1. NAFARROAKO FORU KOMUNITATEA
1.3. LURRALDEAREN ANTOLAMENDUA ETA HIRIGINTZA
ERABAKIA, Nafarroako Gobernuarena, 2022ko maiatzaren 25ekoa, hasiera batean onesten duena Bidasoko Bide Berdea Egokitzeko Udalez gaindiko Proiektu Sektoriala aldatzeko espedientea, Doneztebe–Elizondo tartearekin ibilbidea handitzeari buruzkoa, eta Cederna Garalur elkarteak sustatua.
I. Xedea eta aurrekariak
Lurralde-antolamenduko tresna honen xedea da Bidasoko trenbide zaharraren trazadura (“Tren Txikito” izenaz ezaguna) Doneztebe, Bertizarana eta Baztan udalerrietatik igarotzean berreskuratu eta egokitzea bizikletari eta oinezkoentzako bidea izateko eta turismo eta aisialdi jardueretarako.
Trenbide zahar honen Nafarroako gainerako zatia (Endarlatsa-Doneztebe tartea, Doneztebe, Sunbilla, Igantzi eta Lesakatik igarotzen dena) bide berde moduan berreskuratzeko asmoa Nafarroako Gobernuak 2012ko uztailaren 4an hartu Erabaki bidez onetsitako udalez gaindiko proiektu sektorial honetan aztertzen da: “Bidasoko trenbide zaharraren trazadura Endarlatsa-Doneztebe tartean egokitzea, bide berde gisa erabiltzeko”.
II. Jarduketaren deskribapena
Orain egokitu nahi den bide berdeko tartea 15,3 km luze da, gutxi gorabehera eta Doneztebe, Legasa, Narbarte, Oieregi, Oronoz, Mugairi, Arraioz eta Elizondotik igarotzen da.
Haren trazadura Bidasoko trenbide zaharrean eta pista edo toki errepide diren zati jakin batzuetan oinarritzen da nagusiki.
Hauek izan dira diseinatzeko irizpide nagusiak:
–Bide zabalera: 3,5 m bide berrietan.
–Arekak: 1 m.
–Material irmoa: Zabor-legar artifiziala, malda handiko eremuetan edo urak har ditzakeenetan izan ezik, hormigoizko geruza bat jarriko baita.
Bide berde hori egiteko desjabetze eta obra proiektuak idatzi eta tramitatu beharko dira.
Kontrata bidez egiteko aurrekontua eta ordainsariak 1.649.547,27 eurorenak izanen dira, eta lurrak lortzekoak 165.900 eurorenak.
III. Txosten sektorialak
Espedientean Herri-lurren Atalaren, Turismoa eta Merkataritza Antolatu eta Sustatzeko Zerbitzuaren, Ondare Historikoaren Zerbitzuaren eta Babes Zibilaren aldeko txostenak ageri dira.
Herri-lurren Atalak, 2022ko urtarrilaren 8an, jakinarazi du herri lurren erabilgarritasuna desjabetze proiektuan sar daitekeela eta ez dela zehazten desjabetzeak izapidetzeko ardura duen erakundea, ez eta desjabetze horiek noren izenean izanen diren eta bide berde hori mantentzeaz eta zaintzeaz nor arduratuko den ere.
Turismoa eta Merkataritza Antolatu eta Sustatzeko Zerbitzuak, 2022ko urtarrilaren 14ko txostenean, ondorioztatu du proiektuaren balorazioak ezinbestean positiboa izan behar duela, ez bakarrik inguru horretarako, bai eta, oro har, Nafarroako turismo eta merkataritzarako ere.
Bestalde, aplikatzeko araudia berrikusi eta ukipenak detektatu ondoren, 2021eko abenduaren 29an, beren eskumeneko gaiari buruzko txostena eskatu zaie honako departamentu eta erakunde hauei:
–Herri-lanen eta Azpiegituren Zuzendaritza Nagusia.
–Lurralde Plangintzaren eta Parte-hartzearen Atala.
–Kantauriko Konfederazio Hidrografikoa.
IV. Ingurumen ebaluazioa
Ingurumen Inpaktuaren Atalaren arabera, proiektuaren ezaugarriengatik eta Ingurumen Ebaluazioari buruzko abenduaren 9ko 21/2013 Legearen 7.2 artikuluan aurreikusitakoarekin bat, proiektuari ingurumen inpaktuaren ebaluazio sinplifikatua eginen zaio.
Hori dela eta, aipatutako 21/2013 Legearen 46. artikuluan ezarritakoarekin bat etorriz, atal horrek, ingurumen organo gisa, 2022ko apirilaren 5ean hasi zuen eragindako administrazio publikoei eta interesdunei kontsultak egiteko izapidea, eta proiektuaren ingurumen dokumentua haien eskura jarri zuen.
Aipatutako arauaren 47. artikuluaren arabera, ingurumen organoak, sustatzaileak emandako informazioa, egindako kontsulten emaitzak eta, hala badagokio, beste legeria baten arabera egindako aurretiazko egiaztapenen edo ingurumen ondorioen ebaluazioen emaitzak kontuan hartuta, ingurumen inpaktuaren txostena eginez ebatziko du.
V. Kontsiderazioak
–Aurretiazko kontsiderazioa:
Lehenago esan bezala, Bidasoko trenbide zaharraren Nafarroako gainerako ibilbidea (Endarlatsa-Doneztebe tartea) bide berde gisa berreskuratzea Nafarroako Gobernuak 2012ko uztailaren 4an hartutako Erabaki bidez onetsitako udalez gaindiko proiektu sektorial (UGPrS) batean dago araututa.
Helburu bera izanda, trenbide zaharra bide berde gisa berreskuratzea, logika osoz, berreskuratu beharreko tarte berrirako orain proposatzen den araudia onartutako tarterako bera da.
Testuinguru horretan, ez da pentsatzen justifikatuta dagoenik bi tresna independente izapidetzea. Proposamen hau onartutako UGPrSaren handitze gisa tramitatu behar da, eta ez UGPrS independente gisa. Horrek ez dio eragiten prozedurari, onetsia izan dadin, ez eta orain aurkeztutako proposamenaren irismenari ere, eta, horrenbestez, espedientearen izena aldatu besterik ez da egin behar: “Doneztebe-Elizondo tartean, Bidasoko bide berdea egokitzeko udalez gaindiko proiektu sektoriala handitzea”.
–Dokumentazioa:
Aurkeztutako proiektuak uztailaren 26ko 1/2017 Legegintzako Foru Dekretuaren bidez onetsiriko Lurraldearen Antolamenduari eta Hirigintzari buruzko Foru Legearen testu bateginak (LAHFLTB) eskatutako edukiei erantzuten die nagusiki. Hala ere, hauek baliatuta zuzendu edo osatu behar da:
- Antolamenduaren xede den eremuaren mugaketa (trazadura eta babes eremua).
- Zenbatetsitako denbora, aurreikusitako jarduketak gauzatzeko eta proiektu bermatu beharrekoaren ondoriozko betebeharrei dagokienez sustatzaileak hartutako konpromisoak betetzeko (zerbitzuak ezartzeko eta urbanizazio obrak gauzatzeko kostuaren %6ko abala).
- Bideragarritasun ekonomikoaren azterketak lurrak lortzeko eta egikaritzeko aurrekontuaren zenbatespena baino ez du aurreikusten; osatu egin behar da.
- Irisgarritasun baldintzen eranskina osatzeko, Irisgarritasun Unibertsalari buruzko ekainaren 14ko 12/2018 Foru Legearen 18. artikulua betetzen den aztertu behar da. Era berean, proiektua gauzatzeko idazten diren obra proiektuetan jaso beharreko seinaleztapenari edo urbanizazio elementuei dagozkien arau horretako determinazioekin osatu behar da araudia.
- Dokumentazio grafikoan informazio planoak eta antolamendu planoak bereizi behar dira, haien lau ertzetako koordenatu geografikoekin. Gainera, proiektuaren eremuaren gaineko informazio geografiko bektoriala eman behar da.
- Onetsitako udalez gaindiko plan sektorialari buruzko aipamenen ordez, udalez gaindiko proiektu sektoriala aurkeztu beharko da.
–Indarreko plangintzarekiko eta trazadurarekiko koherentzia.
Donezteben, justifikatu behar da proposatutako ibilbidea bateragarria dela indarreko udal plan orokorreko “1/1000 determinazio xehakatuak” 8.planoan, UC–6 lurzoru finkatuko eremuaren eta Baztan ibaiaren artean, grafiatutako “Hiri zerbitzuak” aurreikuspenarekin.
02. eranskineko planoen arabera. Dokumentuaren ingurumen eraginaren azterketa. Trazadura, Oronoz eta Mugairiko hiriguneetatik igarotzean, ikastetxe publiko bat ezartzeko eremu eraikigarriaren iparraldetik pasatzen da; eremu hori Baztango Udal Planari UE-3, UE-5, AR-1 eta SGZV 1-ean egokitutako egiturazko aldaketan aurreikusita dago, zeina 13E/2020 Foru Aginduaren bidez onetsi baitzen (otsailaren 6koa, Lurralde Antolamenduko, Etxebizitzako, Paisaiako eta Proiektu Estrategikoetako kontseilariarena). Hala ere, proiektuko P.02 planoaren arabera, bide berdeak eremu hori zeharkatzen du. Inkoherentzia eta deskoordinazio hori zuzendu behar da, eta, nolanahi ere, justifikatu behar da proposatutako ibilbidea bateragarria dela ikastetxe publikoa ezartzeko eremu eraikigarriaren aurreikuspenarekin.
Hala ere, herrigune horietatik igarotzean, bidezkotzat jotzen da trazadura bakar bat aztertzea (ez bereizia oinezkoentzat eta txirrindularientzat), eten gutxiagokoa, eta, gainerako guneetan bezala, nolabaiteko zentraltasuna edo kultura erakargarritasuna duten kaleetatik igarotzen dena.
–Araudia:
Lehen esan bezala, proiektu honek onetsitako tartearen edo UGPrSaren araudi bera proposatzen du, baina beste bi determinazio gehitzen ditu.
Horri dagokionez, udalez gaindiko plan edo proiektu sektorialetan jasotako determinazioak direla-eta, honako hauek gogoratu behar dira:
- Eraginpeko toki erakundearen edo erakundeen plangintzarekin lotzen dute. Horregatik, hirigintza plangintzak berari buruzko determinazioetara egokitu behar du berrikuspena edo aldaketa egitean, azken horren xedea determinazio horiek zuzenean ukituz gero.
- Jarduketa arautzen den eremu geografikora mugatu behar dira. Bestela esanda, tresnak zehaztutako lurralde eremuaren barruko lurrei bakarrik egin diezaiekete erreferentzia; kasu honetan, bide berdearen trazadurari eta haren babes eremuari.
Horregatik guztiagatik, determinazio berriak kendu egin behar dira: bat, beharrezkoa ez izateagatik; beste bat, tresnaren irismena gainditzeagatik.
Aurrekoa deusetan galarazi gabe, eta arestian aipatutakoa kontuan hartuta, indarrean dagoen UGPrSaren araudia berrikustea gomendatzen da, UGPrSaren aurreikuspenekin eta irismenarekin zerikusirik ez duten determinazioak edo kontuak zuzentzeko; bereziki zerikusirik ez dutenak haren eremu geografikoarekin (adibidez, landa guneetan, bide berdetik hurbil dauden eraikin berriek bat etorri beharko dute inguruko arkitekturaren eraikuntza inbarianteekin), bai eta lurraldea antolatzeko tresna izatearekin ere (ingurumen determinazioak edo erabilera publikoa erregulatzekoak sartzen dira barruan. Adibidez, usain desatseginak eragiten dituzten jarduerak debekatzen dira, tokiko nekazaritza eta abeltzaintza jarduera berezkoak edo tradizionalak izan ezik. Nolanahi ere, larrialdietan anbulantzien edo babes zibileko beste ibilgailu batzuen trafikoa baimentzen da).
Era berean, araudi hori eguneratzea eta Irisgarritasun Unibertsalari buruzko ekainaren 14ko 12/2018 Foru Legearen determinazio batzuekin osatzea gomendatzen da; zehazki zerikusia dutenekin seinaleztapenarekin edo proiektua gauzatzeko idazten diren kasuan kasuko obra proiektu egokietan kontuan hartu beharreko urbanizazio elementuekin.
Horrenbestez, Lurraldearen Antolamendu Batzordearen 2022ko maiatzaren 16ko txostenarekin bat, eta uztailaren 26ko 1/2017 Legegintzako Foru Dekretuak onetsitako Lurraldearen Antolamenduari eta Hirigintzari buruzko Foru Legearen testu bateginean xedatutakoari eta aplikatu beharreko gainerako arauei jarraikiz, Nafarroako Gobernuak, Lurralde Antolamenduko, Etxebizitzako, Paisaiako eta Proiektu Estrategikoetako kontseilariak proposaturik,
ERABAKITZEN DU:
1. Hasiera batean onestea Bidasoko Bide Berdea Egokitzeko Udalez gaindiko Proiektu Sektoriala aldatzeko espedientea, Doneztebe–Elizondo tartearekin ibilbidea handitzeari buruzkoa, eta Cederna Garalur elkarteak sustatua.
2. Espedientea ebatzi baino lehen, sustatzaileak akordio honetako kontsiderazioak kontuan hartu beharko ditu, bai eta txosten sektorialetan esaten dena ere.
Nolanahi ere, obren exekuzioak uki ditzakeen beste azpiegitura eta zortasunei dagokienez, edo exekuzio hori, hala egokituz gero, baldintzatzen ahal dutenei dagokienez, sustatzaileak organo eskudunei behar diren baimen guztiak eskatuko dizkie, kasuko gaiaren arabera.
3. Espedientea hilabeteko epean jendaurrean jartzea eta, aldi berean, entzutea eragindako udalei, Lurraldearen Antolamenduari eta Hirigintzari buruzko Foru Legearen testu bateratuan aurreikusitako ondorioetarako.
Erabaki hau Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratu eta biharamunetik hasita zenbatuko da bi izapide horien epea.
Horretarako, espedientea Lurralde Antolamenduko Zuzendaritza Nagusiaren web-orrian kontsultatzen ahalko da, eta epe horretan zilegi izanen da idatziz nahi adina alegazio aurkeztea.
4. Erabaki hau Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratzea, orok jakin dezan. Gainera, honako hauei helaraztea: Nekazaritza eta Abeltzaintza Zuzendaritza Nagusiko Herri-lurren Atala; Lurralde Antolamenduko Zuzendaritza Nagusiko Lurralde Plangintzaren eta Parte-hartzearen Atala; Turismo Merkataritza eta Kontsumo Zuzendaritza Nagusiko Turismoa eta Merkataritza Antolatu eta Sustatzeko Zerbitzua; Vianako Printzea Erakundea-Kultura Zuzendaritza Nagusiko Ondare Historikoaren Zerbitzua; Barne Zuzendaritza Nagusiko Babes Zibileko eta Larrialdietako Zerbitzua; Herri-lanen eta Azpiegituren Zuzendaritza Nagusia; eta honako hauek jakinaraztea: Kantauriko Konfederazio Hidrografikoa; Doneztebe, Bertizarana eta Baztango udalei; eta sustatzaileari. Behar diren ondorioak izan ditzan.
Iruñean, 2022ko maiatzaren 25ean.–Nafarroako Gobernuko kontseilari idazkaria, Javier Remírez Apesteguía.
Iragarkiaren kodea: F2207808
