatua egiten du eta hainbat galderaren erantzuna lortzen du, hala nola: zer datu ageri dira?, zer eskatzen digute?, eskaintzen zaizkigun datu guztiak garrantzitsuak dira?, beharrezko ez den daturik bada?, beharrezko datu guztiak ditugu?, nolakoa izanen da soluzioa? emaitzaren estimazioa egin dezakegu?

3.1. Testuarentzat esanahi egokia duen eragiketa aukeratzen du.

3.2. Zenbaki bat eta haren egiaztapena proposatzen ditu soluzioa aurkitzeko. Tanteatzea.

3.3. Marrazki edo eskema bat diseinatzen du soluzioa aurkitzeko. Zuzeneko zenbaketa, modelatu ondoren.

3.4. Zuzeneko arrazoibidea: kalkulu mentalean oinarritzen den prozesamendu induktiboa.

3.5. Datuak antolatzen ditu, eta kontuan ditu ebazteko. Ez du daturik ezabatzen.

4.1. Egindako eragiketak eta emaitzen unitateak berrikusten ditu, egoeraren soluzioak egiaztatu eta interpretatzen ditu.

KALKULUA:

Kalkulu mentala, ahozkoa eta idatzia.

KALKULU MENTALA (AHOZ):

1.–Batuketak eta kenketak kalkulatzea.

2.–Goranzko eta beheranzko serieak egitea.

3.–Biderkatzeko taulak buruz ikastea, 10ekoa arte.

KALKULU MENTALA (IDATZIA):

4.–Batuketak eta kenketak kalkulatzea.

5.–Goranzko eta beheranzko zenbakizko serieak egitea.

6.–Biderkatzea eta zatitzea.

7.–Eragiketa konbinatuak egitea.

KALKULU MENTALA (AHOZ):

1.1. Zifra bateko hiru zenbakiren arteko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

1.2. Milako edo ehuneko edo hamarreko osoen batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

1.3. Zifra bateko, biko edo hiruko zenbaki bateko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

2.1. Oinarrizko kadentziak dituzten goranzko eta beheranzko serieak egiten ditu: 25, 50, 500 ..

3.1. Buruz dakizki biderkatzeko taulak, 10ekoa arte.

KALKULU MENTALA (IDATZIA):

4.1. Zifra bateko hiru zenbakiren arteko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

4.2. Hamarreko, ehuneko edo milako osoen arteko batuketak eta kenketak egiten ditu, era honetakoak: 2000-80 15000 + 400.

4.3. Era honetako batuketa edo kenketa batean falta den gaia kalkulatzen du: –––– -15 = 20.

5.1. Goranzko eta beheranzko zenbakizko serieak egiten ditu.

6.1. Hamarreko edo ehuneko osoak zifra bateko zenbaki batekin biderkatu eta zatitzen ditu.

7.1. Zifra bateko hiru zenbakiren arteko eragiketa konbinatuen emaitzak kalkulatzen ditu: 6 x 5 + 3.

PROBLEMAK EBAZTEA

Aritmetikako problemak ebaztea:

–Neurketako problemak ebaztea: neurketako nozioak aplikatzen ditu aritmetikako problemak ebazteko.

1.–Aritmetikako problemak planteatu eta ebaztea.

2.–Neurketako problemak planteatu eta ebaztea.

1.1. Lehen mailako batuketa eta kenketako problema aritmetikoak planteatu eta ebazten ditu.

1.2. Lehen mailako biderkaketa eta zatiketako problemak ebazten ditu (urrats bakarra edo eragiketa bakarra).

1.3. Lehen mailako biderkaketa eta zatiketako problemak ebazten ditu (urrats bakarra edo eragiketa bakarra).

1.4. Bigarren mailako batuketa eta kenketako problema errazak (urrats edo eragiketa bat baino gehiago) ebazten ditu.

1.5. Bigarren mailako biderkaketa eta zatiketako problema errazak (urrats edo eragiketa bat baino gehiago) ebazten ditu.

1.6. Bigarren mailako problema aritmetiko bakun trinkoak ebazten ditu (galdera bakar bat ageri da enuntziatuaren bukaeran).

1.7. Geometriako nozioak aplikatzen ditu problema aritmetikoak ebazteko.

2.1. Problema aritmetikoak planteatu eta ebazten ditu, neurketako nozioak aplikatuta.

LEHEN HEZKUNTZAKO 4. MAILA

EDUKIAK

EBALUAZIO IRIZPIDEAK

EBALUATZEN AHAL DIREN IKASKUNTZA ESTANDARRAK

PROBLEMAK EBAZTEKO ETA ARRAZOIBIDE MATEMATIKORAKO ESTRATEGIAK

Problema ulertzea: berariazko informazioa lokalizatzea, ondorio errazak ateratzea, osagaien arteko erlazioak atzematea eta informazio inplizitua identifikatzea.

Plan bat asmatzea.

Plana gauzatzea: (heuristika-estrategiak).

Atzerako ikuspegia: emaitza egiaztatzea.

1.–Galdera eta kontzeptuak ulertu eta egin behar dituen eragiketak identifikatzea.

2.–Jarduketa plan bat eta estrategia prestatzea, dakizkien datuekin behar den soluziora iristeko gauza izan dadin.

3.–Urrats bakoitza egiaztatu eta aurreikusitako estrategia praktikan jartzea.

4.–Emaitza problemarentzat bilatutako soluzioa ote den egiaztatzea.

1.1. Problemaren galdera eta datuak ulertzen ditu.

1.2. Badaki zer eragiketa egin behar duen.

2.1. Enuntziatuak eskaintzen duen informazioaren analisi xehakatua egiten du eta hainbat galderaren erantzuna lortzen du, hala nola: zer datu ageri dira?, zer eskatzen digute?, eskaintzen zaizkigun datu guztiak garrantzitsuak dira?, beharrezko ez den daturik bada?, beharrezko datu guztiak ditugu?, nolakoa izanen da soluzioa? emaitzaren estimazioa egin dezakegu?

3.1. Testuarentzat esanahi egokia duen eragiketa aukeratzen du.

3.2. Zenbaki bat eta haren egiaztapena proposatzen ditu soluzioa aurkitzeko. Tanteatzea.

3.3. Marrazki edo eskema bat diseinatzen du soluzioa aurkitzeko. Zuzeneko zenbaketa, modelatu ondoren.

3.4. Zuzeneko arrazoibidea: kalkulu mentalean oinarritzen den prozesamendu induktiboa.

3.5. Datuak antolatzen ditu, eta kontuan ditu ebazteko. Ez du daturik ezabatzen.

4.1. Egindako eragiketak eta emaitzen unitateak berrikusten ditu, egoeraren soluzioak egiaztatu eta interpretatzen ditu.

KALKULUA:

Kalkulu mentala, ahozkoa eta idatzia.

KALKULU MENTALA (AHOZ):

1.–Batuketak eta kenketak kalkulatzea.

2.–Eragiketa konbinatu bakunak kalkulatzea.

3.–Goranzko eta beheranzko serieak egitea.

KALKULU MENTALA (IDATZIA):

4.–Batuketak eta kenketak kalkulatzea.

5.–Goranzko eta beheranzko zenbakizko serieak egitea.

6.–Biderkatzea eta zatitzea.

7.–Eragiketa konbinatuak egitea.

KALKULU MENTALA (AHOZ):

1.1. Zifra bateko lau zenbakiren arteko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

1.2. Milako edo ehuneko edo hamarreko osoen batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

1.3. Zifra bateko, biko edo hiruko zenbaki bateko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

1.4. Bi zifrako bi zenbakiren arteko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

2.1. Zifra bateko edo biko hiru zenbakiren arteko eragiketa konbinatu errazen emaitzak kalkulatzen ditu:
42 : 7 + 9.

3.1. Oinarrizko kadentziak dituzten goranzko eta beheranzko serieak egiten ditu.

KALKULU MENTALA (IDATZIA):

4.1. Zifra bateko lau zenbakiren arteko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

4.2. Hamarreko, ehuneko edo milako osoen arteko batuketak eta kenketak egiten ditu, era honetakoak: 2700+800.

4.3. Era honetako batuketa edo kenketa batean falta den gaia kalkulatzen du: 17 + ––– = 52.

5.1. Goranzko eta beheranzko zenbakizko serieak egiten ditu.

6.1. Hamarreko edo ehuneko osoak zifra bateko zenbaki batekin biderkatu eta zatitzen ditu.

6.2. Hamarreko edo ehuneko osoak zifra bateko zenbaki batekin biderkatu eta zatitzen ditu.

6.3. Era honetako biderkaketa edo zatiketa batean falta den gaia kalkulatzen du: 30 x ––– = 600.

7.1. Zifra bateko edo biko hiru zenbakiren arteko eragiketa konbinatuen emaitzak kalkulatzen ditu (parentesiarekin edo gabe): (32 - 8) : 2.

PROBLEMAK EBAZTEA

Aritmetikako problemak ebaztea:

–Neurketaren inguruko problemak ebaztea: neurketako nozioak aplikatzen ditu problema aritmetikoak ebazteko.

–Problema geometrikoak ebaztea.

–Kontaketa sistematikoko problemak ebaztea.

1.–Aritmetikako problemak planteatu eta ebaztea.

2.–Neurketako problemak planteatu eta ebaztea.

3.–Geometriako problemak ebaztea.

4.–Kontaketa sistematikoko problemak ebaztea.

1.1. Bigarren mailako batuketa eta kenketako problema aritmetikoak planteatu eta ebazten ditu. (Urrats edo eragiketa bat baino gehiago).

1.2. Bigarren mailako biderkaketa eta zatiketako problemak (urrats edo eragiketa bat baino gehiago) ebazten ditu.

1.3. Bigarren mailako biderkaketa eta zatiketako problemak (urrats edo eragiketa bat baino gehiago) ebazten ditu.

1.4. Bigarren mailako batuketa eta kenketako problema errazak (urrats edo eragiketa bat baino gehiago) ebazten ditu.

1.5. Bigarren mailako biderkaketa eta zatiketako problema errazak (urrats edo eragiketa bat baino gehiago) ebazten ditu.

1.6. Bigarren mailako problema aritmetiko bakun trinkoak ebazten ditu (galdera bakar bat ageri da enuntziatuaren bukaeran).

2.1. Problema aritmetikoak planteatu eta ebazten ditu, neurketako nozioak aplikatuta.

3.1. Problema geometrikoak ebazten ditu, landutako prozedurak eta kontzeptuak aplikatuta.

4.1. Kontaketa sistematikoko problema errazak ebazten ditu zenbakien eta geometriaren arloan.

LEHEN HEZKUNTZAKO 5. MAILA

EDUKIAK

EBALUAZIO IRIZPIDEAK

EBALUATZEN AHAL DIREN IKASKUNTZA ESTANDARRAK

PROBLEMAK EBAZTEKO ETA ARRAZOIBIDE MATEMATIKORAKO ESTRATEGIAK

Problema ulertzea: berariazko informazioa lokalizatzea, ondorio errazak ateratzea, osagaien arteko erlazioak atzematea eta informazio inplizitua identifikatzea.

Plan bat asmatzea:

–Plana gauzatzea: (heuristika-estrategiak).

–Atzerako ikuspegia: emaitza egiaztatzea.

1.–Galdera eta kontzeptuak ulertu eta egin behar dituen eragiketak identifikatzea.

2.–Jarduketa plan bat eta estrategia prestatzea, dakizkien datuekin behar den soluziora iristeko gauza izan dadin.

3.–Urrats bakoitza egiaztatu eta aurreikusitako estrategia praktikan jartzea.

4.–Emaitza problemarentzat bilatutako soluzioa ote den egiaztatzea.

1.1. Problemaren galdera eta datuak ulertzen ditu.

1.2. Badaki zer eragiketa egin behar duen.

2.1. Enuntziatuak eskaintzen duen informazioaren analisi xehakatua egiten du eta hainbat galderaren erantzuna lortzen du, hala nola: zer datu ageri dira?, zer eskatzen digute?, eskaintzen zaizkigun datu guztiak garrantzitsuak dira?, beharrezko ez den daturik bada?, beharrezko datu guztiak ditugu?, nolakoa izanen da soluzioa? emaitzaren estimazioa egin dezakegu?

3.1. Testuarentzat esanahi egokia duen eragiketa aukeratzen du.

3.2. Zenbaki bat eta haren egiaztapena proposatzen ditu soluzioa aurkitzeko. Tanteatzea.

3.3. Marrazki edo eskema bat diseinatzen du soluzioa aurkitzeko. Zuzeneko zenbaketa, modelatu ondoren.

3.4. Zuzeneko arrazoibidea: kalkulu mentalean oinarritzen den prozesamendu induktiboa.

3.5. Datuak antolatzen ditu, eta kontuan ditu ebazteko. Ez du daturik ezabatzen.

4.1. Egindako eragiketak eta emaitzen unitateak berrikusten ditu, egoeraren soluzioak egiaztatu eta interpretatzen ditu.

KALKULUA:

Kalkulu mentala, ahozkoa eta idatzia.

KALKULU MENTALA (AHOZ):

1.–Batuketak eta kenketak kalkulatzea.

2.–Eragiketa konbinatu bakunak kalkulatzea.

3.–Goranzko eta beheranzko serieak egitea.

KALKULU MENTALA (IDATZIA):

4.–Batuketak eta kenketak kalkulatzea.

5.–Goranzko eta beheranzko zenbakizko serieak egitea.

6.–Biderkatzea eta zatitzea.

7.–Eragiketa konbinatuak egitea.

KALKULU MENTALA (AHOZ):

1.1. Zifra bateko lau zenbakiren arteko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

1.2. Milako edo ehuneko edo hamarreko osoen batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

1.3. Zifra bateko, biko edo hiruko zenbaki bateko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

1.4. Bi zifrako bi zenbakiren arteko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

2.1. Zifra bateko edo biko hiru zenbakiren arteko eragiketa konbinatu errazen emaitzak kalkulatzen ditu:

3.1. Oinarrizko kadentziak dituzten goranzko eta beheranzko serieak egiten ditu.

KALKULU MENTALA (IDATZIA):

4.1. Zifra bateko lau zenbakiren arteko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

4.2. Hamarreko, ehuneko edo milako osoen arteko batuketak eta kenketak egiten ditu, era honetakoak: 3000+300+2000.

4.3. Era honetako batuketa edo kenketa batean falta den gaia kalkulatzen du: 650 - –––– = 400.

5.1. Goranzko eta beheranzko zenbakizko serieak egiten ditu (bi irizpide).

6.1. Hamarreko edo ehuneko osoak zifra bateko zenbaki batekin biderkatu eta zatitzen ditu.

6.2. Era honetako biderkaketa edo zatiketa batean falta den gaia kalkulatzen du: 300 : ––– = 50.

7.1. Zifra bateko edo biko hiru zenbakiren arteko eragiketa konbinatuen emaitzak kalkulatzen ditu (parentesiarekin edo gabe): 55 : 5 + 50.

PROBLEMAK EBAZTEA

Aritmetikako problemak ebaztea:

–Neurketako problemak ebaztea: neurketako nozioak aplikatzen ditu aritmetikako problemak ebazteko.

–Problema geometrikoak ebaztea.

–Kontaketa sistematikoko problemak ebaztea.

–Estatistikako problemak ebaztea.

–Ausazko eta probabilitateko problemak ebaztea.

1.–Aritmetikako problemak planteatu eta ebaztea.

2.–Neurketako problemak planteatu eta ebaztea.

3.–Geometriako problemak ebaztea.

4.–Kontaketa sistematikoko problemak ebaztea.

5.–Estatistikako problemak ebaztea.

6.–Ausazko eta probabilitateko problemak ebaztea.

1.1. Bigarren mailako problema aritmetiko bakun trinkoak ebazten ditu (galdera bakar bat ageri da enuntziatuaren bukaeran).

1.2. Hirugarren mailako problema aritmetiko bakunak ebazten ditu (datuak zenbaki hamartarretan eta zatikietan).

2.1. Problema aritmetikoak planteatu eta ebazten ditu, neurketako nozioak aplikatuta.

3.2. Problema geometrikoak ebazten ditu, landutako prozedurak eta kontzeptuak aplikatuta.

4.1. Kontaketa sistematikoko problemak ebazten ditu zenbakien eta geometriaren arloan.

5.1. Estatistikako nozioak aplikatzen ditu problema aritmetikoak ebazteko.

6.1. Ausazko eta probabilitateko problema oso errazak ebazten ditu.

LEHEN HEZKUNTZAKO 6. MAILA

EDUKIAK

EBALUAZIO IRIZPIDEAK

EBALUATZEN AHAL DIREN IKASKUNTZA ESTANDARRAK

PROBLEMAK EBAZTEKO ETA ARRAZOIBIDE MATEMATIKORAKO ESTRATEGIAK

Problema ulertzea: berariazko informazioa lokalizatzea, ondorio errazak ateratzea, osagaien arteko erlazioak atzematea eta informazio inplizitua identifikatzea.

Plan bat asmatzea.

Plana gauzatzea: (heuristika-estrategiak).

Atzerako ikuspegia: emaitza egiaztatzea.

1.–Galdera eta kontzeptuak ulertu eta egin behar dituen eragiketak identifikatzea.

2.–Jarduketa plan bat eta estrategia prestatzea, dakizkien datuekin behar den soluziora iristeko gauza izan dadin.

3.–Urrats bakoitza egiaztatu eta aurreikusitako estrategia praktikan jartzea.

4.–Emaitza problemarentzat bilatutako soluzioa ote den egiaztatzea.

1.1. Problemaren galdera eta datuak ulertzen ditu.

1.2. Badaki zer eragiketa egin behar duen.

2.1. Enuntziatuak eskaintzen duen informazioaren analisi xehakatua egiten du eta hainbat galderaren erantzuna lortzen du, hala nola: zer datu ageri dira?, zer eskatzen digute?, eskaintzen zaizkigun datu guztiak garrantzitsuak dira?, beharrezko ez den daturik bada?, beharrezko datu guztiak ditugu?, nolakoa izanen da soluzioa? emaitzaren estimazioa egin dezakegu?

3.1. Testuarentzat esanahi egokia duen eragiketa aukeratzen du.

3.2. Zenbaki bat eta haren egiaztapena proposatzen ditu soluzioa aurkitzeko. Tanteatzea.

3.3. Marrazki edo eskema bat diseinatzen du soluzioa aurkitzeko. Zuzeneko zenbaketa, modelatu ondoren.

3.4. Zuzeneko arrazoibidea: kalkulu mentalean oinarritzen den prozesamendu induktiboa.

3.5. Datuak antolatzen ditu, eta kontuan ditu ebazteko. Ez du daturik ezabatzen.

4.1. Egindako eragiketak eta emaitzen unitateak berrikusten ditu, egoeraren soluzioak egiaztatu eta interpretatzen ditu.

KALKULUA:

Kalkulu mentala, ahozkoa eta idatzia.

KALKULU MENTALA (AHOZ):

1.–Batuketak eta kenketak kalkulatzea.

2.–Eragiketa konbinatu bakunak kalkulatzea.

3.–Goranzko eta beheranzko serieak egitea.

KALKULU MENTALA (IDATZIA):

4.–Batuketak eta kenketak kalkulatzea.

5.–Goranzko eta beheranzko zenbakizko serieak egitea.

6.–Biderkatzea eta zatitzea.

7.–Eragiketa konbinatuak egitea.

KALKULU MENTALA (AHOZ):

1.1. Zifra bateko bost zenbakiren arteko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

1.2. Milako edo ehuneko edo hamarreko osoen batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

1.3. Zifra bateko, biko edo hiruko zenbaki bateko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

1.4. Bi zifrako bi zenbakiren arteko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

2.1. Zifra bateko edo biko hiru zenbakiren arteko eragiketa konbinatu errazen emaitzak kalkulatzen ditu:

3.1. Oinarrizko kadentziak dituzten goranzko eta beheranzko serieak egiten ditu.

KALKULU MENTALA (IDATZIA):

4.1. Zifra bateko bost zenbakiren arteko batuketa eta kenketak kalkulatzen ditu.

4.2. Hamarreko, ehuneko edo milako osoen arteko batuketak eta kenketak egiten ditu, era honetakoak: 3400+500+5000.

4.3. Era honetako batuketa edo kenketa batean falta den gaia kalkulatzen du: 170 - –––– = 55.

5.1. Goranzko eta beheranzko zenbakizko serieak egiten ditu (bi irizpide).

6.1. Hamarreko edo ehuneko osoak zifra bateko zenbaki batekin biderkatu eta zatitzen ditu.

6.2. Era honetako biderkaketa edo zatiketa batean falta den gaia kalkulatzen du: 5000 : ––– = 250.

7.1. Zifra bateko edo biko hiru zenbakiren arteko eragiketa konbinatuen emaitzak kalkulatzen ditu (parentesiarekin edo gabe): 200 x 4 : 10.

PROBLEMAK EBAZTEA

Aritmetikako problemak ebaztea:

–Neurketaren inguruko problemak ebaztea: Neurketako nozioak aplikatzen ditu problema aritmetikoak ebazteko.

–Problema geometrikoak ebaztea.

–Kontaketa sistematikoko problemak ebaztea.

–Estatistikako problemak ebaztea.

–Ausazko eta probabilitateko problemak ebaztea.

1.–Aritmetikako problemak planteatu eta ebaztea.

2.–Neurketako problemak planteatu eta ebaztea.

3.–Geometriako problemak ebaztea.

4.–Kontaketa sistematikoko problemak ebaztea.

5.–Estatistikako problemak ebaztea.

6.–Ausazko eta probabilitateko problemak ebaztea.

1.1. Bigarren mailako problema aritmetiko trinkoak ebazten ditu (galdera bakar bat ageri da enuntziatuaren bukaeran).

1.2. Hirugarren mailako problema aritmetikoak ebazten ditu (datuak zenbaki hamartarretan, zatikietan, portzentajeetan eta zuzeneko proportzionaltasuna).

2.1. Problema aritmetikoak planteatu eta ebazten ditu, neurketako nozioak aplikatuta.

3.2. Problema geometrikoak ebazten ditu, landutako prozedurak eta kontzeptuak aplikatuta.

4.1. Kontaketa sistematikoko problemak ebazten ditu zenbakien eta geometriaren arloan.

5.1. Estatistikako nozioak aplikatzen ditu problema aritmetikoak ebazteko.

6.1. Ausazko eta probabilitateko problema oso errazak ebazten ditu.

Musika-hezkuntza

Arte-adierazpenak gizadiaren garapenari atxikitako ekarpenak dira: ez dago gizadiaren historiaren azterlan osoa egiterik artea bere aukera guztietan kontuan hartu gabe. Bestetik, gizakiaren ikasteko prozesua ezin da alderdi artistikoen garapenetik urrun egon, horiek balio baitiote ideiak, pentsamenduak eta sentimenduak adierazteko. Beste hizkuntza batzuekin gertatzen den moduan, gizakiak hizkuntza plastikoa zein musika-hizkuntza erabiltzen ditu gainerako gizakiekin komunikatzeko.

Ikuspegi horretatik, hizkuntza horren funtsak ulertzen, ezagutzen eta ikertzen jarraitzeari esker, ikasleek arreta, pertzepzioa, adimena, oroimena, irudimena eta sormena garatzen dituzte. Gainera, musikaren ezagutzan sakontzearen ondorioz, kultur eta arte ondareaz gozatuko da, hari egin zaizkion ekarpenak baloratu eta errespetatzen baitira.

Ikasleak XXI. mendeko pertsonak dira eta, hortaz, ezin dira mende honetako teknologien ezagutzatik urrun egon; hortaz, Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiek ikasleen arte gaitasunak garatzeko eskaintzen dituzten aukerak tentuz erabiltzen ere ikasiko dute.

Musika-hezkuntzaren arloa hiru multzotan banatzen da; horiek nahiz beren artean zerikusia izan, zenbait alde ere badituzte.

Lehenengoa entzuteari buruzkoa da, eta hor ikasleek soinuaren aukerak aztertuko dituzte; bigarren multzoak musika jotzeko trebetasunen garapena jasotzen du; hirugarren multzoa adierazpen eta sormen gaitasunak garatzera dago zuzendua, dantzaren ezagutzan eta praktikan oinarrituta.

LEHEN HEZKUNTZAKO 4. MAILA

EDUKIAK

EBALUAZIO IRIZPIDEAK

EBALUATZEN AHAL DIREN IKASKUNTZA ESTANDARRAK

1. MULTZOA.–ENTZUTEA

Soinuen nolakotasunak: haiek bereiztea, izendatzea eta grafikoz adieraztea.

Hainbat garai, estilo eta kulturatako eta folklore hurbileneko instrumentuen eta ahotsen bidezko pieza hautatu batzuk modu aktiboan entzutea. Ezaugarriak.

Orkestrako, musika herrikoiko eta beste kultura batzuetako instrumentu batzuk sailkatzea. Orkestra. Banda.

Ahots-talde desberdinak (ahots zuri, misto eta baxuen koruak).

Musika egitura: errepikatu, kontrastatu eta itzultzen diren esaldiak. AABA, AABB forma musikalak, koda, sarrera.

Musika emanaldi eta kontzertuak, iruzkinaren eta balorazioaren ikuspuntutik:

–Musikaren aurreko jarrera eta musika zein edozein soinu produkzio entzuteko portaera arauak.

Musika jarduera eta lanbideak: musikagilea, zuzendaria eta interpretea. Entzulegoa.

1.–Soinuaren parametroak eta haren adierazpide grafikoak partitura errazetan bereiztea.

2.–Hainbat baliabide grafiko erabiltzea musika obraren eta zatien ezaugarriak irudikatzeko.

3.–Erritmo eta melodia eskema errazak bereizi eta irudikatzea.

4.–Orkestraren edo/eta beste instrumentu-talde batzuen edo beste kultura batzuen instrumentuak bereizi eta sailkatzea.

5.–Ahots mota desberdinak eta ahots-taldeak bereiztea, soinuaren altueraren arabera (altua, baxua).

6.–Gorputza, instrumentuak edo/eta musikogramak erabiltzea entzunaldi baten egitura bereizi eta deskribatzeko.

7.–Musika emanaldi eta entzunaldietan parte hartzea, haiek ezagutzeaz interesa erakutsita, eta pizten dizkiguten ideia, sentsazio eta emozioak adierazita.

8.–Hainbat musika agerkariri buruzko informazioa bilatu eta antolatzea, baita musikako profesionalei (zuzendaria, musikagilea, interpretea) buruz ere, haien jarduera eta musikari egiten dioten ekarpena errespetatu eta baloratuta.

1.1. Altueraren (notak, sol klabea), iraupenaren (figurak, kortxea barne) eta intentsitatearen (forte, mezzoforte, piano ñabardurak, erregulatzaileak eta ñabardura agogikoak, mantso, normal, azkar) ohiko irudikapen grafiko jakin bat bereizten du partitura bakun batean.

1.2. Sinboloak asmatzen ditu, hainbat soinu adibide jasoko dituzten partitura bakunak sortzeko.

1.3. IKTak erabiltzen ditu soinuak sortu, grabatu eta erreproduzitzeko.

2.1. Melodia, erritmoa eta tinbreak (ahotsezkoak eta instrumentuzkoak) identifikatzen ditu musika obra eta zati errazak entzutean.

2.2. Musika obra bat osatzen duten musika-alderdi desberdinak grafikoki irudikatzen ditu, musikograma bakun baten bidez.

3.1. 6 pultsuko erritmo-patroiak entzun, erreproduzitu eta idazten ditu, zuriak, beltzak, kortxeak, eta zuriko zein beltzeko isiluneak barne.

3.2. Eskala diatonikoak entzun eta behar bezala erreproduzitzen ditu.

4.1. Instrumentuak begiz eta belarriz sailkatzen ditu familietan (haria, haizea eta perkusioa).

4.2. Instrumentu-taldeak bereizten ditu: Orkestra. Banda

5.1. Helduen kantuko ahotsaren sailkapena bereizi eta identifikatzen du, altuera kontuan izanda (altua eta baxua).

5.2. Begiz bereizten ditu ahots-talde arruntak (ahots zuriko, baxuko eta mistoko korua).

6.1. Musika zati baten (Sarrera - ABA- koda, AABA, AABB) egitura identifikatu, errepresentatu eta deskribatzen du gorputzaz, instrumentuz edo/eta musikogramez lagunduta

7.1. Musika genero, estilo eta musikagile desberdinak ezagutzeko interesa erakusten du, eta bildumarako materiala prestatzen du, hautatzeko gaitasuna duen entzule gisa haietaz gozatzeko.

7.2. Jarrera aktiboa, ernea eta isila du musika obren entzunaldietan, 5 minututik gora.

7.3. Bere kideen eta musikako beste figura eta lanbide batzuen musika ekarpenak baloratu eta errespetatzeko jarrera erakusten du.

8.1. Ahots eta instrumentu-talde desberdinetako musikagilearen, zuzendariaren, interpreteen eta entzuleen figura eta eginkizuna aitortzen ditu, bai zuzenean bai bideoetan edo/eta irudietan.

8.2. IKTak erabiltzen ditu lutthierren figura eta lana ezagutzeko, haiei buruzko informazioa bilatuta.

2. MULTZOA. INTERPRETAZIOA

Ahotsa:

–Adierazpenerako baliabideak.

–Arnasketa. Ahoskatzea. Artikulazioa.

–Zainketa ohiturak.

Abestia:

–Haurrena. Jokoak. Folklorea.

–Unisonoa, kanona.

–AB forma musikala, rondoa.

–Musika elementuak: tempoa, izaera.

–Erritmo-obstinatoak.

Instrumentuak:

–Sortutako instrumentuak

–Orff perkusioko instrumentuak.

–Flauta. Do3-re4

–Postura ohiturak.

Musika-hizkuntza:

–Oinarrizko erritmoak: pultsua, azentua.

–Grafiak: ez ohikoak.

–Do goranzko eta beheranzko eskala.

–Musika elementuak: errepikatze zeinuak (barra bikoitza, bi puntu), luzatze zeinuak (puntua).

–Erritmoaren ohiko grafiak: zuria, zuria eta puntu, beltza, kortxeak, beltzeko isilunea, zuriko isilunea.

–Melodiaren ohiko grafiak: do3, re3, mi3, fa3, sol3, la3, si3, do4 eta re4.

1.–Ahotsaren soinu aukerak erabiltzea akonpainamendu gisa istorio eta ipuinak dramatizatzeko, ahotsa (kantuan edo hizketan) mantentzeko ohitura osasungarriak kontuan izanda.

2.–Arnasari eustea fraseatze musikala kontuan izanda.

3.–Haur melodia errazak kantatzea melodiaren eremu egoki batean eta halako tarte jakin batean (2.etik 6.era eta 8.a).

4.–Melodiak unisonoan eta kanonean kantatzea.

5.–Ondoko autonomia erkidegoen folkloreko melodiak jakitea.

6.–Flautaren eta perkusioko instrumentuen soinu aukerak deskubritu, erabili eta aintzat hartzea, akonpainamendu gisa, eta postura ohitura egokiak erabiltzea instrumentua jotzeko.

7.–Flautan notak non dauden ikasten hastea (do3, re3, mi3, fa3, sol3, la3, si3, do4 eta re4).

8.–Melodia bat inprobisatu eta erritmoaren akonpainamendua egitea perkusioko instrumentuekin.

9.–Hainbat euskarri digital ezagutu eta aztertzea, melodiak edo/eta erritmoak interpretatzeko.

10.–6 pultsuko erritmo eskemak irakurri, interpretatu eta asmatzea, errepikatze zeinuak kontuan izanda.

11.–Biko edo hiruko azentuazioa bereiztea hainbat melodia errazetan.

12.–Landutako notak identifikatu eta bereiztea.

13.–6 pultsuko soinu-mezu bat asmatzea ohiko grafiarekin.

14.–Taldearen interpretazioan parte hartu, hura baloratu eta harekin gozatzea, baita norberarenekin ere.

1.1. Ahotsa eta haren soinu aukerak akonpainamendu gisa erabiltzen ditu istorio eta ipuinak dramatizatzeko.

2.1. Arnasa kontrolatzen du, ahotsa emititzeko egiturari egokituta (galdera-erantzuna).

2.2. Behar bezala erabiltzen du ahotsa hitz egiteko eta kantatzeko, ohitura osasungarriak kontuan izanda (oihurik ez egin, hitz egitean ahoskatzea).

3.1. Behar bezala kantatzen du taldean landutako melodietako bat, unisonoan edo/eta kanonan, 8.Jko melodia eremu batean goragoko edo/eta beheragoko auzo-notarekin.

3.2. 2. M eta m eta 3. M eta m, 4. J, 5. J, 6. M eta m, eta 8. J-ko tarteetan intonatzen du imitazioz.

4.1. Abestiak koordinatuta kantatzen ditu, tempoa eta izaera musikala kontuan izanda, instrumentuaren akonpainamendua duela edo gabe.

5.1. Ondoko autonomia erkidegoen folkloreko melodiak ezagutzen ditu, eta forma musikala (AB, ABACA) bereizten du.

6.1. Flautaren eta perkusioko instrumentuen soinu aukerak erabili eta aintzat hartzen ditu akonpainamendu gisa, istorio eta testu errazetan.

7.1. Melodia edo musika zati errazak interpretatzen ditu, sol3, la3, si3, do4 eta re4 notak esku ezkerraz jota eta fa3, mi3, re3 eta do3 esku eskuinaz.

8. Melodia bat inprobisatu eta erritmoaren akonpainamendua egiten du hainbat perkusio instrumenturekin, baita ikasleak sortutakoekin ere, oinarrizko erritmoetan (pultsua eta azentua) oinarrituta.

9.1. Oinarrizko euskarri digitalen bat erabiltzen du melodiak jotzeko.

9.2. Postura ohitura egokiak (besoak, eskuak, gorputza, bizkarra) ezagutzen eta erabiltzen ditu instrumentua behar bezala jotzeko.

10.1. 6 pultsuko erritmo eskemak irakurri eta interpretatzen ditu figura hauekin: zuria, zuria eta puntu, beltza, kortxeak, beltzeko isilunea eta zuriko isilunea.

11.1. Instrumentuz bereizi eta interpretatzen ditu biko eta hiruko azentuazioa melodia errazetan, errepikatze zeinuak kontuan izanda.

12.1. Imitazioz ezagutu, irakurri eta intonatzen ditu do3, re3, mi3, fa3, sol3, la3, si3, do4 eta re4 notak.

13.1. 6 pultsuko (biko azentuazioa edo/eta hirukoa) soinu-mezua asmatzen du ohiko grafiarekin.

14.1. Edozein melodia jotzen du, ahotsen, zatien edo instrumentuen aldiberekotasuna, jarraipena eta alternantzia kontuan izanda.

14.2. Kideen lana baloratzen du, eta modu aktiboan hartzen du parte taldearen interpretazioetan, haietaz gozatuz.

3. MULTZOA.–DANTZA ETA MUGIMENDUA

Gorputz-adierazpena:

–Musika elementuak eta alderdiak. Ñabardura agogikoak eta dinamikoak.

–Keinuz lagundutako kantua.

–Dantza:

– Orientazioa espazioan eta denboran: (aurrean, atzean, zirkuluan, bikoteka, lerrotan, lateralitatea, biraketak).

–Espainiako dantza herrikoiak.

–Asmatutako mugimenduak.

1.–Musika-mezu bat gorputzez adieraztea, hainbat ñabardura kontuan izanda.

2.–Mugimenduak eta musika koordinatzea, forma musikala identifikatuz.

3.–Dantza herrikoiak ezagutu eta interpretatzea, espazioko eta denborako orientazioak kontuan izanda, eta norberaren mugimenduak lagunenekin koordinatuta.

1.1. Melodia gorputzaz eta mugimenduaren bidez adierazten du, haren ñabardura agogikoak edo/eta dinamikoak kontuan izanda, lotsa gabe eta bat-batean.

2.1 Mugimenduak eta keinuak melodiaren letrarekin koordinatzen ditu, forma musikala kontua hartuta (errepikatzen diren zatiak, mugimendu berdinak; zati desberdinak, mugimendu desberdinak).

3.1 Landutako dantzak interpretatzen ditu eta haietan parten hartzen du, interesa eta errespetua adieraziz lagunen ekarpenei (asmatutako mugimenduak).

3.2 Beste autonomia erkidego batzuetako dantzak ezagutzen ditu eta haienganako interesa erakusten du, musikaren ondaretzat baitauzka.

LEHEN HEZKUNTZAKO 5. MAILA

EDUKIAK

EBALUAZIO IRIZPIDEAK

EBALUATZEN AHAL DIREN IKASKUNTZA ESTANDARRAK

1. MULTZOA.–ENTZUTEA

Musikaren elementuak: erritmoa, melodia, tinbrea, izaera, tempoa, dinamika.

Iraganeko eta oraingo estilo eta kultura desberdinetako musikak entzun, iruzkinak egin eta baloratzea, baita herrialdeko folkloreko musika ere, hainbat testuingurutan.

Instrumentu akustikoak. Sailkapena: idiofonoak, kordofonoak, menbranofonoak eta aerofonoak. Instrumentu-taldeak.

Ahotsaren erregistro desberdinak (sopranoa, kontraltoa, tenorea, baxua) eta ahots-taldeak.

Biko eta hiruko forma musikalak eta rondoa (ABACA).

Musika emanaldi eta kontzertuak, iruzkinaren eta balorazioaren ikuspuntutik.

Instrumentuei, musikagileei, interpreteei eta musikaldiei buruzko informazioa bilatzea paperean eta euskarri digitalean:

–Norberaren kulturako musikan parte hartzea.

Jabetza intelektuala erregulatzen duen araudia, musika obren erreprodukzioari eta kopiari buruz: sarrera laburra.

1.–Musika elementu desberdinak entzunaldi batean bereiztea.

2.–Hainbat musikagile, estilo, garai, kultura eta folkloretako obren musika-hizkuntzaren elementuak aztertu eta ulertzea.

3.–Erritmo eskema errazak bereizi eta irudikatzea.

4.–Musika-tresna nagusiak bereiztea, soinua egiteko duten modua kontuan izanda.

5.–Instrumentu-talde arrunt batzuk ezagutu eta bereiztea.

6.–Ahotsaren erregistroak (gizonenak, emakumeenak, altuak, baxuak) eta ahots-talde batzuk bereiztea.

7.–Musika obra baten egitura edo forma bereiztea.

8.–Kultur agerkarien gaineko iritziak ematea, musika ezagutza eta haienganako interesa erakutsita.

9.–Edozein musika alderdiri buruzko informazioa bilatu eta aukeratzea kontzertu, gertaera, ikuskizun eta abarretan.

10.–Modu aktiboan parte hartzea musika herrikoiko, tradiziozko edo/eta folkloreko musika obra errazak entzuten eta interpretatzen.

11.–Jabetza intelektuala erregulatzen duten arauen alderdiak oinarrian ezagutzea.

1.1. Entzunaldi batean ematen diren musika elementuak identifikatzen ditu: erritmoa, melodia, tinbreak, izaera, tempoa, dinamika, musika hiztegi egokia erabilita.

2.1. Ohiko musika-hizkuntzaren elementuen esanahia aztertu eta ulertzen du, hainbat estilo, kultura eta ondoko folkloretako obra edo/eta musika zati desberdinetan, musikogramen bidez.

3.2. 6 pultsuko erritmo-patroiak entzun, erreproduzitu eta idazten ditu, zuriak, zuriak eta puntu, beltzak, kortxeak, eta beltzeko isiluneak, zuria eta zuria eta puntu barne.

4.1. Belarriz eta begiz, musika-tresna nagusiak bereizi eta ezagutzen ditu, soinua egiteko modua kontuan izanda (idiofonoak/perkusioa, kordofonoak/haria, aerofonoak/haizea, menbranofonoak/perkusioa-partxea).

5.1. Belarriz eta begiz, instrumentu-taldeen mota arruntak ezagutzen ditu: bikotea, hirukotea, laukotea.

6.1. Ahotsaren erregistroak (sopranoa, kontraltoa, tenorea eta baxua) bereizten ditu eta, belarriz eta begiz, ahots-talde arruntak (ahots zuriko, baxuko eta mistoko korua).

7.1. Musika obra baten egitura edo forma bereizten du, zati berdinak eta desberdinak kontuan izanda.

8.1. Eskura dituen arte-adierazpenei buruzko iritziak ematen ditu, eta bere musika ezagutza erakusten du.

9.1. Musikari, instrumentu, interprete eta emanaldiei buruzko informazioa bilatu eta aukeratzen du, kultur bisitak planifikatu eta antolatzeko eta ikuskizun, jai, kaleko ekintza, jaialdi, kontzertu eta abarretan parte hartzeko.

10.1. Bere kulturako musika obra ezagunak entzuten eta jotzen hartzen du parte, besteekiko errespetua eta lankidetza erakutsiz.

11.1. Jabetza intelektuala erregulatzen duten arauen edukia ulertu eta onartzen du.

2. MULTZOA.–INTERPRETAZIOA

Ahotsa:

–Adierazpenerako baliabideak.

–Ahots teknika.

–Zainketa ohiturak.

Abestia:

–Unisonoa, kanona, 2 ahots.

–Folklorea. Garaiak, estiloak eta kulturak.

–Forma musikalak.

–Musika elementuak.

1.–Ahotsaren soinu aukerak erabili, deskribatu eta baloratzea, ahotsari eusteko ohitura osasungarriak kontuan izanda.

2.–Ahots teknika egokiko ariketak egitea, musika diskurtso egokia mantenduta.

3.–Melodia errazak kantatzea eta errepertorioa handitzea, melodiaren eremu egoki batean eta halako tarte jakin batean (2.etik 6.era eta 8.a).

4.–Hainbat garai, estilo eta kulturatako melodiak unisonoan, kanonean edo/eta 2 ahotsetan kantatzea.

1.1. Ahotsaren soinu-baliabideak erabili eta baloratzen ditu adierazpide gisa eta istorio eta ipuinei akonpainamendua egiteko.

2.1. Arnasa kontrolatzeko ariketak egiten ditu, testuaren diskurtso naturala errespetatuta, bai kantatuz bai hitz eginez.

2.2. Ahotsa hitz egiteko eta kantatzeko modu egokian erabili eta baloratzen du, oinarrizko zainketa batzuk eginez (oihurik ez egin, ura edan, ongi arnastu, ahoskatu).

3.1. Taldean landutako melodietako bat unisonoan, kanonean edo/eta 2 ahotsetan kantatzen du, 10. arteko eremu melodikoan.

3.2. 2. M eta m eta 3. M eta m, 4. J, 5. J, 6. M eta m, eta 8. J-ko tarteetan intonatzen du imitazioz.

Instrumentuak:

–Sortutako instrumentuak.

–Orff perkusioko instrumentuak.

–Instrumentu familiak: haria, haizea, perkusioa.

–Flauta. Do3-fa4.

–Postura ohiturak.

Musika-hizkuntza:

–Oinarrizko erritmoak: pultsua, azentua, zatiketa.

–Grafiak: ez ohikoak. Musikogramak.

–Musika elementuak: errepikatze zeinuak (da capo/da capo a fin), luzatze zeinuak (lotura).

–Intentsitatearen terminoak (pp, p, mp, mf, f, ff).

–Tempoaren terminoak (lento, adagio, andante, allegro, presto).

–Erritmoaren ohiko grafiak: zuria eta puntu, zuria, beltza, kortxeak, beltzeko isilunea, zurikoa eta zuria eta puntukoa.

–Melodiaren ohiko grafiak: do3, re3, mi3, fa3, sol3, la3, si3, do4, re4, mi4 eta fa4.

5.–Hari-instrumentu bat birziklatutako materialez egitea.

6.–Flautan notak non dauden ikasten hastea (do3, re3, mi3, fa3, sol3, la3, si3, do4, re4, mi4 eta fa4).

7.–Pultsazio, azentu eta zatiketa musikalean oinarritzen diren erritmo eta melodia eskema errazak interpretatzea, melodiaren akonpainamendu gisa, hainbat euskarri digital erabilita.

8.–Zenbait emanaldi edo/produkziotan lotsa gabe eta gozatuz parte hartzea, instrumentua jotzeko egokiak diren postura ohiturak mantenduz.

9.–Gelan erabiltzen diren musika-tresnak zaintzen interesa izatea.

10.–6 eta 8 pultsuko zelula erritmiko-melodikoak irakurri, interpretatu eta asmatzea, landuta dauden notazio eta figurazioarekin.

11.–Biko eta hiruko azentuazioa bereizi eta identifikatzea musika zatietan eta melodietan.

12.–Landutako notak (do3, re3, mi3, fa3, sol3, la3, si3, do4, re4, mi4 eta fa4) identifikatu, ezagutu eta jotzea.

13.–Taldearen interpretazioak baloratu eta haiekin gozatzea, baita norberarena ere.

4.1. Talde txikian edo handian koordinazioz kantatzen du garai eta estilo desberdineko edozein melodia, tempoa eta izaera musikala kontuan hartuta.

4.2. Beste kultura batzuetako folkloreko melodiak ezagutu eta lantzen ditu.

5.1. Hari-instrumentu bat birziklatutako materialez egiten du.

6.1. Melodia edo musika zati errazak interpretatzen ditu, sol3, la3, si3, do4 eta re4 notak esku ezkerraz jota eta fa3, mi3, re3, do3, mi4 eta fa4 esku eskuinaz.

7.1. Perkusioko instrumentuak erabiliz (xaflak), inprobisatu eta akonpainamendua egiten dio melodia edo zati musikal bati 4 edo/eta 6 pultsuko eskema erritmiko-melodikoekin.

7.2. Hainbat euskarri digital erabiltzen ditu (CDak, teklatuak, arbel digitala...)

8.1. Postura ohitura egokiak (besoak, eskuak, gorputza, bizkarra) ezagutu, erabili eta baloratzen ditu instrumentua behar bezala jotzeko.

8.2. Parte-hartze aktiboa du taldearen interpretazioetan, eta osoko emaitza ezin hobea lortzen.

9.1. Musika gelan erabiltzen diren instrumentu eta materialak zainteko interesa agertzen du.

10.1. 8 pultsuko eskema erritmiko-melodikoak irakurri eta interpretatzen ditu figura hauekin: zuria, zuria eta puntu, beltza, kortxeak, beltzeko isilunea, zurikoa eta zuri eta puntukoa, ñabardura agogikoak eta dinamikoak eta errepikatze eta luzatze zeinuak kontuan hartuta.

11.1. Biko eta hiruko azentuazioa bereizi eta identifikatzen ditu melodia errazetan eta musika zatietan.

12.1. Imitazioz ezagutu, irakurri eta intonatzen ditu do3, re3, mi3, fa3, sol3, la3, si3, do4, re4, mi4 eta f4 notak.

12.2. 6 edo 8 pultsuko (biko azentuazioa edo/eta hirukoa) soinu-mezua asmatzen du ohiko grafiarekin.

13.1. Jarrera positiboz egiten du lan, besteekin batera, eta emaitza ona lortzen du.

3. MULTZOA.–DANTZA ETA MUGIMENDUA

Gorputz-adierazpena:

–Musika elementuak eta alderdiak. Forma musikala.

Dantza:

–Munduko dantzak.

–Asmatutako mugimenduak.

Dantzako profesionalak. Koreografoa, zuzendaria, dantzaria.

1.–Entzundako melodiaren forma musikala mugimenduaren bidez adieraztea, hartan zer zati dauden kontuan hartuta.

2.–Munduko beste toki batzuetako dantzen musika ezaugarri batzuk ezagutzea.

3.–Dantzak sortu eta interpretatzea asmatu eta landutako mugimenduekin.

4.–Dantzako profesionalen (koreografoa, zuzendaria eta dantzaria) eginkizuna ezagutu eta baloratzea.

1.1. Entzundako melodia baten forma musikala adierazten du gorputzaren mugimenduaren bidez eta dantzaren bidez, melodia horren zatiak, errepikatzen diren edo ez, sarrera, zubiak, koda, A eta B zatiak... kontuan hartuta.

2.1. Munduko beste toki batzuetako dantzen ezaugarri nagusiak ulertzen ditu.

3.1. Dantzaren mugimenduak interpretatu eta bere kideenekin koordinatzen ditu, eta osoko emaitza ezin hobea lortzen du.

3.2. Koreografia erraz bat sortzen du, landutako mugimenduak eta, asmatutakorik bada, haiek ere bai, kontuan izanda, baita melodiaren egitura ere.

4.1. Dantzaren esparruko profesionalek, koreografoak, zuzendariak eta dantzariek egiten duten lana ezagutzen du, eta estimatzen.

LEHEN HEZKUNTZAKO 6. MAILA

EDUKIAK

EBALUAZIO IRIZPIDEAK

EBALUATZEN AHAL DIREN IKASKUNTZA ESTANDARRAK

1. MULTZOA.–ENTZUTEA

Musikaren elementuak: erritmoa, melodia, tinbrea, izaera, tempoa, dinamika, testura.

Estilo eta kultura desberdinetako, iraganeko eta oraingo musikak, testuinguru diferenteetan erabiliak, modu aktiboan entzun, iruzkinak egin eta baloratzea. Banakako aurkezpena.

Instrumentu akustikoak eta elektronikoak. Instrumentu-taldeak. Instrumentuen sailkapena: idiofonoak, kordofonoak, menbranofonoak, aerofonoak, elektrofonoak.

Ahotsaren erregistro desberdinak (sopranoa, kontraltoa, tenorea, baritonoa eta baxua) eta ahots-taldeak.

Forma musikalak: gaia bariazioekin.

Kontzertuak, musika emanaldiak eta hainbat soinu produkzio, iruzkinaren eta balorazioaren ikuspuntutik. Portaera arauak.

Musika egitatearen hainbat alderdiri buruzko informazioa bilatzea paperean eta euskarri digitalean.

1.–Entzunaldi bateko musika elementuak bereizi eta deskribatzea: erritmoa, melodia, tinbreak, izaera, tempoa, dinamika, testura, ohiko hizkuntzan.

2.–Hainbat musikagile, estilo, garai, eta kulturatako obren musika-hizkuntzaren elementuak aztertu, ulertu eta baloratzea.

3.–Erritmo eskema errazak bereizi eta irudikatzea.

4.–Musika-tresnak bereizi, ezagutu eta sailkatzea, soinua sortzeko moduagatik.

5.–Instrumentu-talde desberdinak belarriz eta begiz bereiztea.

6.–Ahots erregistro desberdinak (altuak, ertainak, baxuak) bereiztea, bai bakarlari bai bikote gisa, baita ahots-talde txiki gisa ere.

7.–Entzunaldi edo musika zati baten egitura edo forma bereizi eta ezagutzea.

8.–Hainbat musika agerkaritan parte hartzea, bai entzule bai interprete gisa, portaera arauak kontuan izanda eta iritzi eta balorazio pertsonalak emanez.

9.–Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak bereizi eta aplikatzea arte eta soinu egitatea analizatu eta sortzeko.

10.–Eraso akustikoez ohartzea, baita nola gutxitu daitezkeenez ere.

11.–Edozein obraren jabetza intelektualean nagusitzen diren arauak ezagutu eta errespetatzea.

1.1. Entzunaldi bateko musika elementuak bereizi eta deskribatzen ditu, erritmoa, melodia, tinbreak, izaera, tempoa, dinamika, testura, hitz zehatzak erabiliz.

2.1. Hainbat musikagile, garai, estilo, kultura eta folkloretako obren musikaren elementuak aztertu, ulertu eta baloratzen ditu, musikogramez lagundurik, eta interesa erakusten du.

2.2. Hainbat musika estilo edo/eta garai, genero eta musikagileren ezaugarriak (instrumentu motak, obren izaera, taldeak...) bereizten ditu eta badu interesa haietan.

2.3. Musika zati bat aurkezten du eta bere balorazioa egiten du.

3.1. 8 pultsuko erritmo-patroi bakunak entzun, erreproduzitu, irakurri eta idazten ditu, biribilak, zuriak, beltzak, kortxeak, eta biribileko, zuriko zein beltzeko isiluneak barne.

4.1. Hainbat instrumentu akustiko eta elektroniko bereizi eta sailkatzen ditu, soinua sortzeko duten moduaren arabera.

4.2. Teklatu elektronikoaren soinu aukerak ikertzen ditu.

5.1. Belarriz eta begiz bereizten ditu instrumentu-talde desberdinak: boskotea, ganbera taldea, banda eta orkestra.

6.1. Belarriz bereizten ditu ahots erregistroak, altuak, ertainak, baxuak (soprano, mezzosoprano, kontralto, tenore, baritono eta baxu) bakarlari eta bikote gisa, baita begiz ere ahots-talde txiki batzuk (laukoteak, boskoteak, ganbera korua).

7.1. Landutako forma musikalak bereizi eta deskribatzen ditu, gaia bariazioekin barne dela.

8.1. Aurrean dituen arte-adierazpenei buruzko iritziak ematen ditu, eta musikaz duen ezagutza erakusten, baita zein den bere joera ere aisiako denboran gozatzeko.

8.2. Kontzertu, entzunaldi eta ikuskizunetako arauak ezagutu eta ulertzen ditu, eta parte-hartzaile guztien eginkizuna baloratu eta errespetatzen du.

9.1. IKTak erabiltzen ditu hainbat musika jardueratan (belarriz bereiztea, instrumentu eta ahotsak bereiztea, musika eta bere garaia erlazionatzea, PowerPoint eta musikograma erraz bat, eta abar prestatzea).

10.1. Eraso akustikoak identifikatzen ditu, baita haiek gutxitzeko aukera ere, norberaren zein taldearen ongizatean laguntzeko.

11.1. Jabetza intelektualean esku hartzen dutenen eskubideak ezagutu eta errespetatzen ditu, musika obren erreprodukzioari eta kopiari dagokienez.

2. MULTZOA.–INTERPRETAZIOA

Ahotsa:

–Adierazpenerako baliabideak.

–Ahots teknika.

–Fonazio organoa.

–Zainketa ohiturak.

Abestia:

–Unisonoa, kanona, 2 ahots.

–Folklorea. Garaiak, estiloak.

–Forma musikalak.

–Musika elementuak.

Instrumentuak:

–Sortutako instrumentuak,

1.–Arnasa kontrolatzea, bai hitz egitean bai kantatzean, beharreko inflexio eta artikulazioak eginez.

2.–Ahotsaren ohitura osasungarriak erabili, baloratu eta estimatzea hitz egitean edo kantatzean.

3.–Fonazioan parte hartzen duten organoak bereiztea.

4.–Melodia errazak kantatzea, eta errepertorioa zabaltzea, adinari egokitutako melodia eremu batean eta halako tarte batean (2.etik 6.era, 8.a eta lantzen diren beste melodia batzuetako tarteak).

5.–Hainbat garai, estilo eta folkloretako melodiak unisonoan, kanonean eta 2 ahotsetan kantatzea.

6.–Haize-instrumentu bat birziklatutako materialez egitea.

1.1. Arnasa kontrolatu eta mantentzen du ahots-interpretazioan, kantatzean zein hitz egitean.

2.1. Ahotsa modu egokian erabiltzen du, kantuan eta hizketan, eta erabilera egoki hori baloratzen du, eta aholkua eta zuzentzeko modua eskaintzen ditu.

3.1. Ahotsa sortzeko mekanismoa ezagutzen du, baita hartan parte hartzen duten organoak ere.

4.1. Landutako melodietako bat, folkloreko edo garai eta estilo desberdinetakoa izan, taldean kantatzen du, unisonoan, kanonean eta 2 ahotsetan, si2-tik fa4-rako melodia eremuan eta koordinatuta, haren tempoa eta izaera kontuan izanda.

4.2. 2. M eta m eta 3. M eta m, 4. J, 5. J, 6. M eta m, eta 8. J-ko tarteetan intonatzen du, baita landutako melodiek izan ditzaketen beste tarte batzuetan ere.

5.1. Munduko beste toki batzuetako melodiak ezagutu eta baloratzen ditu.

6.1. Haize-instrumentu bat birziklatutako materialez egiten du.

–Orff perkusioko instrumentuak.

–Instrumentuen familiak: akustikoak eta elektronikoak.

–Flauta. Do3-fa4. Si bemol, Fa diese.

–Postura ohiturak.

Musika-hizkuntza:

–Oinarrizko erritmoak: pultsua, azentua, zatiketa.

–Grafiak: ez ohikoak. Musikogramak.

–Musika elementuak: errepikatze zeinuak (1. eta 2. aldia), luzatze zeinuak (kalderoia).

–Intentsitate terminoak (erregulatzaileak).

–Tempoaren terminoak (lento, adagio, andante, moderato, allegro, presto). Ohar metronomikoak.

–Erritmoaren ohiko grafiak: biribila, zuria, zuria eta puntu, beltza, beltza eta puntu, kortxeak, biribileko isilunea, zurikoa, zuri eta puntukoa, beltzekoa.

–Melodiaren ohiko grafiak: si2, do3, re3, mi3, fa3, sol3, la3, si3, do4, re4, mi4 eta fa4.

8.–Pultsazio, azentu eta zatiketa musikalean oinarritzen diren erritmo eta melodia eskemak interpretatzea melodiaren akonpainamendu gisa.

9.–Soinua tratatzeko informatika aplikazioak erabiltzea, taldeko produkzioak sortzeko.

10.–Zenbait emanaldi edo/produkziotan lotsa gabe eta gozatuz parte hartzea, instrumentua jotzeko egokiak diren postura ohiturak mantenduz.

11.–Landutako alderdiekin erritmo eta melodia eskemak interpretatu, asmatu eta inprobisatzea.

12.–Landutako notak identifikatu, ezagutu eta interpretatzea (ahotsez zein instrumentuz).

13.–Musika emanaldiak egitea edozein ikusle motarentzat, lagunen interpretazioak zein bereak baloratuz, gozatuz eta estimatuz.

7.1. Melodia edo musika zati errazak landutako notekin (do3-tik fa4-ra) eta si bemolean eta fa diesean jotzen ditu.

8.1. Melodia edo musika zati bat instrumentuz inprobisatu eta akonpainamendua egiten dio 6 eta 8 pultsuko erritmo eta melodia eskemekin.

9.1. Programa informatikoren bat (Audacity, esate baterako) erabiltzen du ahotsa talde produkzioetan tratatzeko.

9.2. Ahots edo/eta instrumentu bidezko interpretazioa aplikazio edo programa informatikoren baten bidez sortutako akonpainamenduarekin koordinatzen du.

10.1. Postura ohitura egokiak (besoak, eskuak, gorputza, bizkarra) behar bezala ezagutu, erabili eta baloratzen ditu, instrumentua ongi jotzeko.

10.2. Lotsa gabe eta bizi hartzen du parte taldearen interpretazioetan, eta lagunen ekarpenak estimatzen ditu.

11.1. Erritmo eta melodia eskemak interpretatzen ditu landu diren alderdi musikalak kontuan izanda (figurak, ñabardurak, tempoa, izaera).

11.2. Hainbat musika zatitako azentuazioa bereizi eta interpretatzen du.

12.1. si2, do3, re3, mi3, fa3, sol3, la3, si3, do4, re4, mi4 eta fa4 notak bereizi, irakurri eta intonatzen ditu.

12.2. 4, 6 edo 8 pultsuko erritmo eta melodia eskema asmatu edo/inprobisatzen du ohiko grafiarekin.

13.1. Edozein entzulegorentzako musika emanaldietan hartzen du parte, eta guztiek egindako lana aintzat hartzen.

3. MULTZOA.–DANTZA ETA MUGIMENDUA

Gorputz adierazpena: dantza modernoa.

Dantzaren oinarrizko elementuak: mugimenduak, erritmoa (pultsazioa), adierazpena, espazioa, tempoa, estiloa.

Dantza: genero eta estilo desberdinak. Balorazioa.

1.–Koreografia errazak taldean interpretatzea, gaur egungo musika erabiliz, eta kideekin koordinatuz.

2.–Dantzaren beraren oinarrizko elementuak bereiztea mugimendu eta koreografia errazak asmatzeko.

3.–Dantza desberdinak ezagutu eta sailkatzea, haien ezaugarriak, generoak, estiloak eta garaiak kontuan hartuta.

4.–Dantza adierazpen eta komunikazioko elementu gisa baloratzea.

1.1. Koreografia errazak taldean interpretatzen ditu, gaur egungo musika erabiliz, lotsa gabe eta bat-batean.

1.2. Konfiantza du bere interpretazioan, lagunekin koordinatuz, eta haien ekarpenak errespetatzen ditu.

2.1. Dantzaren oinarrizko elementuak erabiltzen ditu, koreografia erraz bat asmatzeko orduan.

3.1. Hainbat dantza bereizi eta sailkatzen ditu, haien ezaugarri desberdinak kontuan hartuta genero, estilo, garai eta tokiei dagokienez.

4.1 Herrialdeko dantza tradizionala baloratzen du ideiak eta sentimenduak adierazi eta komunikatzeko elementu gisa, eta haren iraupenak eta hurrengo belaunaldiei iragateak duten garrantzia ulertzen du.

F1408145

Iragarkiaren kodea: F1408145