1. NAFARROAKO FORU KOMUNITATEA
1.1. XEDAPEN OROKORRAK
1.1.1. Foru legeak eta legegintzako foru dekretuak
23/2014 FORU LEGEA, abenduaren 2koa, Nafarroako Toki Administrazioari buruzko uztailaren 2ko 6/1990 Foru Legea aldatzen duena.
NAFARROAKO GOBERNUKO LEHENDAKARIA NAIZEN HONEK.
Aditzera ematen dut Nafarroako Parlamentuak onetsi duela honako:
FORU LEGEA, NAFARROAKO TOKI ADMINISTRAZIOARI BURUZKO UZTAILAREN 2KO 6/1990 FORU LEGEA ALDATZEN DUENA.
ZIOEN AZALPENA
Toki Administrazioaren Arrazionalizazio eta Iraunkortasunari buruzko abenduaren 27ko 27/2013 Legearen bigarren xedapen gehigarriak lehen puntuan dioenez, lege hori Konstituzioaren 149. artikuluaren 1. idatz-zatiko 14. eta 18. puntuetan eta lehen xedapen gehigarrian ezarritako moduan aplikatuko da Nafarroako Foru Komunitatean, Nafarroako Foru Eraentza Berrezarri eta Hobetzeari buruzko abuztuaren 10eko 13/1982 Lege Organikoak eta Aurrekontu Egonkortasunari eta Finantza Iraunkortasunari buruzko apirilaren 27ko 2/2012 Lege Organikoaren azken xedapenetako hirugarrenak dakartzaten berezitasunak aintzat hartuta betiere.
Horrez gain, adierazten du zerbitzuak emateko moduaz erabakitzeko eskumena, Toki Araubideko Oinarriei buruzko Legearen 26.2 artikuluan aipatzen dena, Nafarroako Foru Komunitateari dagokiola, kasuan kasuko koordinazio eta tutoretza ahalmenak alde batera utzi gabe.
Beste alde batetik, xedapen gehigarri horren bigarren puntuak ezartzen duenez, Nafarroako Foru Komunitateak, bere eskumenen esparruan, eskumenak esleitu ahal dizkie bere lurraldeko udalerriei eta Nafarroako gainerako toki entitateei, eta Toki Araubideko Oinarriak arautzen dituen Legearen 25. artikuluaren 3., 4. eta 5. idatz-zatietan adierazitako irizpideak bete beharko dira.
Lege horrek 2013ko abenduaren 31n hartu zuen indarra eta, ikusirik atzeratu egin daitekeela Nafarroako Toki Administrazioa osotara berrantolatzeko foru lege bat onesteko prozesua eta toki entitateak finantzatzeko sistema bat lege horretara egokitua onestekoa, beharrezko jotzen da gure toki araubideko alderdi zehatz batzuk arautzea, halako moduz non, orain aipatuko diren helburuak lortuz, araubide horren berezitasuna babes dadin.
Lehenengo eta behin, toki entitatearen lege izaera eman nahi zaie administrazio publikoek eta ez beste inork nahitaezko udal zerbitzuak emateko sortzen dituzten partzuergo-entitateei; bi arrazoi daude horretarako: komenigarria eta beharrezkoa delako tokiko zerbitzuak identifikatzea eta haien kudeaketari toki entitateek berezkoa duten araubide juridiko bat ematea, horien barrenean administrazio publiko desberdinak izateak distortsiorik eragin gabe; eta, bigarrenik, beste arrazoi bat da entitate horiek bereizi behar direla barrenean entitate pribatuak dituzten -irabazi-asmorik gabekoak eta nahitaezkoak ez diren toki intereseko beste zerbitzu batzuk emateko sortuak-gainerako partzuergo-entitateetatik.
Bigarrenik, modu antolatuan desblokeatu nahi dugu administrazio zerbitzuen batasunak sortzeko foru araudian ezarritako legezko traba, biztanle kopuru txikiagoa duten udalerriei tresna egoki bat emateko behar adinako kudeaketa ahalmena izan dezaten eta, halatan, aurrekontu egonkortasunaren eta finantza iraunkortasunaren arloko legeetan eskatzen den aurrekontu eta finantza kontrola bermaturik egon dadin.
Horrez gain, Toki Administrazioaren Arrazionalizazio eta Iraunkortasunari buruzko abenduaren 27ko 27/2013 Legean ezarritako eskumen araubide berriari dagokionez, gure toki entitateen eskumen araubidea babesteko eta Nafarroako toki entitateen mapa eta antolamendua arautuko dituen foru legearekin bat onetsi beharreko finantzaketa sistema berriak indarra hartu bitarte, beharrezkotzat jotzen da honako aurreikuspen hau ezartzea: lege horrek indarra hartu aurretik udalerriek ondotik zehazten diren gaietan berezko izan dituzten eskumenak edo haiek beren gain hartutakoak toki entitateek beraiek betetzen jarraituko dute, une horretara bitarte egin duten bezala. Hauexek dira gaiak: oinarrizko osasun laguntzaren eta osasun arloko ikuskapen zerbitzuen kudeaketan parte-hartzea, gizarte zerbitzuak ematea, eta hezkuntza.
Garrantzizkoa da, halaber, aurreikustea Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioak erabakiko duela zerbitzuak emateko modua, Toki Araubideko Oinarriei buruzko Legearen 26.2 artikuluak aipatzen duena.
Artikulu bakarra.–Nafarroako Toki Administrazioari buruzko uztailaren 2ko 6/1990 Foru Legearen aldaketa.
Bat.–3. artikuluko 1. idatz-zatia aldatzen da. Honela gelditzen da idatzita:
“1. Udalez gain, honako hauek ere Nafarroako toki enteen izaera dute:
a) Administrazio-barrutiak.
b) Kontzejuak.
c) Nafarroako Errege Bardeako Komunitatea, Aezkoa Ibarreko Komunitatea, Erronkari Ibarreko Mankomunitatea, Zaraitzu Ibarreko Unibertsitatea, Aralarko Elkartea eta foru lege honek indarra hartzen duenean herri ondasunen jabe edo administratzaile diren gainerako korporazio tradizionalek.
d) Udalerri bat baino gehiago biltzen dituzten entitateak, Nafarroako Foru Komunitateak foru lege bidez sortuak, eta administrazio zerbitzuen batasunak.
e) Mankomunitateak.
f) Toki partzuergoak.”
Bi.–46. artikuluko 3. idatz-zatia aldatzen da. Honela gelditzen da idatzita:
“3. Nafarroako toki entitateen mapa eta antolamendua arautzen dituen foru legeak indarra hartu bitarte, alegia Nafarroako Toki Administrazioari buruzko uztailaren 2ko 6/1990 Foru Legearen VII. titulua aldatzen duen martxoaren 17ko 4/2011 Foru Legearen lehen xedapen gehigarrian aipatzen denak, Nafarroako udalerriek, administrazio zerbitzuen batasunak euren borondatez sortu nahi badituzte, honako determinazio hauek aurreikusirik izan beharko dituzte estatutuetan:
a) Batasuneko kide diren udalerriek elkarren mugakide izan beharko dute, eta azpieskualde berekoak edo mugakide den beste batekoak, baina betiere Nafarroako Lurralde Estrategiako eskualde berekoak. Batasunaren bestelako edozein eraketa instituzionalek Nafarroako Gobernuaren berariazko baimena beharko du.
b) Batasunaren helburu soziala, hau da, administrazio zerbitzuak batera ematea, bere jardun esparruan dauden kontzejuetako behar administratiboetara ere zabalduko da, kasuan kasuko udalerriaren kargura, kontzejuek berariaz hala adierazten badute.
c) Udalerriek batasunari eskuordetutako eskudantziak erabiltzean, batasunak errespetatu egin beharko ditu betiere aurrekontu egonkortasunaren eta finantza iraunkortasunaren arloan indarra duten legeak.
d) Administrazio zerbitzuen batasun berri bat eratzeko, nahitaez eskatuko da entitate berriak ukitutako udal guztietako osoko bilkurek gehiengo osoz onets dezatela batasun horretan sartzea.
Borondatezko batasun horien antolaketa eta funtzionamendua kasuan kasuko estatutuetan ezarritakoak zuzenduko ditu, eta, subsidiarioki, mankomunitateetarako ezarritako araubide orokorra aplikatuko zaie.
Baldin eta administrazio zerbitzuetarako batasun bat –3.1.d) artikuluan aipatzen direnetakoa– sortu gogo duten udal horiek legez edo borondatez sortutako batasun batean sartuta baldin badaude edo bertako kide badira, beharrezkoak diren tokiko funtzio publikoko lanpostuak finantzatu ahal izateko behintzat, batasun haren esparruak bat etorri beharko du, gutxienez, bertan sartutako udalenarekin, non eta Nafarroako Gobernuak beste zerbaitetarako baimena ematen ez duen, Nafarroako toki entitateen mapa eta antolamendua arautuko dituen foru legeak aurreikusitakoarekin bat.
Nolanahi dela ere, administrazio zerbitzuetarako batasun bat eratzen bada xede horretarako sortu edo eratuta dauden entitateetan sartutako udalerrien artean, entitate horiek desegin eginen dira eta, kasua bada, batasunean sartuko dira une horretan kargu horiek betetzen ari diren funtzionarioak.
Elkarte horien toki entitate izaerak bide ematen du beren gain har dezaten, beren estatutuetan ezarritako moduan betiere, borondatez erabakitzen diren udal eskudantzien erabilera”.
Hiru.–212. artikulua aldatu da eta testu hau izanen du:
“1. Toki entitateak izaera desberdinetako administrazio publikoekin elkartu ahalko dira, eta bi aldeen intereseko helburuak erdiesteko partzuergoak eratu.
Halaber, partzuergoak ezarri ahalko dituzte irabazi-asmorik gabeko elkarte, fundazio edo entitate pribatuekin ere, horiek bilatzen dituzten interes publikoko helburuak toki administrazioaren helburuekin bat baldin badatoz.
2. Partzuergoak borondatezko izaera duten elkarteak dira. Berezko nortasun juridikoa eta beren helburuak betetzeko ahalmen osoa duten entitate publikotzat joko dira.
3. Beren eskumeneko zerbitzuak toki araubideko legeetan aurreikusirik dauden bideak erabiliz eman ahalko dituzte.
4. Foru lege honen 3. artikuluan ezarritakoari jarraikiz, toki entitatearen izaera izanen dute izaera desberdineko administrazio publikoek, soilik udal eskumeneko nahitaezko zerbitzuak emateko, sortzen dituzten borondatezko toki partzuergoek, zerbitzu horien konplexutasun teknikoa eta tamaina ekonomikoa direla-eta beharrezkoak direnean Nafarroako Lurralde Estrategiaren eskualdeak baino handiagoak diren jardute-esparruak, edo legez hala ezartzen denean.
5. Aurreko puntuan aipatzen diren partzuergo-entitateak antolatu eta jarduteko araubidea Nafarroako toki entitateei aplikatu beharreko legeetan aurreikusitakoari lotuko zaio.”
Lehen xedapen gehigarria.–Osasun, gizarte zerbitzu eta hezkuntza arloetako udal eskumenak, eta eskumen propioak edo eskuordetuak ez direnak.
Nafarroako Foru Komunitateak eskumen osoa du toki administrazioaren arloan, Nafarroako Foru Eraentza Berrezarri eta Hobetzeari buruzko abuztuaren 10eko 13/1982 Lege Organikoaren 46. artikuluan aitortua eta Toki Administrazioaren Arrazionalizazio eta Iraunkortasunari buruzko abenduaren 27ko 27/2013 Legearen bigarren xedapen gehigarrian berretsi eta zehaztua; horrenbestez, eskumen horretaz baliatuta, lege horrek indarra hartu baino lehen udalerriek zituzten eskumen propioak edo bere gain hartutakoak, ondotik zehazten diren gaietakoak eta aipatutako legearen lehen, bigarren eta hirugarren xedapen iragankorretan aipatzen direnak, orain arte bezala erabiliko dituzte toki entitateek, Nafarroako toki entitateen mapa eta antolamendua arautzen dituen foru legearen arabera onetsi beharreko finantzaketa-sistema berriak indarra hartu bitarte, hau da, Nafarroako Toki Administrazioari buruzko uztailaren 2ko 6/1990 Foru Legearen VII. titulua aldatzen duen martxoaren 17ko 4/2011 Foru Legearen lehen xedapen gehigarrian aipatzen den foru legeak. Aipatutako gaiak hauexek dira: oinarrizko osasun laguntzaren eta osasun arloko ikuskapen zerbitzuen kudeaketan parte hartzea, gizarte zerbitzuak eta gizarte sustapen eta gizarteratzekoak ematea, bai eta lege horren hamabosgarren xedapen gehigarrian aipatzen diren hezkuntza arlokoak ere.
Nafarroako toki entitateek, adierazi berri den irismen eta epe berarekin, modua izanen dute zerbitzu publikoak ematen jarraitzeko, edo Toki Administrazioaren Arrazionalizazio eta Iraunkortasunari buruzko abenduaren 27ko 27/2013 Legeak indarra hartu aurretik gauzatzen zituzten jarduerak gauzatzen jarraitzeko, esate baterako eskumen propioak edo eskuordetuak ez direnak, baldin eta, betiere, toki entitateek aldez aurretik balorazioa egin eta ez bada arriskuan jartzen toki ogasun osoaren finantza iraunkortasuna, ogasuna osoki hartuta, aurrekontu-egonkortasunaren eta finantza-iraunkortasunaren legediaren eskakizunekin bat, eta, halaber, ez bada beste administrazio publiko bat zerbitzu publiko edo jarduera bera gauzatzen ari aldi berean. Toki entitateek bizilagunen beharrak betetzera bideratutako izaera bereko eskumenak hartzen badituzte beren gain, Toki Araubidearen Oinarriak arautzen dituen Legearen 7.4 artikuluak aipatzen dituen txostenak egin beharko dira.
Haur eskolei dagokienez, haien finantzaketa eginen da Udal titulartasunekoak diren 0-3 urteko haur hezkuntzako zentroen finantzaketa arautzen duen uztailaren 1eko 16/2014 Foru Legean jasotakoaren arabera.
Foru Komunitateko Administrazioak behar diren baliabide ekonomikoak jarri beharko ditu udalen finantza-askitasuna bermatzeko, eskumen horietaz baliatu ahal daitezen, Nafarroako toki entitateen mapa eta antolamendua arautuko dituen foru legearen arabera –4/2011 Foru Legearen lehen xedapen gehigarrian aipatzen da– onetsi beharreko finantzaketa-sistema berriak indarra hartu bitarte.
Bigarren xedapen gehigarria.–20.000 biztanle baino gutxiago dituzten udalerrietan zerbitzu jakin batzuk emateko moduaz erabakitzeko eskumena.
Zerbitzuak emateko moduaz erabakitzeko eskumena, Toki Araubideko Oinarriei buruzko Legearen 26.2 artikuluak aipatzen duena, Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioak izanen du.
Azken xedapena.–Indarra hartzea.
Foru lege honek Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitara eman eta biharamunean hartuko du indarra.
Nik, Nafarroako Foru Eraentza Berrezarri eta Hobetzeari buruzko Lege Organikoaren 22. artikuluan xedatutakoa bete dadin, foru lege hau B.M. Erregearen izenean aldarrikatzen dut, Nafarroako Aldizkari Ofizialean berehala argitara eta “Estatuko Aldizkari Ofizialera” igor dadila agintzen dut eta herritar eta agintariei bete eta betearaz dezatela manatzen diet.
Iruñean, 2014ko abenduaren 2an.–Nafarroako Gobernuko lehendakaria, Yolanda Barcina Angulo.
Iragarkiaren kodea: F1416793
