3. ESTATUKO ADMINISTRAZIOA
EBROKO KONFEDERAZIO HIDROGRAFIKOA
Jendaurreko informazioa, Nafarroako Ubidearen bigarren fasea eraikitzeko 03/22 proiektuarena (Pitillas, Uxue, Santakara, Mélida, Valtierra, Arguedas, Tutera, Corella, Cintruénigo, Cascante eta Tulebrasko udal mugarteak eta Nafarroako Errege Bardearen lurraldea, Nafarroan), haren ingurumen-inpaktuaren azterketarena eta ukitutako ondasun eta eskubideen zerrendarena. Gakoa: 09.284-0016/2111
Ebroko Konfederazio Hidrografikoaren lehendakariak 2022ko abenduaren 21ean emandako ebazpenaren bidez eta apirilaren 20ko TED/346/2022 Agindua baliatuz, zeinak aldatzen baitu Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demografikorako Ministerioaren eskumenak eskuordetzan emateari buruzko TED/533/2021 Agindua, baimena eman da honakoak jendaurrean jartzeko espedientea irekitzeko: Nafarroako Ubidearen bigarren fasea eraikitzeko 03/22 proiektua (Pitillas, Uxue, Santakara, Mélida, Valtierra, Arguedas, Tutera, Corella, Cintruénigo, Cascante eta Tulebrasko udal mugarteak eta Nafarroako Errege Bardearen lurraldea, Nafarroan), 09.284-0016/2111 gakoa duena, haren ingurumen-inpaktuaren azterketa eta ukitutako ondasun eta eskubideen zerrenda.
Hori guztia, honako hauetan xedatutakoarekin bat: Ingurumen-inpaktuaren Ebaluazioari buruzko abenduaren 9ko 21/2013 Legearen 33.3 eta 36. artikuluak (abenduaren 5eko 9/2018 Legeak aldatu zituen); Administrazio Publikoen Administrazio Prozedura Erkidearen urriaren 1eko 39/2015 Legearen 83. artikulua; Nahitaezko Desjabetzeari buruzko 1954ko abenduaren 16ko Legearen 18. artikulua, eta Nahitaezko Desjabetzeari buruzko Legearen Erregelamendua onesten duen 1957ko apirilaren 26ko Dekretuaren 17. eta 18. artikuluak.
Nafarroako Ubidea interes orokorreko obra dela deklaratu zuen uztailaren 8ko 22/1997 Legeak, eta, horrekin batera, haren oinarrizko ezaugarriak eta helburu publikoak ezarri zituen, adieraziz Nazioko Gobernuak sustatuko dituela azpiegitura horiek, Nafarroako Gobernuarekin koordinatuta eta lankidetzan. Ubidea egiteko lanak ekainaren 24ko 1664/1998 Errege Dekretuaren bidez onetsitako Ebroko arroaren plan hidrologikoan sartu ziren.
Gaur egun eraikita eta zerbitzuan daude Nafarroako Ubidearen lehen fasea osatzen duten obrak (ubide nagusia, adar nagusiak eta banaketa-sarea), bai eta lehen fasea handitzekoak ere (Arga-Ega adarra); banaketa-sarea zerbitzuan dago Argaren eremuan, eta haren eraikuntza nahiko aurreratua dago Egaren eremuan. Lehen fasearekin lotutako eremu ureztagarriak 22.475 hektarea ditu, eta lehen fasea handitzekoak 15.275 hektarea izanen ditu behin amaituta dagoenean.
Nafarroako Ubidearen bigarren fasearen proiektuan aurreikusirik dago altzairu helikoidalezko presioko kondukzioak eraikitzea 71,4 kilometroko luzeran. Azpiegituraren abiapuntua egungo ubidearen (1. fasea) azken tartean dago, Pikaranako tunela pasatuta, Pitillasko udal mugartean, eta Lor aintziran bukatuko da, Ablitasko udal mugartean. Horrez gain, kondukzio nagusitik Corellako adarra izenekoa ere eginen da, Alhama ibaiaren eremuaren zati bat ureztatzeko, eta bi idoi, bata 112.700 m³-koa (Mostrakasko idoia) eta bestea 7.953.703 m³-koa (Tuterako idoia), sistemari erregulazioa eta hornidura bermea emateko.
Azpiegitura horri esker, ureztagarri bihurtuko dira gehienez ere 20.214 hektarea Nafarroako autonomia erkidegoan, 11 sektoretan banatuta, haietako bi (XI.a eta XII.a) Ebro ibaiaren ezkerraldean eta gainerakoak (XIII.etik XXI.eta bitartekoak) ibai horren eskuinaldean, guztira 20 m³/s-ko emariarekin abiapuntuan.
Era berean, kalitatezko edateko uraren hornidura ere aurreikusten da Nafarroako Erriberako herri batzuetarako, kondukzioak lotuz egun dauden hornidura sistemei.
Proiektuko obren azalpena:
1.–Pikaranako almenarako hargunerako obra: Nafarroako Ubidearen lehen eta bigarren faseak konektatzeko obra da. Obra honetan "U" itxurako egitura bat eginen da, hormigoi armatuzkoa, non ezarriko baitira kondukzioetako buruko kate-iragazkiak eta inguruetan dagoen Mostrakasko idoiarekiko konexiorako bi kondukzio.
2.–Mostrakasko idoia: 112.700 m³-ko erregulazio-idoi txiki bat da, lurrean egina eta dentsitate altuko polietilenozko xafla batez iragazgaitua; haren zeregin nagusia da larrialdiko emariak administratzea idoitik uretan behera eskarian bat-bateko aldaketak gertatzen direnean. Idoiaz gain, hondoko hustubiderako eta gainezkabiderako elementuak ere jarri behar dira, larrialdietarako, bai eta zenbait lan osagarri ere, hala nola sarbideak, itxiturak eta abar.
3.–Kondukzio nagusiak: Kondukzioen trazadurak guztira 71,4 km-ko luzera du eta zenbait tartetan banatuta dago, ureztaketarako eta hornidurarako harguneen artekoak. Konexio obraren eta 18. hargunearen artean, enbor nagusia bi hodi zirkular paralelok osatzen dute. 2.000 eta 1.600 mm-ko diametro aldakorrak dituzte, eta L-275 edo L-355 motako altzairu helikoidalezkoak dira, presurizatuak, tarte bakoitzean behar den tinbrajearen arabera. 18. hargunetik 21. hargunera bitarte kondukzio bakarra dago, eta diametroa aldakorra da, 1.800 eta 1.300 mm artekoa. Corellako deribazioaren kasuan, 14. eta 15. sektoreetako harguneraino, erabilitako diametroak 1.800 eta 1.600 artekoak dira.
Kondukzioaren trazadura, oro har, landabideekin paralelo egin da, lurzatietan eta egungo zerbitzuetan ahalik eta ukipen txikienak eraginez; eraikuntzak ingurumenean duen eragina apaltzeko lehengoratze neurri batzuk ere aurreikusi dira.
Kondukzioak lurperaturik doaz, hodien kopuruaren, tamainaren eta sestraren araberako neurri desberdinak dituzten zangetan sartuta. Kondukzioen gurutzaketa nagusiak, hau da, errepide nazionalekin edo Nafarroako Foru Gobernuaren errepideekin, Altsasu-Zaragoza trenbidearekin eta A-68 autobiarekin, hodiak lurrean tinkatuta eginen dira. Aragoi eta Ebro ibaien gurutzaketak ere teknika horrekin berarekin eginen dira. Horietan, tinkatuko den hodia hormigoi armatuzkoa da, DN 2.500 mm edo 2.000 mm-ko diametrokoa tartearen arabera, fabrikaziorako normalizazio baldintzak direla eta.
Proiektuak hornidura eta ureztaketako hamabi hargune ere biltzen ditu, aire zabaleko esparru itxi batean sartuta, eta horri gehitu behar zaio Corellako adarrerako deribazioa eta Tuterako idoiko deribazioa, idoiaren oinarri-eraikinaren barruan dagoena.
Proiektuan jasota dago hargune eta idoietarako elektrizitate-harguneen instalazioak eraikitzea, balbula motorizatuei eragiteko, argiteriarako, kontrol eta automatizaziorako, bai eta instalazioen babes katodiko pasibo eta aktiboa ere, metalezko hodiaren eta gainerako elementu osagarrien korrosioa ekiditeko. Hargune horiek egiteko, linea elektriko berriak eraikiko dira, halakoak gertu baldin badaude, edo panel fotovoltaikoak erabiliko dira urruti baldin badaude.
4.–Tuterako idoia: Tuterako idoia Montes del Cierzon dago, udalerri horretako Majada de las Vacas alderdian, eta funtsezko elementu bat da proiekturako, ureztaketa sektoreen erregulaziorako duen gaitasunagatik. Idoia dike bat eraikiz eginen da, inguruan dauden bi muinotan bermatuta; hori dela eta, radio handiko zirkunferentzia duen arku baten itxura hartzen du, uretan behera kurbatua, eta 1.060 metroko luzerako perimetroa.
Urtegiaren gehieneko maila normala 422,00 metroko kotan dago, 32,6 hektareako azalera okupatzen du eta 7,95 hm³-ko ur bolumena bildu dezake.
Dikea material solte heterogeneoekin egina dago, eta erdiko nukleoa buztinezkoa du. Zimenduen gainean, gehieneko altuera 58,50 metrokoa da. Idoiaren ezpondek, uretan behera nahiz uretan gora, 2,2H:1V-ko malda dute, eta goialdeko bidearen zabalera 8,50 metrokoa da.
Obren barruan, halaber, hustubiderako galeria bat eraikiko da, hondoa hormigoi armatuzkoa duena, barruan bi sekziotan banatua: beheko sekzioa, kaxa laukizuzenaren itxura duena, idoiaren "morning-glory" motako gainezkabidearen irteera-ubide gisa erabiltzen da; goiko sekzioak ganga itxura du eta ura sartu eta ateratzeko kondukzioak daude bertan. Aurreikusirik dago, halaber, uhate-ganbera bat eraikitzea urtegiaren barruan, eta kanpoko eraikin bat, erregulazio balbuletarako eta hondoko beste hustubide-uhate batzuetarako.
Idoiaren proiektuan aurreikusirik dago zenbait sarbide eraikitzea, kontrol eraikin bat, itxiturak eta instalazio elektrikoak, idoiaren auskultazio eta instrumentazio sistema bat eta ingurumen arloko lehengoratze neurri batzuk.
Ingurumen arloko tramitazioa:
Nafarroako Ubidearen eta haren eremu ureztagarrien 1999ko proiektuaren ingurumen-inpaktuaren ebaluazioa egin zen, Ingurumen-inpaktuaren Ebaluazioari buruzko ekainaren 28ko 1302/1986 Legegintzako Errege Dekretuan eta 1131/1988 Errege Dekretuaren bidez onetsitako haren betearazpen-erregelamenduan xedatutakoaren arabera, eta Ingurumen Kalitatearen eta Ebaluazioaren Zuzendaritza Nagusiaren 1999ko maiatzaren 17ko Ebazpenaren bidez lortu zuen ingurumen-inpaktuaren adierazpena.
Ingurumen Ebaluazioari buruzko abenduaren 9ko 21/2013 Legearen lehenengo xedapen iragankorrean sartutako lege aldaketek –legea gaur egun indarrean dago proiektuen ingurumen ebaluazioaren arloan–, bai eta Nafarroako Ubidearen bigarren faserako aintzat hartutako hainbat aldaketa teknikok ere ingurumen-izapide berri bat egiteko beharra eragin dute. Aldaketa tekniko horiek dira, besteak beste, honako hauek: presiozko ur-kondukzio gisa proiektatzea, eta ez hasiera batean proiektatu zen aire zabaleko ubidearen soluzioa; idoi berri bat sartzea (Tuterako putzua), hasierako prozeduran ebaluatu gabea; trazaduraren doikuntzak eta ibai-ibilguen gurutzagune berriak, bai eta gune zehatz batzuk Natura 2000 Sarekoak direla deklaratzea eta ingurumen-babesaren arloko aldaketa nabarmenak.
Ingurumen ebaluazio arrunt berri horretan, sustatzaileak, Ingurumen Ebaluazioari buruzko abenduaren 9ko 21/2013 Legearen 33.2 a) artikulua aplikatuz, erabaki zuen ez eskatzea irismen-dokumentua ingurumen-organoari, eta ez egitea lege horren 34. artikuluan zehaztutako aurretiazko jarduketak.
Horrela, Nafarroako Ubidearen Bigarren Fasearen Proiekturako, ingurumen-inpaktuaren azterketa berri bat idatzi da, Nafarroako Ubidearen hasierako proiekturako eta haren eremu ureztagarrien eraldaketarako hasieran idatzitako IIAren irismen eta edukia baliatuz orientabide gisa, bai eta Nafarroako Gobernuko Ingurumeneko eta Lurraldearen Antolamenduko Zuzendaritza Nagusiarekin etengabe izandako informazio-trukea ere, trazadura-aukera onenak eta haren azken irismena definitzeko, hark egindako txostenei erantzuna emanez, ingurumen-inpaktuaren azterketan bertan adierazten den bezala.
Ingurumen-inpaktuaren azterketa proiektuaren 5. agirian jaso da, eta bertan, aplikatzekoak diren ingurumenaren arloko arauez, proiektuaren justifikazioaz eta kontuan hartutako alternatibez gain, ageri dira, orobat, proiektatutako jarduketen deskribapen zehatza, inguruneko elementuen inbentarioa eta ezaugarriak, ingurumen-inpaktu nabarmenenak eta neurri zuzentzaileak, eta ingurumen zaintzako programa. Halaber, IIAren laburpen ez-tekniko bat eta haren ondorioak jasotzen ditu, jendeak erraz ulertzeko moduan.
Desjabetzeak.
Nafarroako Ubidearen bigarren fasea eraikitzeko 03/22 Proiektuak, 12. eranskinean (Desjabetzeak), eraikuntza-obrek ukitutako lurren zerrenda jasotzen du. Beraz, planteatzen da zenbait finka desjabetu behar direla 71 km inguruko kondukzio orokorraren trazaduragatik, 12 ureztatze- eta hornidura-hartuneengatik, sarbide ugarirengatik, hornidura-linea elektrikoengatik eta erregulaziorako bi idoirengatik (Mostrakasko idoia eta Tuterako idoia), Pitillas, Santakara, Mélida, Valtierra, Arguedas, Tutera, Corella, Cintruénigo, Cascante, Tulebras eta Ablitasko udal mugarteetan, baita Errege Bardeako lurraldean ere, guztiak Nafarroako autonomia erkidegoan.
Obrak egiteko, oro har, kondukzioaren ardatzaren gainean 50 eta 60 m arteko zabalerako zerrenda bat okupatuko da aldi baterako, modu asimetrikoan, lurraren arabera.
Horrez gain, etorkizuneko legezko zortasun bat ezartzen da lur-zerrenda batzuen gainean. Zerrenda horiek libre eta garbi mantendu beharko dira, eta erabiltzeko legezko muga batzuk izanen dituzte. Zehazki, kondukzio-hodietarako, oro har, 3,0 metroko zabalera hartzen da hodi bakoitzaren ardatzaren alde banatan, halako moldez non zerrendaren zabalera osoa 6,0 m-koa izanen baita kondukzio bakarra izanez gero, eta 6,0 m-koa gehi ardatzen arteko tartea, bi kondukzioren kasuan. Linea elektrikoei dagokienez, oro har, 2,0 metroko zortasun-zabalera hartzen da linea elektrikoaren ardatzaren alde bakoitzean (aireko edo lurpeko linea).
Ondorioak.
Horregatik guztiagatik, eta Administrazio Publikoen Administrazio Prozedura Erkidearen urriaren 1eko 39/2015 Legearen 83. artikuluan eta Ingurumen-inpaktuaren Ebaluazioari buruzko abenduaren 9ko 21/2013 Legearen 36. artikuluan xedatutakoarekin bat etorriz, iragarki hau argitaratzen da, orok jakin dezan, proiektuan interesdunak edo proiektuko lanek ukituak direla uste dutenek alegazioak idatziz aurkeztu ahal izateko Ebroko Konfederazio Hidrografiko honetan (Sagasta pasealekua 24-28, Zaragoza) . Horretarako, hogeita hamar (30) egun balioduneko epea izanen da, ohar hau Estatuko Aldizkari Ofizialean eta Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratu eta hurrengo egunetik aurrera. Bi argitalpenak egun berean egin ezean, epe hori hasiko da beranduen egiten den argitalpenaren biharamunean.
Proiektua osatzen duen dokumentazioa, ingurumen-inpaktuaren azterketa eta ukitutako ondasun eta eskubideen zerrenda interesdunen eskura egonen dira jendaurreko aldian, honako esteka honetan:
–https://www.chebro.es/anuncios
Jendaurreko informazioaren iragarkia ikusgai jarriko da Pitillas, Uxue, Santakara, Mélida, Valtierra, Arguedas, Tutera, Corella, Cintruénigo, Cascante eta Tulebrasko udaletako iragarki-tauletan eta Nafarroako Errege Bardeako Komunitatearen egoitzan, Tuteran. Gainera, udalerri horietako bakoitzerako, separata bat bidaliko da, ukitutako ondasun eta eskubideen zerrendarekin eta proiektuaren desjabetzeei buruzko 12. eranskineko desjabetze-planoekin.
Egokitzat jotzen diren alegazioak Ebroko Konfederazio Hidrografikora bidali beharko dira (Sagasta pasealekua 24-28, 50071-Zaragoza), Administrazio Publikoen Administrazio Prozedura Erkidearen Legeak horretarako ezartzen duen edozein bide erabiliz. Idazki guztietan datu hauek jarriko dira: erreklamazio egilearen izena, deiturak, NAN zenbakia, helbidea, herria, edo, erreklamazioa entitate baten izenean egiten denean (udala, erkidego, elkarte, etab.), idazkiaren idazpuruan ageri denaren kargua edo ordezkaritza agiri bidez frogatu beharko da. Baldintza horiek betetzen ez dituzten idazkiak ez dira onartuko.
Zaragozan, 2023ko urtarrilaren 11n.–Zuzendari teknikoa, Francisco José Hijós Bitrián.
Iragarkiaren kodea: E2300623
