Iragarkia

71. ALDIZKARIA - 2009ko ekainaren 10a

I. NAFARROAKO FORU KOMUNITATEA

1.3. BESTELAKO XEDAPENAK

1.3.5. Estatutuak eta lan hitzarmen kolektiboak

549/2009 EBAZPENA, apirilaren 7koa, Arriskuen Prebentziorako eta Lanaren zuzendari nagusiak emana, Nafarroako "Optika dendak" sektorearen lan hitzarmen kolektiboaren testua erregistratu, gorde eta Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratzea erabakitzen duena (espediente zenbakia: 27/2009).

2009ko martxoaren 26an departamentu honetan sartu da "Optika dendak" sektorearen lan hitzarmen kolektiboaren testua, 47 artikuluz, xedapen gehigarri batez eta 2 eranskinez (ordainsarien taulak dituztenak) osatua, (Optikak) sektoreko enpresaburuen elkartearen eta sindikatuetako batzuen (UGT) ordezkariek osaturiko negoziazio batzordeak 2009ko urtarrilaren 14an izenpetu eta onetsia.

Berrikuntza, Enpresa eta Enplegu Departamentua da Lan Hitzarmen Kolektiboaren testua erregistratu, gorde eta argitaratzeko eskumena duena, Estatuaren lan arloko eginkizunak Nafarroako Foru Komunitateari eskualdatzeko arauak ezartzen dituen apirilaren 11ko 937/1986 Errege Dekretuan ezarritakoaren arabera. Eginkizun haiek martxoaren 24ko 1/1995 Legegintzako Errege Dekretuaren 90. artikuluan ezarrita daude. Horiek horrela, eta kontuan hartuta Hitzarmen kolektiboen erregistro eta gordailuei buruzko maiatzaren 22ko 1040/1981 Errege Dekretuan ezarritakoa.

Adierazitakoarekin bat, eta Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioari buruzko abenduaren 3ko 15/2004 Foru Legearen 22.1 artikuluak ematen dizkidan eskudantziak erabiliz,

EBATZI DUT:

1. Nafarroako "Optika dendak" sektorearen lan hitzarmen kolektiboa erregistratzea (kodea: 3102155) Lan Hitzarmen eta Akordio Kolektiboak Erregistratu eta Gordetzeko Bulegoan horretarako bereziki prestaturik dagoen liburuan, eta bertako administrazio unitatean testua eta dokumentazioa gordetzea.

2. Ebazpen honen berri ematea negoziazio batzordeari eta adieraztea ebazpenak ez duela administrazio bidea amaitzen eta honen aurka gora jotzeko errekurtsoa jartzen ahal duela Berrikuntza, Enpresa eta Enpleguko kontseilariari zuzendua, jakinarazi eta biharamunetik hilabeteko epean.

3. Ebazpen hau Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratzea, orok jakin dezan".

Iruñean, 2009ko apirilaren 7an.-Arriskuen Prebentziorako eta Lanaren zuzendari nagusia, Imelda Lorea Echavarren.

NAFARROAKO OPTIKA DENDEN SEKTORERAKO HITZARMEN KOLEKTIBO PROBINTZIALA 2008., 2009., 2010. ETA 2011. URTEETARAKO

I. KAPITULUA

Baldintza orokorrak

1. artikulua. Eremu funtzionala eta lurralde eremua.

Hitzarmen kolektibo hau, Nafarroako Foru Komunitatean ezarri diren edo ezartzen diren lantokietan lan eginda, helbide soziala Komunitatean duten edo ez duten eta optiken txikizkako merkataritzan jarduten duten langile eta enpresa guztiei aplikatuko zaie, edozein dela ere haien kokapena, azalera handiak eta merkataritza guneak barne, haien muntatzeko, maneiatzeko eta konpontzeko tailerrak, eta hala badagokio, bulegoak eta guzti. Halaber, eguzkitako betaurrekoen salmenta jarduera nagusi duten dendei aplikatuko zaie, nahiz eta berariaz optikak ez diren.

2. artikulua. Iraunaldia.

Hitzarmen kolektibo honek indarra hartuko du Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratu eta biharamunean, eta ondorioak sortuko ditu 2008ko urtarrilaren 1etik 2011ko abenduaren 31ra bitarte.

Hori gorabehera, hitzarmen kolektibo hau urtez urte luzatuko da, alderdietako batek hori edo haren edozein luzapen iraungi baino lehen salatzen ez badu hilabete lehenago, gutxienez, beste alderdiari idatzizko jakinarazpena bidaliz.

3. artikulua. Konpentsazioa eta irenspena.

Hitzarmen kolektibo honetan itundutako baldintza guztiak irensten eta konpentsatzen ahal dira, hitzarmenak indarra hartzen duenetik, langileek urtean eta osotara lehendik dituzten hobekuntzekin, horiek hitzarmeneko guztizko zenbatekoa gainditzen badute, eta aurrerantzean legezko xedapenen bidez ezar daitezkeen hobekuntzekin ere bai, edozein dela ere haien kontzeptua.

4. artikulua. Berme pertsonala.

Langile guztiei errespetatuko zaizkie banaka edo, hala badagokio, hitzarmen kolektiboaren bidez dituzten baldintzarik hoberenak, hitzarmen kolektibo honek urteko konputuan emandako eskubideak baino hobeak dakartzatenean.

5. artikulua. Osotasunarekiko lotura.

Itundu diren baldintzek multzo organiko eta zatiezina osatzen dutenez, bi alderdiek adostu dute agintaritza eskudunak, bere dituen ahalmenak erabiliz, hitzarmena onartuko ez balu, hitzarmen kolektibo hau ondorio praktikorik gabe geldituko litzatekeela. Hori dela eta, berriro osorik aztertu beharko litzateke, alde zehatzei eragin ezean; izan ere, kasu horretan alde horiek biltzen dituen kapitulua bakarrik aztertuko litzateke.

II. KAPITULUA

Lanaren antolaketa

6. artikulua. Antolaketa.

Lanaren antolaketa -horren banaketa barne- enpresako Zuzendaritzari dagokio, eta horri dagokionez indarrean dagoen Langileen Estatutuan ezarritako arauak aplikatuko dira.

7. artikulua. Eginkizunen aniztasuna.

Kategoria eta lansaria errespetatuta eta salbuespen gisa, langile guztiek enpresak agintzen dizkien eginkizunak gauzatuko dituzte, kategoria ezberdinetakoak izan arren, baldin eta enpresako lanari lotuta badaude eta enpresaren iseka edo agintekeria ez badakarte. Horretarako, Langileen Estatutuan ezarritakoa errespetatuko da.

III. KAPITULUA

Lanbide sailkapena

8. artikulua. Lanbide sailkapena: lanbide taldeak.

Hitzarmen honen esparruan sarturiko enpresetan beren zerbitzuak ematen dituzten langileak haien jakintza, eskarmentua, autonomia maila, erantzukizuna eta ekimena kontuan hartuta sailkatuko dira, egiten duten lanaren arabera eta lanbide sailkapen eta kalifikaziorako sistema honetan zehazten diren definizioak oinarri hartuta.

Sailkapena, lanbide taldeetan, irizpide orokor objektiboak interpretatu eta aplikatuz eginen da, eta langileek dituzten oinarrizko eginbehar eta funtzio adierazgarrienak kontuan hartuz.

Lanpostu batean ohikoa bada lanbide talde desberdinetako eginbeharrak esku artean izatea, sailkapena goreneko lanbide taldearen berezko jardueren arabera eginen da. Sailkapen irizpide horrek ez du berekin ekarriko kanpo uztea, lanbide talde bakoitzeko lanpostuetatik, eginbehar osagarriak gauzatzea, beheragoko lanbide taldeetako lanpostu kualifikatuetarako oinarrizkoak badira.

Lanbide kalifikazio eta kokapenerako faktoreak.-Hitzarmen honen esparruan sarturiko langileen lanbide kalifikazioan eragina duten faktoreak eta, horrenbestez, haiek lanbide talde jakin batekoak direla adierazten dutenak, honako hauek dira:

a) Ezagutzak: faktore hori balioesteko kontuan hartuko dira, eginkizuna behar bezala betetzeko oinarrizko prestakuntzaz gain, langileak bereganatu duen jakintza maila eta eskarmentua, eta orobat zenbat kostatzen den horiek bereganatzea.

b) Ekimena: faktore hori balioesteko, kontuan hartuko da eginbehar edo funtzioak gauzatzerakoan arauak zenbateraino hartzen diren gidatzat.

c) Autonomia: faktore hori balioesteko, kontuan hartuko da langileak eginbeharrak eta funtzioak gauzatzerakoan zenbaterainoko menpekotasun hierarkikoa duen.

d) Erantzukizuna: Erantzukizuna: faktore hori balioesteko, kontuan hartuko da zenbaterainokoak diren funtzioaren titularraren ekintza-autonomia, eta zenbaterainokoak diren haren kudeaketak emaitzetan duen eragina eta ondorioek pertsonengan, produktuetan edo makinerian duen garrantzia.

e) Agintea: faktore hori balioesteko, kontuan hartuko dira zenbaterainokoa den funtzio eta eginbeharrak gainbegiratu eta antolatzeko lana, harremanetarako trebetasuna, taldearen ezaugarriak eta agintedunak zenbat pertsona dituen menpean.

f) Zailtasuna: faktore hori balioesteko, kontuan hartuko da zenbat diren eta zenbaterainoko integrazio maila duten lehen aipatutako faktore horiek eginbeharretan edo betetzen den lanpostuan.

Sailkapen sistema: hitzarmen honen eraginpeko langile guztiak lanbide talde jakin bati eratxikiko zaizkio, eta horrek erabakiko du langile bakoitzaren antolamendu sailkapena.

Lanbide taldeak.

-I. lanbide taldea:

1. Irizpide orokorrak.-Mendekotasun handiko zereginak dira, era argian ezarritako jarraibide zehatzei lotuta gauzatzen direnak. Ahalegin fisikoa edota arreta behar dute gehienbat, eta ez dute berariazko prestakuntzarik behar, ez eta egokitzeko aldirik ere.

2. Heziketa.-Eskola graduatuaren, eskola ziurtagiriaren edo antzekoaren pareko titulazioa edo ezagutzak, lanbidean lortuak.

3. Adibideak.-Lanbide talde honetan sartzen dira hurrengoen gisakoak diren kategoria guztiak:

-Peoia.

-Dendako langilea.

-Tailerreko langilea.

-Biltegiko langilea.

-Garbiketako langileak.

-Ikastuna, bigarren urtekoa.

-Ikastuna, lehen urtekoa.

-II. lanbide taldea:

1. Irizpide orokorrak.-Halaber, lan metodo jakin bati segituz egiten diren lanak, beste norbaiten gainbegiratze lan handiarekin. Lan horietarako oinarrizko lanbide ezagupenak behar dira, eta egokitzealdi laburra.

2. Heziketa.-Eskola graduatuaren edo LHIren pareko titulazioa edo ezagutzak, lanbidean lortuak.

3. Adibideak.-Lanbide talde honetan sartzen dira hurrengoen gisakoak diren kategoria guztiak:

2. mailako administrari laguntzailea.

Peoi espezializatua.

-III. lanbide taldea:

1. Irizpide orokorrak.-Zereginak jarraibide zehatzak jasota egiten badira ere, ezagupen profesional egokiak eta gaitasun praktikoak izatea eskatzen duten lanak. Beren erantzukizuna mugatua da, gainbegiratze zuzena edo sistematikoa baitute.

2. Heziketa.-OHO edo LHIren pareko titulazioa edo ezagutzak, lanbidean lortuak, lanpostuan prestakuntza berariazkoarekin osatuak.

3. Adibideak.-Lanbide talde honetan sartzen dira hurrengoen gisakoak diren kategoria guztiak:

1. mailako administrari laguntzailea.

Dendako urgazlea.

Kutxazain laguntzailea.

Tailerreko urgazlea.

Biltegiko laguntzailea.

Atezaina.

Igogailuzaina.

Banatzailea.

-IV. lanbide taldea:

1. Irizpide orokorrak.-Exekuzio autonomoko lanak, horiek egiten dituzten langileei ekimena izateko eskatu ohi dietenak. Beraien erantzukizuna izanen da lanok gainbegiratzea, eta lankide baten edo batzuen laguntza izan dezakete.

2. Heziketa.-BBB edo LHIIren pareko titulazioa edo ezagutzak, lanbidean lortuak, lanpostuan prestakuntza berariazkoarekin osatuak.

3. Adibideak.-Lanbide talde honetan sartzen dira hurrengoen gisakoak diren kategoria guztiak:

2. mailako administrari ofiziala.

2. mailako saltzailea.

Tailerreko 2. mailako muntatzailea.

Kutxazaina.

Optikari eta audio-protesisten LH.

Lehen urteko praktiketako optikari diplomaduna.

-V. lanbide taldea:

1. Irizpide orokorrak.-Zeregin homogeneoak integratu, koordinatu eta gainbegiratzera behartzen duten eginkizunak, laguntzaile talde batek antolaketa txikiarekin egindakoak. Agintzeko erantzukizunik gabe, tarteko jarduera intelektuala eta giza harremanak eskatzen dituzten zereginak, zailtasun tekniko ertaineko jarraibide zehatzen esparruan, prozesuan autonomia izanik.

2. Heziketa.-BBB edo LHIIren pareko titulazioa edo ezagutzak, lanbidean lortuak, lanpostuan esperientzia luzearekin osatuak.

3. Adibideak.-Lanbide talde honetan sartzen dira hurrengoen gisakoak diren kategoria guztiak:

1. mailako administrari ofiziala.

1. mailako saltzailea.

Tailerreko 1. mailako muntatzailea.

Biltegiko arduraduna.

Programatzailea.

Bigarren urteko praktiketako optikari diplomaduna.

-VI. lanbide taldea:

1. Irizpide orokorrak.-Laguntzaile talde batek egiten dituen lanak integratu, koordinatu eta gainbegiratzeko diren eginkizunak.

Zeregin konplexu baina homogeneoak, agintzeko erantzukizunik gabe, eduki intelektual edo giza erlazio handia dutenak, konplexutasun tekniko handiko jarraibide orokorren esparruan.

2. Heziketa.-Erdi mailako unibertsitate ikasketen pareko titulazioa edo ezagutzak, lanbidean lortuak, lanpostuan prestakuntza berariazkoarekin osatuak.

3. Adibideak.-Lanbide talde honetan sartzen dira hurrengoen gisakoak diren kategoria guztiak:

Atalburua.

Tailerreko arduraduna.

Optometrista-Optikari diplomaduna.

Kontaktologoa-Optikari diplomaduna.

Saltzaile nagusia.

-VII. lanbide taldea:

1. Irizpide orokorrak.-Eginkizun tekniko konplexuak eta heterogeneoak gauzatzea dakarten lanak, helburu orokor definituekin eta exijentzia handia izanik autonomia, ekimen eta erantzukizun arloetan.

Unitate funtzional bereko lankide talde batek burututako eginkizunak integratzeko, koordinatzeko eta gainbegiratzeko lanak.

Lanbide talde honetan sartzen dira, "0" lanbide taldeko edo zuzendaritzako langileek zuzenean emandako jarraibide orokor zabaletatik abiatuta, enpresako eremu funtzional baten edo gehiagoren kudeaketa lanagatik erantzukizun osoa hartzea dakarten lanak; horiei kudeaketaren berri eman beharko diete.

Eginkizun horiek konplexutasun handiko lan teknikoak egitea dakarte, bai eta eremuan lortu beharreko helburu zehatzen definizioan parte hartzea ere, autonomia, ekimen eta erantzukizun maila handiz betiere espezialitate teknikoko lanpostu horretan.

2. Heziketa.-Erdi mailako unibertsitate ikasketen pareko titulazioa edo ezagutzak, lanbidean lortuak, lanbide sektorean esperientzia luzearekin osatuak. Bestela, goi mailako unibertsitate ikasketen pareko titulazioa edo ezagutzak, lanpostuan prestakuntza berariazkoarekin osatuak.

3. Adibideak.-Lanbide talde honetan sartzen dira hurrengoen gisakoak diren kategoria guztiak:

Buru nagusia.

Denda edo saltokiko arduradun nagusia.

-0. lanbide taldea:

1. Irizpide orokorrak.-Talde horretako langileek enpresa moldatzeko berezko jarduerak planifikatu, antolatu, zuzendu eta koordinatzen dituzte.

Hainbat eginkizun gauzatzen ditu: antolaketa politika egitea; giza baliabideen eta alde materialen erabilera eraginkorrari buruzko plangintza orokorrak; antolaketaren jardueren orientazioa eta kontrola, ezarritako programaren edo hartutako politikaren araberakoa; ekoizpen eta laguntza egiturak ezarri eta horiei eustea; eta industria, finantza edo merkataritza politikaren garapena.

Erabakiak hartu, eta horiek egiten parte hartzen du. Zuzendaritza kargu garrantzitsua du edo horiek gauzatzen ditu enpresa egituratzen duten eta bakoitzaren antolamendu bereziaren araberakoak diren sail, atal, talde, lantegi, planta eta abarretan.

2. Adibideak.-Lanbide talde honetan sartzen dira hurrengoen gisakoak diren kategoria guztiak:

-Zuzendaria.

-Optikari diplomaduna-Arduradun teknikoa.

IV. KAPITULUA

Lan denbora

9. artikulua. Lanaldia.

1. Lanaldiak berrogei orduko gehieneko iraupena izanen du astean, batez beste eta urteko konputuan. Gauzak horrela, 2008an benetako lanorduak 1.746 izanen dira gehienez; 2009an, 2010ean eta 2011n, aldiz, 1.738, horrek merkataritza ordutegia aurretik juzgatzen ez badu ere; izan ere, enpresak zehaztuko du ordutegia.

Benetako lanaldia honela kontatuko da: langileak, hala lanaldiaren hasieran nola bukaeran, lanpostuan egon behar du, bere zerbitzua emateko moduan.

Lanaldi jarraituetan, atsedenaldia ezarriko da: hamabost minutuko gutxieneko iraupena izanen du eta benetan lan egindako denboratzat joko da.

Artikulu honetan esandakoaren ondorioetarako, lanaldi jarraitua izanen da etengabe, hau da, bazkaltzeko atsedenik gabe, gauzatzen dena. Horren ondorioz, merkataritza ordutegia etengabea izan arren, langileek bazkaltzeko txandak egiten badituzte, haien ordutegia ez da lanaldi jarraitutzat joko.

Lanaldi murriztuen kasuan, lanaldia kalkulatzeko, urteko orduen kopurua hartuko da kontuan, edo ekitaldi bakoitzean lan egin beharreko denbora osoa.

10. artikulua. Lan egutegia.

Enpresa edo lantoki bakoitzean lanaldia banatzeko urteko lan egutegia eginen da.

Langileen ordezkariak ados egonda, enpresek lanaldiaren banaketa irregularra ezartzen ahalko dute urtean lan egutegian, arrazoi ekonomikoak, teknikoak, eta antolamenduari zein produkzioari lotuak direla-eta. Banaketa irregular horrek lanaldien arteko hamabi orduko gutxieneko atsedena errespetatu beharko du, baita astero dagoen egun bat eta erdiko atsedena ere; era berean, banaketa egitean ezin izanen dira gainditu eguneko bederatzi lanorduak. Lanaldiaren banaketan larunbat arratsaldeetan zabaldu behar dela ezartzen denean, alderdiek sistema konpentsatzaileak adostuko dituzte beren artean, bai diru konpentsaziokoak, bai librantzak.

Plantillan bost langile baino gehiago dituzten enpresetan, langileek hiru asteburu oso (larunbata eta igandea) libre izanen dituzte urtean. Asteburu horiek langile bakoitzarentzat zehaztuko dira, enpresak ezartzen dituen zuzendaritza eta antolaketa irizpideekin bat etorrita.

Horrez gain, Larunbat Santua jaieguna izanen da sektoreko langile guztientzat.

11. artikulua. Asteko atsedenaldia.

Asteko atsedenaldi jarraitua egun bat eta erdikoa izanen da, larunbat arratsaldetik igandera bitarte, enpresaren lan egutegiaren arabera. Hori hartzeko, indarrean dagoen Langileen Estatutuan xedatutakoari jarraituko zaio.

Nolanahi ere, hitzarmen kolektibo hau onestean dauden baldintzarik hoberenak errespetatuko dira.

12. artikulua. Oporrak.

Langile guztiek urtero opor ordainduak izanen dituzte lan egutegiaren arabera, baldintza hauek kontuan hartuta:

a) Oporrek 32 egun natural izanen dituzte. Horiek ezartzeko, enpresa eta langilea ados jarri beharko dira beren artean, baina enpresak jarduera handia duten egunak kentzen ahalko ditu oporralditik.

b) Egun horiek hartzeko moduari buruz alderdiak ados jartzen ez badira, honako banaketa hau eginen da: hamasei egun langileak nahi duenean, eta beste hamaseiak enpresak nahi duenean.

c) Opor egun guztiak hartzeko, enpresan urtebeteko antzinatasuna izan beharko da; bestela, lanean sartu den urtean, langileak lanean emandako denborari dagozkion opor egunak hartzen ahalko ditu.

d) Amatasunak oporraldia etenen du, baina hori urte naturalaren barnean hartu beharko da beti.

13. artikulua. Baimenak.

Langileak, aurretik abisatu eta justifikatuta, baimena du lanera ez agertzeko, ordaindua izateko eskubidearekin, arrazoi hauetako bat dela medio eta honenbeste denborarako:

a) Hamazortzi egun natural, ezkontzeagatik edo izatezko bikoteen erregistroan izena emateagatik, betiere bikotekideak bizileku berean bizi badira. Egun horiek gertaera eragilea (ezkontza edo erregistroan inskribatzea) gertatzen denetik aurrera hartuko dira. Nolanahi ere, kideetako bat horrelako beste baimen bat hartzeko, lau urte, gutxienez, igaro beharko dira aurreko eskaera egin zenetik.

b) Egun bat, bigarren gradura arteko odol-ahaidetasun edo ezkontza-ahaidetasuneko ahaideak ezkontzeagatik.

c) Bi egun, bigarren gradura arteko odol-ahaidetasun edo ezkontza-ahaidetasuneko ahaideen ospitaleratzea dakarren eritasun larriagatik edo heriotzagatik.

d) Hiru egun, langilearen gurasoen, seme-alaben eta ezkontidearen ospitaleratzea dakarren eritasun larriagatik edo heriotzagatik.

e) Hiru egun, seme-alaba jaiotzeagatik edo adoptatzeagatik, hori ematen denetik aurrera zenbatuta. Kontuan hartuko da baimenaren hiru egunetatik bi lanegunak izanen direla. Hori dela eta langilea Foru Komunitatetik kanpo joan behar denean, baimena lau egunekoa izanen da, gehienez.

f) Bederatzi hilabetetik beheitiko seme edo alabari esnea ematen dioten emakumezko langileek eskubidea dute lanetik ordu betez lekutzeko edo lanaldia murrizteko. Denbora hori bi zatitan bana dezakete.

g) Bi egun, bigarren gradura arteko odol-ahaidetasun edo ezkontza-ahaidetasuneko ahaideen ebakuntza kirurgikoagatik, ospitaleratu beharra izan gabe etxean atseden hartzea agintzen bada. Arrazoi horrengatik langileak bidaia egin behar badu, epea lau egunekoa izanen da.

h) Egun bat, ohiko bizilekuz aldatzeko.

i) Norberak hartzeko egun bat, urte naturalaren barrenean. Egun hori enpresa eta langilea aldez aurretik ados jarrita hartuko da, hartu nahi den eguna baino zazpi egun natural lehenago ohartemanda. Lantoki bakoitzean langile bakar batek hartzen ahalko du.

k) Behar-beharrezkoa den denbora, publikoa edo pribatua den eginbehar saihestezina betetzeko. Aldi bat lege bidez ezarritako arau batean jasota dagoenean, absentziaren iraupenari eta diru-ordainari dagokienez arau hartan xedatutakoari jarraituko zaio. Goian aipatu den eginbehar hori betetzeagatik hiru hilabeteko tartean lanorduetako %20an baino gehiagotan ezin izan bada egin beharreko lana bete, enpresak eszedentzia egoerara pasa dezake langilea, Langileen Estatutuaren 46.1. artikuluan arautu bezala, eszedentzia eskatzea eragin zuen kargua betetzen duen bitartean. Langile batek, eginbeharra betetzeagatik edo karguan jardun beharragatik, kalte-ordaina kobratzen badu, diru-kopuru horixe deskontatuko zaio enpresak ordaindu ohi dion soldatatik. Kalte-ordainen ondorioetarako ez da kontuan hartuko erakunde edo entitate publikoak dieta eta joan-etorriengatik emandako dirua.

l) 10 ordu urtean, gehienez, lehen gradura arteko odol-ahaidetasun edo ezkontza-ahaidetasuneko ahaideekin joateko familiako medikuaren edo espezialistaren kontsultara. Hala ere, frogagiria aurkeztu, eta ahalik eta arinen abisatu beharko da.

Hemen aitortzen diren baimen guztiek indarraldi osoa izanen dute hitzarmen hau argitaratzen denetik.

14. artikulua. Lan-bizitza eta familiakoa ongi uztartzea.

Legepeko zaintza dela eta, langileren batek zortzi urtetik beherako haurra edo ordaindutako lanik egiten ez duen gorputz edo adimenaz ezindutako norbait bere kargu izanez gero, eskubidea izanen du lanaldia murrizteko, zortziren bat gutxienez eta erdia gehienez ere, lansaria ere hein berean murriztuta.

V. KAPITULUA

Kontratazioa

15. artikulua. Praktikaldiko lan kontratua.

Eremua. Erdi edo goi mailako unibertsitateko edo lanbide heziketako titulua edo baliokidetzat jotzen den eta aplikatzen ahal den titulua duten langile guztientzat.

Iraupena. Sei hilabete, gutxienez, eta bi urtera arte luzatzen ahalko da gehienez. Luzapen bakoitzaren gutxieneko iraupena sei hilabetekoa izanen da.

Ordainsariak. Lansari taulan praktikaldiko berariazko ordainsaria ez duten kategorietarako, lansaria lanbide taldearentzat lansari taulan finkatutako lansariaren %75ekoa izanen da kontratazioko lehen urtean eta %85ekoa bigarrenean.

16. artikulua. Prestakuntza kontratua.

Eremua. Erdi edo goi mailako unibertsitateko edo lanbide heziketako titulua edo baliokidetzat jotzen den eta aplikatzen ahal den titulua eskatzen ez duten kategorietan lan egiten duten 16 eta 21 urte bitarteko langile guztientzat.

Egiten ahalko den kontratu kopurua: gehienez bost langile dituzten lantokietan, prestakuntzan dagoen langile bat.

Sei langile edo gehiago dituzten lantokietan, enpresako heziketa plana badago edo horrek taldeko plan bati heltzen badio, lantokiko plantillako %20, gorantz biribilduta. Heziketa planik ez badago, plantillako %10.

Iraupena. Sei hilabete, gutxienez, eta bi urtera arte luzatzen ahalko da gehienez. Luzapen bakoitzaren gutxieneko iraupena sei hilabetekoa izanen da.

Prestakuntzarako denbora. Hitzarmenean prestakuntzarako finkatzen den lanaldiaren %15 errespetatuta, enpresek hori egiten ahalko dute txandaka edo kontratazioaren hasieran pilatuta. Azken kasu horretan, ordainsaria prestakuntzaldia amaitutakoan aplikatzen hasiko litzateke, langileak dagokion lansaria osorik jasoko duela.

Enpresek prestakuntzaldia kontratazioaren hasieran pilatzen badute, probaldia prestakuntzaldiaren amaieratik aurrera zenbatuko da.

Ordainsaria. I. eranskineko lansari taulan I. lanbide taldeari dagokion lansaria jasoko dute, benetan lan egindako denborarekiko proportzioan.

17. artikulua. Behin-behineko kontratua.

Merkatuaren gorabeherek, lan metaketek edo eskabide gehiegi izateak baldintzatutako iraupen jakineko kontratu mota horren iraupena gehienez ere hamabi hilabetekoa izanen da hemezortzi hilabeteko tartean, aipatu diren arrazoiak sortzen direnetik hasita, horrela arautua baitago Langileen Estatutuaren 15.1.b) artikuluan. Kontratua amaitutakoan, langileak lan egindako urte bakoitzeko hamabi eguneko lansaria duen konpentsazioa jasotzeko eskubidea izanen du, urtebetetik beherako denboraldiak hilabeteka luzatuta.

18. artikulua. Obra edo zerbitzu jakin baterako kontratua.

Modalitate horri helduta kontratazioak egiten ahalko dira, enpresaren ohiko jardueran munta propioa duten lan edo zereginetarako.

19. artikulua. Lanaldi partzialeko kontratua.

Lanaldi partzialeko kontratua gauzatzean lantokia ezarriko da derrigorrean, baita eguneko, asteko, hileko edo urteko kontratatutako lanordu arrunten kopurua eta horien banaketa ere. Langileak eta enpresaburuak adosten ahalko dute ordu osagarriak egitea, lanaldi partzialeko kontratuan hitzartutako ordu arruntei gehituko zaizkienak, idatziz eta ezarritako eredu ofizialean eginez gero. Itun hori egin denean baino ezin du eskatu enpresaburuak ordu osagarriak egiteko. Ordu osagarriei buruzko ituna gauzatzen ahalko da iraupen mugagabeko lanaldi partzialeko kontratuei dagokienez bakarrik. Itunak ordu osagarrien kopurua zehaztu beharko du, baina ezin izanen dira kontratuan islatzen diren lanordu arrunten %15 baino gehiago egin. Langileak uko egiten badio hamabost egun lehenago abisatuz, ordu osagarriei buruzko ituna ondoriorik gabe geratzen ahalko da, gauzatu zenetik urtebete bete ondoren eta honako inguruabarretako bat gertatzen denean:

a) Legepeko zaintza dela eta, familia ardurei erantzutea;

b) Heziketa beharrak, erregelamenduz zehazten den bezala, ordutegien bateraezintasuna egiaztatzen bada.

c) Lanaldi partzialeko beste kontratu batekiko bateraezintasuna.

Nolanahi ere, ordu arrunten eta ordu osagarrien batura ezin izanen da lanaldi osoko langile baten lanaldia baino luzeagoa izan.

20. artikulua. Lan kontratuen iraupena: probaldia.

Probaldia ituntzen ahalko da idatziz, hurrengo epeak gainditu gabe:

0., VII. eta VI. lanbide-taldeak: sei hilabete.

Gainerako langileak: bi hilabete.

21. artikulua. Aurreabisuak.

Kontratu mugagabea duen langileak enpresaburuari abisatu beharko dio idatziz, hamabost egun lehenago, gutxienez, bere borondatez lana utzi baino lehen. Teknikariei, tituludunei (VI., VII. eta 0. mailak) eta edozein mailatako optikariei dagokienez, berrogeita bost egun lehenago abisatu beharko dituzte. Bestela, likidazioa egiteko unean langileari lansaritik kenduko zaio derrigorrezko aurreabisua emateko daukan epea betetzeko falta izan zaizkion egunei dagokien zenbatekoa. Sei hilabetetik gorako iraupena duen kontratua amaitzeagatik lana uzten duenean, enpresak langileari jakinarazi beharko dio hamabost egun lehenago, bitartekotasuneko kontratuan izan ezik; izan ere, horretan beren artean itundutakoari jarraituko zaio. Bestela, enpresaburuak aurreabisua emateko daukan epea betetzeko falta izan zaizkion egunei dagokien zenbatekoa ordaindu beharko du langilearen kitapenaren likidazioan.

VI. KAPITULUA

Baldintza ekonomikoak

22. artikulua. Ordainsariak.

Langileen ordainsari osoak honako kontzeptu hauek barne hartuko ditu:

a) Oinarrizko lansaria.

b) Lansariaren osagarriak.

b) Aparteko haborokinak.

23. artikulua. Oinarrizko lansaria.

I. eranskineko lansari tauletan talde eta lanbide kategoria bakoitzerako ezarritakoa izanen da eta sektoreko gutxieneko oinarrizko lansaritzat joko da.

1. Lansari igoerak honako hauek izanen dira:

a) 2008. urtea: hitzarmenaren indarraldiaren lehen urtean igoera honako hau izanen da: aurreko urteko KPI erreal gehi %1,25, 2007ko abenduaren 31n ezarritako lansari gordinen gainean, eta I. eranskinean jasotako lansari tauletan daudenak izanen dira.

b) 2009. urtea: lansari igoera honako hau izanen da: aurreko urteko KPI erreal gehi %1,25, 2008ko abenduaren 31n ezarritako lansari gordinen gainean. 2009ko urtarrilaren 1eko ondorioekin, hitzarmenaren Interpretaziorako Batzorde mistoak erabakitzen duen kopurua adinako igoera aplikatuko zaie I. eranskineko lansari taulei, eta, horretarako, bilera egin beharko du 2009ko lehen hiruhilekoan.

c) 2010. urtea: lansari igoera honako hau izanen da: aurreko urteko KPI erreal gehi puntu bat, 2009ko abenduaren 31n ezarritako lansari gordinen gainean. 2010eko urtarrilaren 1eko ondorioekin, hitzarmenaren Interpretaziorako Batzorde mistoak erabakitzen duen kopurua adinako igoera aplikatuko zaie I. eranskineko lansari taulei, eta, horretarako, bilera egin beharko du 2010eko lehen hiruhilekoan.

d) 2011. urtea: lansari igoera honako hau izanen da: aurreko urteko KPI erreal gehi puntu bat, 2010eko abenduaren 31n ezarritako lansari gordinen gainean. 2011ko urtarrilaren 1eko ondorioekin, hitzarmenaren Interpretaziorako Batzorde mistoak erabakitzen duen kopurua adinako igoera aplikatuko zaie I. eranskineko lansari taulei, eta, horretarako, bilera egin beharko du 2011ko lehen hiruhilekoan.

a) 2008ko lansariei dagozkien atzerakinak eraginkorrak izanen dira, hitzarmen hau argitaratzen denetik aurrera.

24. artikulua. Lansariaren osagarriak.

Oinarrizko lansariaren osagarriak langilearen baldintza pertsonalen, egindako lanaren edo enpresaren egoeraren eta emaitzen arabera finkatuko dira. Ez dira finkagarritzat joko lanpostuari edo enpresaren egoerari eta emaitzei lotutako lansariaren osagarriak.

25. artikulua. Hitzarmenaren osagarri edo plus pertsonala.

Indargabetu den Merkataritzako lan ordenantza nazionalean ezarritako lehengo antzinatasun pluseko sistema aplikatuta langile bakoitzak 1997ko abenduaren 31n kobratzen zituen kopuruei eutsiko zaie. Hitzarmenaren plus pertsonala ezin izanen da konpentsatu edo irentsi inola ere. Antzinatasuneko osagarri edo hitzarmenaren plus pertsonal hori enpresak 1997ko abenduaren 31 baino lehen kontratatu dituen langileei baino ez zaie ordainduko, beren-beregi horrela itundu baita. Horrez gain, osagarri horri hitzarmen honetan itundutako lansari igoera aplikatuko zaio.

26. artikulua. Aparteko haborokinak.

Hitzarmen kolektibo honen eraginpeko langileek aparteko haborokin hauek hartzeko eskubidea izanen dute:

a) Mozkinak, urte bakoitzeko martxoaren 31 baino lehen ordainduko direnak. Enpresak horiek hainbanatzen ahalko ditu hilabetez hilabete, hamabi sari arruntetan.

b) Uztailekoa, urte bakoitzeko uztailaren 6a baino lehen ordainduko dena.

c) Gabonetakoa, urte bakoitzeko abenduaren 22a baino lehen ordainduko dena.

Aipatu diren aparteko haborokinek hileko oinarrizko lansaria eta hitzarmenaren plus pertsonala barne hartuko dituzte.

27. artikulua. Dietak eta joan-etorriak.

12 euroko dieta erdia eta 24 euroko dieta osoa ezarri dira, enpresaren beharrak direla eta ohiko lantokitik irten behar diren langileentzat, bidaiak etxean bazkaltzea eragozten badie.

Aurretik ezarritakoak eragindako langileek joan-etorriak dakarren gasturik handiena kobratzeko eskubidea izanen dute. Norberaren ibilgailua erabili behar da, 0,30 euro ordainduko da egindako kilometro bakoitzeko.

28. artikulua. Lanerako aldi baterako ezintasunaren osagarria.

Edozein gertakizunek (haurdunaldiko arriskua barne) dakarren aldi baterako ezintasuna dagoenean, enpresek gizarte segurantzatik jasotzen den kopurua osatuko dute langile bakoitzaren lansari finkoaren ordainsari osoa ordaindu arte hamabi hilabetez, gehienez. Haurdunaldiko arriskua izan ezik, aurreko paragrafoan xedatutakoak urte natural bakoitzaren barnean gertatzen diren aldi baterako ezintasuneko lehen bi prozesuetarako baino ez du balio izanen, edozein iraupen dutela ere. Hurrengo prozesuetarako osagarria berdina izanen da, baina baja hartzen den egunetik hilabetea igaro ostean eta hamabi hilabetez, gehienez.

Hitzarmen honek indarra hartzen duen unean langileei errespetatuko zaizkie kontzeptu horrengatik banaka dituzten baldintzarik hoberenak.

VII. KAPITULUA

Diziplina araubidea

29. artikulua. Zehatzeko ahalmena.

Enpresak zilegi du langileek egiten dituzten egintza edo ez-egite zigorgarriak zehatzea, testu honetan ezartzen diren hutsegite eta zehapenen mailaketaren arabera betiere.

30. artikulua. Hutsegite motak.

Langileak eginiko hutsegiteak honela sailkatuko dira, kontuan hartuta hutsegitearen tamaina eta garrantzia: arina, larria edo oso larria.

31. artikulua. Hutsegite arinak.

Ondokoak joko dira hutsegite arintzat:

1. Lanera berandu iristea, batuketa eginik hilean hamabost minutu baino gehiago egiten badute.

2. Baja dagokion garaian ez aurkeztea, zentzuzko motiboa dela medio lanera huts egiten denean, non eta frogatzen ez den ezinezkoa izan dela.

3. Enpresaren hornigaiak edo materiala zaintzerakoan arreta gabezia txikiak.

4. Ohiko bizilekuz aldatzearen berri ez ematea enpresari.

5. Beste langileekin enpresaren esparruan eztabaidan aritzea, jendaurrean gertatu ez bada.

6. Lanetik alde egitea bidezko arrazoirik gabe, denbora laburrerako bada ere. Horren ondorioz enpresari kalte larria egin bazaio edo pertsonen osotasuna arriskuan jarri bada, hutsegitea larri edo oso larritzat har daiteke, kasuan kasu.

7. Norberaren garbitasun eta txukuntasunik eza, enpresaren produkzio prozesuan edo irudian eraginik izan dezakeenean.

8. Jendeari behar den adeitasunez eta arretaz jaramonik ez egitea.

9. Egun batean lanera huts egitea behar den baimenik edo zentzuzko motiborik gabe.

32. artikulua. Hutsegite larriak.

Hutsegite larriak honako hauek dira:

1. Lanera berandu iristeak, batuketa eginik hilean hogeita hamar minutu baino gehiago egiten badute.

2. Enpresaren Zuzendaritzari edo zuzendaritzan edo antolamenduan eskumenak dituztenei beren ohiko eginkizunetan dihardutela desobeditzea. Desobedientzia errepikatua bada, edo laneko diziplina nabarmen haustea badakar, edo enpresarentzat edo pertsonentzat kalterik sortzen badu, oso larritzat har daiteke.

3. Enpresaren hornigaiak edo materiala zaintzerakoan arreta gabezia handia.

4. Beste langile baten laneratzea simulatzea, haren ordez sinatuz edo fitxatuz.

5. Beste langileekin eztabaidan aritzea, jendaurrean edo jendearengana hotsa iristeko moduan.

6. Enpresaren gauzak edo janzkiak norberarentzat erabiltzea edo enpresaren instalazioetatik edo esparrutik ateratzea, baimenik gabe.

7. Behar den baimena izan gabe, norberarentzako lanak egitea lanaldian zehar.

8. Behar den baimenik edo zentzuzko motiborik gabe lanera ez agertzea bi egunez sei hilabetean.

9. Hiru hutsegite arin egitea hiru hilabeteko epean, are mota desberdinekoak izanda ere, tartean zehapena edo idatzizko oharpena izan denean.

Lan portaera zehatzen ahalko da hutsegite larriaren edo oso larriaren bidez, aurreko bi idatz-zatietan ezarritakoaren arabera, langileak laneko segurtasun eta higienearen eta laneko arriskuen prebentzioaren arloan indarrean dagoen araudia larri eta erruz betetzen ez badu.

33. artikulua. Hutsegite oso larriak.

Hutsegite oso larriak honako hauek dira:

1. Lanera hiru egunez baino gehiagoz huts egitea urte betean, behar den baimenik edo zentzuzko motiborik gabe.

2. Eritasuna edo istripua simulatzea.

3. Iruzurra, leialtasun eza edo konfiantza-abusua, dela agindutako kudeaketan, dela lanorduetan lankideekin edo beste edozein pertsonarekin diren harremanetan; enpresaren baimen espresik gabe merkataritza edo industria arloko negoziazioak egitea bere kontura edo beste norbaitentzat, hala nola enpresari bidegabeko lehia egitea bere jardueran.

4. Enpresaren lanabes, tresna, makineria, aparatu, instalazio, eraikin, altzari eta dokumentuak desagerrarazi, hondatu, suntsitu edo haustea.

5. Enpresari edo beste lankideei lapurtzea, ebastea edo iruzur egitea, bai eta beste edozein pertsonari ere, lantokian denean edo lanorduetan beste edozein lekutan zerbitzua ematen aritzean.

6. Enpresaren korrespondentzia edo isilpeko dokumentuen sekretua haustea edo enpresako norbaiti edo enpresakoa ez den bati nahitaez isilpean eduki beharreko datuak ezagutaraztea.

7. Lankideekin liskarrak eta iskanbilak maiz sortzea.

8. Bezeroenganako begirune edo adeitasun falta nabarmena.

9. Hitzezko eta egitezko tratu txarrak ematea, agintekeria edo errespetu falta larria nagusiei edo haien ahaideei, bai eta lankide eta menpekoei ere.

10. Lan esparruko edozein portaera, intimitatearen eta duintasunaren begiruneari eraso larria egiten diona, sexuarekin loturiko edozein irain hitzezko nahiz fisikoren bitartez. Jokabide hori hierarkia-egoeraz baliatuz gauzatzen bada, hartarako inguruabar astungarria izanen da.

11. Goiko batek legez onarturiko langilearen eskubide bat urratzea dakarren egintza arbitrario bat burutzea, horrek menpekoari kalte larria dakarkionean.

12. Norbere garbitasun eta txukuntasunik eza, jarraitu eta ohikoa, enpresaren produkzio prozesuan edo enpresaren irudian eraginik izan dezakeenean.

13. Lanaldian eta lanpostuan mozkortuta edo drogatuta ibiltzea. Hutsegite larriak izanen dira mozkorturik egotea edo sorgorgarriak hartu izana, behin bakarrik nabarmendu bada ere.

14. Inolako arrazoirik gabe, ohiko errendimendua nahita eta luzaroan gutxitzea, legeek onartutako eskubide bat erabiltzearen ondorioz ez bada.

15. Hutsegite larriak behin eta berriz egitea, mota desberdinetakoak izan arren, lehenbizikoa egin ondoko sei hilabeteren barnean egiten bada.

16. Sexu jazarpena; horrelako jokabidetzat hartuko da sexu arloko edozein jokabide edo proposamen, gertatzen den moduagatik, jasaten duen pertsonaren askatasunaren edo intimitatearen aurkakoa dena.

17. Nagusiek edo lankideek eraso egitea hitzez edo fisikoki, asmo psikologiko sexualaz pertsonen duintasuna eta intimitatea erasotzen denean.

34. artikulua. Zehapenen araubidea.

Enpresak du zehapenak jartzeko ahalmena, hitzarmen honetan ezarritakoari jarraikiz. Hutsegite arin, larri eta oso larriengatik zehapena jartzeko, langileari idatziz jakinarazi behar zaio eta bertan adieraziko dira data eta hura jartzeko arrazoiak. Zehapenak ezartzeko, Langileen Estatutuan ezarritako tramiteak jarraituko dira. Kasu bakoitzean gehieneko zehapen hauek jartzen ahal dira, kontuan hartuta egindako hutsegitearen larria:

1. Hutsegite arinak: hitzezko kargu-hartzea, idatzizko kargu-hartzea, bi egun arteko enplegu-soldaten etenaldia.

2. Hutsegite larriak: hiru egunetik hamabostera bitarteko enplegu-soldaten etenaldia.

3. Hutsegite oso larriak: hamasei egunetik hirurogei egunera biarteko enplegu-soldaten etenalditik hasi eta lan kontratua desegitera iritsi arte, hutsegitea goren gradukotzat kalifikatzen den kasuetan.

35. artikulua. Preskripzioa.

Enpresaren Zuzendaritzak zehapenak ezartzeko duen ahalmenaren preskripzio epeak:

-Hutsegite arinak, hamar egunen buruan.

Hutsegite larriak, hogei egunen buruan.

Hutsegite oso larriak, hirurogei egunen buruan.

Kasu guztietan Enpresak gertaeren berri izan zuenetik kontatuak, eta betiere gertatu eta handik sei hilabetera.

VIII. KAPITULUA

Beste xedapen batzuk

36. artikulua. Eskubide sindikalak.

Langileen ordezkariei eta Enpresa batzordeko kideei lan arloan indarrean dagoen legedian ezarritako eskubide sindikalak aitortzen zaizkie, honako zehaztasun hauekin:

Enpresa bakoitzean batzordekide edo ordezkariek beren eginkizun sindikaletarako izanen dituzten hileko ordu ordainduen kreditua, ondoko eskalaren arabera:

-Sei langile, gehienez: 15 ordu.

-7 eta 100 langile artean: 20 ordu.

-101 eta 500 langile artean: 35 ordu.

-501 langile, gutxienez: 40 ordu.

37. artikulua. Eszedentzia.

A) Bi ezkontideek lan egiten badute, horietako bakarrak eskuratzen ahalko du aitatasun edo amatasunagatiko eszedentzia. Lehenbiziko urtean lanpostua gordetzeko eskubidea izanen du. Epea akituta, gordeko zaion lanpostua lanbide talde berekoa edo kategoria baliokidekoa izanen da. Aipatutako eszedentzia hiru urtekoa izanen da, gehienez, seme-alaba naturala zein adoptatua izan arren, hura jaiotzen denetik zenbatuta.

B) Enpresan gutxienez urtebeteko antzinatasuna duen langileak eskubidea du borondatezko eszedentzia izateko, bi urterako gehienez, eta epe horretan lanpostua gordeko zaio. Eskubide horretaz berriro balia daiteke langile bera, aurreko eszedentzia bukatu eta 4 urte igaro eta gero.

C) Aurreko bi kasuetan, eszedentzia izanda eszedentzia amaitzen den eguna baino bi hilabete lehenago berriro lanean hastea eskatzen ez duen langileari behin betiko baja emanen zaio enpresan.

Lanean berriro hasteko eskaera idatziz egin beharko da eta enpresak jakinarazpen hori hartu izanaren agiria sinatu beharko du.

38. artikulua. Erretiro aurreratua eta errelebo kontratua.

Langileak eskubidea izanen du hirurogei urteak betetzen dituenetik aurrera hein bateko erretiroa hartzeko, baldin eta prestazio hori eskuratzeko legez ezarritako beharkizunak betetzen baditu. Horretarako, enpresak errelebo kontratu bat hitzartu beharko du langile egokiarekin, arlo horretan indarrean dagoen araudiarekin bat.

Hala ere, hemen onartutako eskubideak honako arau eta mugak izanen ditu:

a) Langileak hein bateko erretiro-eskaera gutxienez hiru hilabeteko aurrerapenarekin egin beharko du.

b) Enpresa ez dago beharturik hein bateko erretiroaren bidea errazteko, enpresan antzeko azken erretiroa gertatu zenetik gutxienez sei hilabete igaro ez badira.

c) Hemen onartzen den aukera baliagarria izan dadin, beharrezkoa da langileak bere ohiko lanaldiaren 100eko 85eko murrizketa eskatzea gutxienez. Portzentaje hori baino gutxiagoko murrizketa eskatuz gero, enpresaren adostasuna beharko da erretiro partziala eskuratzeko.

d) Atal honetan ezarritako guztiak balioa izateko, beharrezkoa da indarrean dagoen legerian hein bateko erretiro aurreratuaren eta errelebo kontratuaren araudia egotea.

39. artikulua. Aseguru kolektiboa.

Hitzarmen kolektibo honek ukituriko enpresek konpromisoa hartuko dute laneko nahiz lanetik kanpoko istripu asegurua kontratatzeko, baita langilea bizilekutik lantokira eramateko ere, erabateko baliaezintasun iraunkorrerako edo heriotzarako, hitzarmen honek ukituriko langile guztien alde. Arrisku horiek estaltzeko kapital aseguratua 36.000 eurokoa izanen da langile bakoitzeko, hitzarmen honen indarraldian.

Laneko istripua dela-eta edo horren ondorioz sortzen diren arriskuen estaldura honela banatuko da:

1. Heriotza.

2. Erabateko baliaezintasun iraunkorra ordaindutako edozein jarduera motatarako.

Aseguru hori itundu duten eta primaren ordainketa eguneratuta duten enpresak ukitutakoek aurkez lezaketen edozein erreklamaziotatik baztertuta egonen dira espresuki, aseguru entitateak istripua ukatzen badu.

Artikulu honetan ezarritakoa ez zaie aplikatuko langileekin banakako edo taldeko babes sistemak, hemen adierazitakoa baino hobeak direnak, zein pentsio fondoak ezarri dituzten edo ezarriko dituzten enpresei; dena den, horiek errespetatuko dira.

40. artikulua. Prestakuntza.

Langileen eta enpresen prestakuntza eta lehiakortasuna dakartzaten prestakuntza zentroetara langileak joatea errazteko asmoz, prestakuntzan emandako orduak benetako lanaldiaren zatitzat joko direla ezarri da.

Beraz, langileak haiei dagozkien prestakuntza ikastaroetara joan beharko dira, lan ordutegiarekin bat badatoz. Hala ere, lan ordutegitik kanpo egiten direnak borondatezkoak izanen dira beti; horren ondorioz, baldintzak eta konpentsazioak alderdien artean itunduko dira.

41. artikulua. Laneko segurtasuna eta osasuna.

Langileen osasuna babestea alderdi sinatzaileen funtsezko eta lehentasunezko helburua denez gero, lantokietan eta enpresetan horretarako ekintza prebentiboa ezartzea eta planifikatzea ezinbestekoa da, arriskuak errotik ezabatzeko, edo murrizteko behinik behin, arriskuen ebaluaziotik hasi eta behar diren neurriak hartuz, hala egungo egoera zuzentzearen arloan nola enpresaren bilakaera teknikoan eta antolakuntzakoan. Azken finean lana pertsonari egokitzea eta haren osasuna babestea da xedea.

Laneko segurtasunari eta higieneari eragiten dieten arlo guztietan, Laneko Arriskuei Aurrea Hartzeari buruzko azaroaren 8ko 31/1995 Legean, hura garatzen duten arauetan eta horrekin bat datozen araudietan xedatutakoari jarraituko zaio. Lege horretan dauden lan arloko xedapenak eta hura garatzeko ematen diren erregelamendu arauak gutxieneko eskubide xedaezintzat jotzen dira; hori dela eta, osorik aplikatuko dira kapitulu honetan espresuki aurreikusten ez den orotarako.

Langileek eskubidea daukate laneko segurtasunaren eta osasunaren arloan babes eraginkorra izateko. Horrek enpresaburuak langileak laneko arriskuetatik babesteko betebeharra omen dakar.

Babesteko eskubidea lortzen saiatuko da enpresaburuak arriskuen ebaluazioan, informazioan, langileen kontsultan, partaidetzan eta prestakuntzan, larrialdietako eta berehalako arrisku larrietako jokaeran, osasunaren zainketan eta prebentzio zerbitzu baten antolaketan behar diren neurriak hartuz.

Prebentzio ordezkariek ordaindutako hileko 15 orduko kreditua izateko eskubidea izanen dute, beren eginkizunak gauzatzeko.

42. artikulua. Ingurumena.

Ahal den neurrian eta lanaren antolaketa aldatu gabe, enpresak ingurumena hobetzeko egiten diren ekintzak egitea erraztuko du, hala nola sentsibilizazio kanpainak, prestakuntza eta abar. Hori guztia eginen da, arlo horretan indarrean dagoen legedia kontuan hartuta, inguruabarrek horretarako aukera ematen duten guztietan.

43. artikulua. Batzorde mistoa.

Hitzarmen kolektibo honen eta horri lotutako arloetan sortzen ahal diren aplikazio aldeak ebazteko ondorioetarako, hitzarmenaren Interpretaziorako Batzorde mistoa eratzea erabaki da.

Batzorde mistoko kideak izanen dira hitzarmen kolektiboa sinatu duten eta Batzordeko kideak izan diren sindikatuetako eta enpresetako ordezkariak: gutxienez hiru izanen dira alderdi bakoitzeko. Egokitzat jotzen bada, Batzorde mistoak bi alderdiek hautatutako burua izanen du.

Eginkizun hauek izanen ditu:

a) Hitzarmen kolektiboaren klausula guztien aplikazioa interpretatzea.

b) Hitzarmenaren aplikaziotik edo testuan aurreikusitako kasuetatik ondorioztatzen diren arazo edo kontu guztien arbitrajea. Bereziki langileak lanbide maila egokian kokatzeari buruz sortzen diren erreklamazioak ebatziko ditu zazpi eguneko gehieneko epean, enpresek eta langileek derrigorrean bete beharreko akordioaren bidez.

c) Itundutakoa betetzen den zaintzea.

d) Alderdien arteko harremanen eboluzioa aztertzea.

e) Laneko Arriskuei Aurrea Hartzeari buruzko Legean ezarritakoa aplikatzea zainduko du.

f) Hitzarmenaren eraginkortasun praktikoa hobetzen duten beste jarduera guztiak.

Hitzarmenaren Interpretaziorako Batzorde mistoaren eginkizunek eta jarduerek ez dute inola ere eragotziko Langileen Estatutuan eta horrekin bat datozen gainerako arauetan ezarritako administrazio eta auzi jurisdikzioak askatasunez gauzatzea, lege testu horietan arautzen den moduan eta norainokoarekin.

Batzordea sei hilean behin bilduko da, gutxienez.

Bi alderdiek adostu dute hitzarmenaren Batzorde mistoari hitzarmena interpretatu eta aplikatzearen ondorioz sortzen ahal diren zalantzen, desadostasunen eta gatazken berri ematea, Batzordeak aurkako alderdiek edozein informazio eman baino lehen irizpena eman dezan.

44. artikulua. Kanpo gelditzeko klausula.

Ondoz ondoko bi urteetan behin eta berriz izandako galeren ondorioz, ordezkarien edo batzordeko kideen oniritziarekin, enpresaren batek hitzarmen honetatik kanpo gelditzea erabakitzen badu, Langileen Estatutuan ezarritako moduan egiten ahalko du. Enpresak ordezkari sindikalik ez badu, hitzarmenaren Batzorde paritarioari eskatu beharko dio hitzarmenetik kanpo gelditzeko oniritzia eta hori onetsiko da kideen %60k aldeko botoa ematen badute.

Hitzarmen kolektibotik kanpo gelditu eta bertako taulak osorik aplikatzen ez dituzten enpresek, errentagarritasuna eta ordaintzeko gaitasuna berreskuratzen dituztenean, hitzarmen kolektiboaren indarraldiaren hasieratik ordaindu gabe utzi dituzten lansariak ordaindu beharko dizkiete langileei.

Kopuru horiek erreklamatzeko eskubidearen preskripzioa ez da hasiko harik eta enpresak lehen balantze positiboa lortu arte, alegia, aitortutako zorra osorik edo hein batean ordaintzeko moduan egon arte.

45. artikulua. Atxikitze klausula.

Alderdiek erabaki dutenez, lan hitzarmen kolektibo honen interpretazioan eta aplikazioan sor daitezkeen gatazka kolektiboak ez ezik, horren aplikazio esparruko langileak eta enpresaburuak ukitzen ahal dituen beste guztiak ere, Nafarroako Lan Gatazkak konpontzeko Auzitegiak konponduko ditu, adiskidetze eta bitartekotza faseetan. Era berean, adierazten dute ahaleginak eginen dituztela ukituriko alderdiak aipatu auzitegiaren prozedura arbitralaren esanetara jar daitezen. Klausula hau, beraz, alderdien atxikimendu espresua da gatazken konponbiderako arbitraje organoarekiko, eraginkortasun orokor gisa eta, ondorioz, itunak behartzen ditu enpresaburuak, ordezkari sindikalak eta langileak beren desadostasunak epaiketara jo aitzin aipatu organoaren bitartekotza eta adiskidetze prozeduretan azaltzera. Hartaz, ez da nahitaezkoa alderdien desadostasun edo gatazka bakoitzerako atxikimendu espresua eta banakakoa egitea, arbitrajera lotzeko ez bada, zeina bultzatzeko eta sustatzeko konpromisoa hartu baitute lan hitzarmen honen sinatzaileek.

46. artikulua. Ordezko zuzenbidea.

Hitzarmen honetan aurreikusi ez den orotan, aplikatu beharreko legezko arau orokorretan xedatutakoari jarraituko zaio.

47. artikulua. Datuak Babesteari buruzko Lege Organikoa.

Sektore horretako enpresak osasunaren sektorearen barnean kokatuta daudenez, bezeroei eskatutako datuek ahalik eta babes eta konfidentzialtasunik handienak izanen dituzte. Horregatik, langileak enpresari buruz eskuratzen duen informazio osoaren gainean sekretuari eta konfidentzialtasunari eusteko betebeharra du eta hori onartzen du, batez ere datu pertsonalei buruzko fitxategietan bildutako pertsonei buruzko informazioari dagokionez. Betebehar horrek lan harremana amaitu ondoren iraunen du.

Klausula gehigarria.-Hitzarmenaren atzerakinak 2008ko urtarrilaren 1etik hitzarmen hau argitaratu bitartean enpresarekiko lan harremana amaitu duten langileei ere aplikatuko zaizkie, nahiz eta langileak kitapenaren likidazioa sinatu.

I. ERANSKINA

2008. urteko lansari taulak

Iragarkiaren kodea: F0914192